Omacnica prosowianka – czym zwalczać groźnego szkodnika?
Omacnica prosowianka to poważne zagrożenie dla upraw kukurydzy, a jej zwalczanie wymaga skutecznych metod ochrony. Oprócz regularnego monitorowania pól, jednym z kluczowych rozwiązań są odpowiednio dobrane insektycydy, które pomagają ograniczyć populację szkodnika. Jakie środki chemiczne najlepiej sprawdzają się w walce z omacnicą?
Omacnica prosowianka wciąż pozostaje jednym z najpoważniejszych problemów dla producentów kukurydzy, a sprzyjające warunki pogodowe tylko zwiększają jej liczebność. Wysoka płodność tego szkodnika sprawia, że bez odpowiednich działań populacja szybko się rozrasta, powodując poważne straty w plonach. Walka z omacnicą wymaga kompleksowego podejścia – oprócz metod chemicznych warto uwzględnić biologiczne rozwiązania (np. kruszynka) oraz agrotechniczne strategie, w tym prawidłowy płodozmian, które pozwalają ograniczyć rozwój szkodnika w kolejnych sezonach.
Szkody powodowane przez omacnicę
Omacnica prosowianka to jeden z najpoważniejszych wrogów upraw kukurydzy. Jej żerowanie może prowadzić do spadku plonu nawet o 20–30%, a szczególnie narażone są odmiany o zwiększonej zawartości składników pokarmowych. Największe szkody wyrządzają gąsienice, które niszczą kwiatostany, powodując łamanie i zasychanie wiech, a także skracając okres pylenia roślin. Przegryzienie znamion sprawia, że kolby są gorzej zaziarnione, a uszkodzenie ich zawiązków prowadzi do całkowitego obumierania. Omacnica atakuje również łodygi kukurydzy, wygryzając w nich otwory, co skutkuje więdnięciem górnych części roślin. Co więcej, jej biologia jest doskonale dostosowana do cyklu rozwoju kukurydzy. Larwy żerują wewnątrz roślin, co utrudnia ich zwalczanie i chroni je przed zewnętrznymi czynnikami. Jednym z powodów dużej presji szkodnika jest jego wysoka płodność – pojedyncza samica może złożyć kilkaset jaj, szybko zwiększając populację owadów na plantacji. Nie bez znaczenia jest także mobilność dorosłych motyli, które w ciągu jednego dnia mogą przemieszczać się na odległość kilku kilometrów, co przyczynia się do ich szybkiego rozprzestrzeniania.
Ochrona chemiczna przed omacnicą prosowianką
W zależności od presji omacnicy wykonuje się jeden lub dwa opryski. Gdy wcześniejsze lata wykazały duże nasilenie szkodnika, zaleca się dwukrotne zastosowanie insektycydów. Jeśli jego populacja nie powodowała uszkodzenia więcej niż 40% roślin, wystarczający będzie jeden zabieg. Kluczowym kryterium jest także obserwacja motyli i jaj na polu uprawnym.
Pierwsze opryskiwanie przypada na okres od końca pierwszej do początku drugiej dekady lipca, gdy rozpoczyna się masowe wylęganie gąsienic. Drugie zabiegi przeprowadza się 7–10 dni później, gdy osiągają one szczyt swojej aktywności, co zazwyczaj ma miejsce pod koniec drugiej lub na początku trzeciej dekady lipca. Warto pamiętać, że warunki pogodowe odgrywają dużą rolę – przy wysokich temperaturach od momentu złożenia jaj do pojawienia się gąsienic mija od 4 do 7 dni, natomiast w chłodniejszym klimacie proces ten może trwać do 12 dni.
Najskuteczniejsze substancje czynne stosowane w walce z omacnicą prosowianką to lambda-cyhalotryna, chlorantraniliprol, acetamipryd, a także środek ochrony roślin zawierający flupyradifuron (75 g) i deltametrynę (10 g).
Efektywna ochrona kukurydzy opiera się nie tylko na stosowaniu chemicznych środków zwalczania szkodnika, ale przede wszystkim na regularnym monitoringu pola, szybkiej reakcji i odpowiedniej strategii ochronnej.
Tabela 1. Wykaz insektycydów zarejestrowanych do stosowania w walce z omacnicą prosowianką.
|
Substancja czynna |
Nazwa środka ochrony roślin |
Dawka |
|
Acetamipryd – 200 g |
Aceiro 200 SL Leptosar 200 SL Tazonit 200 SL |
Maksymalna/zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 0,3 l/ha |
|
chlorantraniliprol - 200 g |
AGRIprol 200 SC Chloran 200 SC Chloran4Insects 200 SC Coragen 200 SC Cordero 200 SC Cordero Plus Corleone 200 SC Corprima 200 SC Inecor 200 SC Klortranil Kobalt 200 SC Mulier 200 SC Reene 200 SC Shenzi 200 SC Suvisio 200 SC Voliam |
Maksymalna/zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 125 ml/ha. |
|
acetamipryd - 100 g, lambda-cyhalotryna - 30 g |
Inazuma 130 WG Inpower 130 WG Nepal 130 WG |
Maksymalna/zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 0,2 kg/ha |
|
|
Judo 050 CS Karate Zeon 050 CS Kusti 050 CS Ninja 050 CS Topgun 050 CS |
Maksymalna / zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 0,2 l/ha |
|
|
Kidrate |
Maksymalna/zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 0,125 l/ha. |
|
|
Lamdex Extra 2,5 WG |
Maksymalna dawka dla jednorazowego zastosowania: 0,40 kg/ha Zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 0,20 – 0,40 kg/ha |
|
flupyradifuron - 75 g, deltametryna - 10 g |
Sivanto Energy |
Maksymalna /zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 0,75 l/ha. |
Źródło: opracowanie własne na postawie etykiet środków ochrony roślin. Stan na 08.06.2025 r.
