Czy trzeba zmodyfikować żywienie krów podczas upałów?
Rozpoczynają się najcieplejsze miesiące. Wraz ze wzrostem temperatur krowy są narażone na stres cieplny.
Hodowcy bydła i producenci mleka szukają pomocy w rozwiązywaniu swoich codziennych problemów, kontaktując się z naszą redakcją lub publikując pytania w mediach społecznościowych.
W cyklu artykułów „Okiem doradcy” przedstawiciele firm wyjaśniają ich wątpliwości. W kolejnej odsłonie wybraliśmy głos hodowcy bydła dotyczący żywienia krów w stresie cieplnym.
– Czy można zmodyfikować żywienie krów mlecznych nieco wcześniej, aby przygotować zwierzęta do letnich upałów i zminimalizować u nich ryzyko wystąpienia stresu cieplnego? Czy żywieniowo należy reagować dopiero w sytuacji wystąpienia wysokich temperatur i wilgotności? Na jakie elementy dawki pokarmowej i dodatki powinienem zwrócić szczególną uwagę? – pyta nasz czytelnik.

Mleczna Gala 2025 za nami
– Najrozsądniej jest przyjąć, że stres cieplny występuje od późnej wiosny do wczesnej jesieni, pojawia się nagle i gwałtownie. Warto do tego okresu przygotować się nieco wcześniej i zmiany realizować konsekwentnie – mówi mgr inż. Mariusz Węglarz, konsultant do spraw żywienia firmy Dolfos, dodając:
– Reagowanie w momencie wystąpienia zmian temperatury jest działaniem spóźnionym i może mieć niekorzystne skutki jeszcze późną jesienią.
Stres cieplny indukuje stres oksydacyjny oraz hipoksję, a zatem wpływa nie tylko na ograniczenie produkcji, ale również na pogorszenie wskaźników rozrodu i ogólnego statusu zdrowotnego zwierząt, dlatego tak istotne są zmiany żywieniowe.
Zacznijmy od wody, na którą wzrasta zapotrzebowanie. Zadbajmy o czystość i sprawność poideł oraz kontrolujmy jej ciśnienie.
Najlepszym rozwiązaniem będzie wstawienie dodatkowych poideł z dużym lustrem wody, bo z nich krowy piją najchętniej.

Jak żywić krowy w robocie udojowym?
Ważna jest więc dbałość o dostęp do wody i zastosowanie dodatków żywieniowych wnoszących do dawki witaminy C i E oraz selen, czyli najważniejszych przeciwutleniaczy oraz niezbędnych elektrolitów.
Przy wyższych wydajnościach konieczne są dalsze modyfikacje dawki, której pobranie spadnie.
– Powinna być ona bardziej skoncentrowana energetycznie i białkowo oraz zawierać niższe wartości włókna. Zmniejszone przeżuwanie, wyższy poziom węglowodanów fermentujących, zmniejszona ilość śliny z ograniczoną mocą buforową podnoszą ryzyko wystąpienia kwasic – mówi Mariusz Węglarz.
Poza stosowaniem różnych form buforujących polecam szczególnie zastosowanie w dawce żywych drożdży z dodatkiem selenu poprawiających nie tylko pH żwacza, ale również równowagę oksydacyjną.
Białko w dawce powinno być w większym stopniu trawione jelitowo, a to wymusza stosowanie dodatkowej ilości metioniny, a więc warto w tym okresie rozważyć użycie MPU z dodatkiem aminokwasów limitujących.
Przy dużych wydajnościach czynnikiem ograniczającym zakwaszenie żwacza i poprawiającym wykorzystanie pasz będzie dodatek enzymów trawiennych.

Mleczny rynek. Mleczarnie w maju płaciły mniej
Bez względu na osiągane wydajności i stosowane dodatki trzeba zwrócić uwagę na finalną postać dawki. Należy pilnować właściwej suchej masy i struktury.
W warunkach wysokich temperatur i dużej wilgotności TMR może mieć tendencję do zagrzewania, więc warto zastosować środki eliminujące to zjawisko.
– W naszej ofercie znajdują się wszystkie produkty, które mogą być dodawane do TMR-u latem. Szczególnie zalecam stosowanie Dolcell Se, czyli preparatu zawierającego wyselekcjonowane żywe kultury drożdży niezbędne do utrzymania bardziej stabilnego środowiska żwacza, poprawy trawienia oraz zwiększenia wydajności produkcyjnej i wykorzystania paszy – mówi Mariusz Węglarz.
Wraz z dodatkiem selenu odgrywają kluczową rolę w systemie obrony antyoksydacyjnej, wspierają zdrowie przewodu pokarmowego, wydajność produkcyjną i fizjologię rozrodu w warunkach stresu cieplnego.
Więcej informacji o tym, jak żywić krowy w stresie cieplnym znajdziecie w artykule "Okiem doradcy", który ukazał się w magazynie "Hoduj z Głową Bydło" nr 3/2025.
Nasz magazyn można zaprenumerować w tradycyjnej formie TUTAJ oraz w e-prenumeracie TUTAJ
Książki warte polecenia: Sygnały racic|Rozród - Praktyczny przewodnik zarządzania rozrodem (Cow Signals)