Przynależność do spółek wodnych obowiązkowa? Takie jest stanowisko resortu infrastruktury
Ministerstwo Infrastruktury (MI) odniosło się do wniosku w sprawie zmiany Ustawy Prawo wodne w zakresie obowiązku przynależności do spółek wodnych. Jakie jest jego stanowisko?
Wspomniany wniosek wystosował samorząd rolniczy. W jego ocenie - o czym pisaliśmy (w artykule dostępnym pod linkiem umieszczonym poniżej) - przynależność do spółek wodnych zajmujących się gospodarowaniem wodą na gruntach rolnych powinna być obligatoryjna.
Nie można zmuszać obywateli
Odnosząc się do propozycji dotyczącej zmiany art. 441 ust. 1 ustawy Prawo wodne w zakresie wprowadzenia obowiązku przynależności do spółki wodnej, resort infrastruktury wyjaśnia, że „w demokratycznym państwie prawa nie można zmuszać obywateli do przynależności w dobrowolnych, niepublicznych stowarzyszeniach i spółkach”.

Obowiązkowa przynależność do spółek wodnych? "Dobrowolność fatalna w skutkach"
Wynika to pośrednio z art. 58 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który dotyczy wolności zrzeszania się.
„W związku z powyższym przynależność do spółki wodnej, tak jak i do innych organizacji i stowarzyszeń, odbywa się na zasadzie dobrowolności. Ponadto nie jest zasadne wprowadzenie obowiązku przynależności do spółki wodnej w celu ułatwienie ściągalności kosztów utrzymania tych urządzeń oraz zobowiązania do lepszego dbania o właściwe utrzymania urządzeń melioracji wodnych” – przekonuje MI.
Dostępne instrumenty prawne
Jak podkreśla, sama przynależność do spółki nie doprowadzi do osiągnięcia wskazanych przez samorząd rolniczy celów (na czele ze ściągalnością składek).
Dodatkowo wskazuje, że w tym zakresie obowiązują już odpowiednie instrumenty prawne. Chodzi mianowicie o:
- art. 454 Ustawy z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, w ramach którego wprowadzono specjalne uprawnienie dla spółki wodnej uzyskiwania należności od osób niebędących członkami, ponoszonych z tytułu odnoszenia korzyści z urządzeń spółki wodnej;
- art. 206 ww. ustawy, w ramach którego wprowadzono instrument nakładania obowiązku prawidłowego utrzymania urządzeń melioracji wodnych - jeżeli ten obowiązek nie jest wykonywany.
Obowiązek tylko dla członków
Odnosząc się do poruszonego w wystąpieniu postulatu umożliwienia spółkom wodnym dostępu do informacji o właścicielach gruntu w celu skutecznego naliczania składek, ministerstwo zastrzega, że obowiązek uiszczania składek członkowskich dotyczy tylko członków spółki wodnej. I dane tych osób powinny zostać ustalone przy zakładaniu takiej spółki.

Zwiększone dofinansowanie spółek wodnych? Znamy stanowisko resortu rolnictwa
„Ustalanie następców członków spółki wodnej powinno następować przez odpowiednie działania tych osób - przedkładanie odpowiednich informacji spółce wodnej. Ministerstwo Infrastruktury dostrzega problem braku przekazywanie informacji w tym zakresie do spółek wodnych. Kwestia ta wymaga dokładnej analizy pod kątem potencjalnych możliwości rozwiązania problemu. Zasadniczo to nowi członkowie spółek wodnych (następcy prawni dotychczasowych członków) powinni dbać o swoje sprawy i przekazywać odpowiednie informacje. Ponadto informacje o takich osobach, uzyskiwane na podstawie dobrowolnych próśb spółek wodnych, powinny być przekazywane przez następców prawnych. Dopiero w przypadku braku możliwości dobrowolnego określenia takich osób powinno się rozważyć wprowadzenie odpowiedniego przymusu, jednak z poszanowaniem wolności i swobód obywatelskich. W tym zakresie rozważane są różne propozycje, w tym przyznanie spółce wodnej możliwości wystąpienia do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o przekazanie danych dotyczących następcy prawnego” – precyzuje MI.
Członkostwo w spółce a dopłaty?
Ponadto tłumaczy, że kwestia ewentualnego powiązania przynależności do spółek wodnych z systemem dopłat obszarowych ( jako ewentualnego narzędzia wspierającego skuteczność działania spółek i egzekwowanie składek) oraz kwestia przynależności do spółki wodnej (jako jedno z kryteriów oceny wniosków o przyznanie środków w ramach programów wsparcia inwestycyjnego) - o czym jest mowa w przywołanym wystąpieniu - pozostaje we właściwości Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś