Objawy kiły kapustnych – jak rozpoznać chorobę?
Kiła kapustnych, wywoływana przez Plasmodiophora brassicae, to choroba, której objawy mogą być widoczne już jesienią, choć często pozostają niezauważone aż do wiosny. Wczesne rozpoznanie infekcji ma kluczowe znaczenie dla ograniczenia strat i zapobiegania dalszemu rozprzestrzenianiu się patogenu w glebie. Jakie symptomy powinny wzbudzić czujność plantatora?
Pierwsze oznaki kiły kapustnych pojawiają się na korzeniu głównym oraz bocznych w postaci narośli – guzów o zróżnicowanym kształcie: kulistym, maczugowatym lub palczastym. Mogą być one pojedyncze i duże albo liczne, drobne i rozproszone. Powstają w wyniku wniknięcia zarodników patogenu przez włośniki lub uszkodzenia mechaniczne do tkanek korzenia. Zainfekowane komórki intensywnie się rozrastają, tworząc charakterystyczne deformacje.
Kiła rzepaku – choroba, która zostaje w glebie na lata
Początkowo guzy są jasne i suche, z czasem mogą przybierać czerwonawy odcień. Ich obecność zaburza funkcjonowanie systemu korzeniowego – roślina nie jest w stanie efektywnie pobierać wody i składników pokarmowych. W efekcie może dojść do placowego zamierania roślin już jesienią.
Objawy wiosenne – zahamowany wzrost i przedwczesne kwitnienie
Na wiosnę symptomy choroby stają się jeszcze bardziej widoczne. Rośliny więdną w ciągu dnia, mimo odpowiedniej wilgotności gleby. Często obserwuje się przyspieszone pąkowanie i kwitnienie, a także wyraźne zahamowanie wzrostu. Rośliny są słabsze, mniej odporne na stresy środowiskowe i konkurencję, co przekłada się na niższy plon i jego jakość.
Kiła kapusty, czy coś innego?
Objawy kiły kapustnych mogą być mylone z innymi problemami, zwłaszcza późną jesienią. Jednym z częstszych błędów jest pomylenie jej z objawami zgorzeli siewek – również prowadzącej do więdnięcia i zamierania roślin. Jednak to, co odróżnia kiłę, to obecność charakterystycznych narośli na korzeniach.
Innym potencjalnym źródłem pomyłki są uszkodzenia powodowane przez larwy chowacza galasówka. W tym przypadku również pojawiają się guzy, ale są one gładkie, mniejsze i zlokalizowane głównie w okolicy szyjki korzeniowej. Po przecięciu takiego guza można zauważyć larwę lub ślady jej żerowania – tzw. „kafry”, czyli wygryzione zagłębienia. Co istotne, guzy te nie ulegają rozpadowi w trakcie wegetacji, w przeciwieństwie do narośli wywołanych przez P. brassicae, które z czasem brunatnieją i rozpadają się, uwalniając zarodniki do gleby.
Czujność i precyzyjna diagnoza
Rozpoznanie kiły kapustnych wymaga dokładnej obserwacji systemu korzeniowego – najlepiej poprzez wykopanie kilku roślin z różnych części pola. Wczesne wykrycie choroby pozwala na wdrożenie działań ograniczających jej rozprzestrzenianie, takich jak zmiana płodozmianu, wapnowanie gleby czy unikanie uprawy roślin kapustowatych na zakażonym stanowisku.
Kiła to choroba podstępna – rozwija się w ukryciu, ale jej skutki mogą być odczuwalne przez wiele lat. Dlatego warto znać jej objawy i nie dać się zwieść podobnym symptomom innych zagrożeń.
