Nawozy naturalne w rolnictwie pod lupą
Obornik i gnojowica to pełnowartościowe nawozy naturalne, które warto stosować w rolnictwie dostarczają glebie azotu, fosforu, potasu, wapnia czy magnezu. Ich skuteczność zależy jednak od wielu czynników, a najważniejszym z nich jest sposób przechowywania. Właściwe magazynowanie i aplikacja to klucz do zachowania wartości nawozowej i ochrony środowiska.
Wymieniając nawozy naturalne do zastosowania w rolnictwie zacznijmy od obornika. Jego skład chemiczny różni się w zależności od gatunku zwierząt, ich wieku, diety, rodzaju ściółki oraz sposobu przechowywania. W tabeli nr 1 zawarty jest skład chemiczny obornika w zależności od gatunku zwierząt.
Obornik obornikowi nierówny
Aby właściwie określić dawkę nawozu, należy przeprowadzić analizę składu. Zgodnie z regulacjami, dawka dopuszczalna nie może przekraczać 170 kg azotu na hektar. Dawka optymalna zależy od potrzeb roślin i zasobności gleby – może być niższa niż dopuszczalna.
Tab. 1 Skład chemiczny obornika w zależności od gatunku zwierząt (kg/t)
|
Gatunek zwierząt |
Azot (N) |
Fosfor (P2O5) |
Potas (K2O) |
Wapń (CaO) |
Magnez (MgO) |
|
Bydło |
4,7 |
2,8 |
6,5 |
4,3 |
1,6 |
|
Trzoda chlewna |
5,1 |
4,4 |
6,8 |
4,4 |
1,8 |
|
Owce |
7,5 |
3,8 |
11,9 |
5,8 |
1,9 |
|
Konie |
5,4 |
2,9 |
9,0 |
4,3 |
1,6 |
|
Obornik mieszany |
4,6 |
3,0 |
6,3 |
4,1 |
1,5 |
|
Średnia ogólna |
4,8 |
3,1 |
6,7 |
4,3 |
1,6 |
Źródło: Maćkowiak Cz. IUNG, Puławy, 2002
Nawozy naturalne w rolnictwie - gnojowica
Gnojowica to płynny nawóz powstający w systemie bezściółkowym. Jest mieszanką kału, moczu, resztek paszy i wody używanej do czyszczenia stanowisk. Rośliny szybko wykorzystują składniki zawarte w gnojowicy, ponieważ większość z nich występuje w formie mineralnej.
Tab. 2 Skład chemiczny płynnych nawozów naturalnych w zależności od gatunku zwierząt (kg/t)
|
Rodzaj nawozu |
Azot (N) |
Fosfor (P2O5) |
Potas (K2O) |
Wapń (CaO) |
Magnez (MgO) |
|
Gnojowica bydlęca |
3,4 |
2,0 |
3,7 |
2,1 |
0,8 |
|
Gnojowica świńska |
4,3 |
3,3 |
2,3 |
2,5 |
0,8 |
Źródło: Maćkowiak Cz. IUNG, Puławy, 2002
Efektywność nawożenia gnojowicą zależy od jej jakości, dawki, terminu aplikacji, rodzaju gleby i gatunku roślin. Choć działa szybciej niż obornik, może być bardziej agresywna, dlatego wymaga precyzyjnego stosowania.
Przechowywanie nawozów naturalnych – jak chronić ich wartość?
Zastosowanie nawozów naturalnych w rolnictwie i ich skuteczność zależy od sposobu ich przechowywania. Ma to kluczowe znaczenie dla zachowania ich wartości nawozowej. Straty azotu i substancji organicznej mogą sięgać nawet 60%, jeśli nawozy są magazynowane w nieodpowiednich warunkach.
Tymczasem zastosowanie właściwej infrastruktury pozwala ograniczyć te straty do zaledwie 10%. W przypadku obornika najważniejsza jest dobrze zaprojektowana płyta gnojowa – z utwardzonym, nieprzepuszczalnym dnem, lekkim spadkiem kierującym wodę gnojową do zbiornika oraz trwałymi ścianami bocznymi. Taka konstrukcja pozwala zatrzymać składniki odżywcze wypłukiwane z obornika i wykorzystać je w nawożeniu.
Składowanie nawozów naturalnych
Równie istotne są praktyki stosowane podczas składowania nawozów naturalnych do wykorzystania w rolnictwie – obornik powinien być układany warstwami na wyznaczonych kwaterach, zaczynając od najdalszego punktu, a każda warstwa musi być ugniatana bezpośrednio po ułożeniu.
W przypadku gnojowicy konieczne jest stosowanie szczelnych zbiorników wykonanych z betonu o niskiej nasiąkliwości, wyposażonych w przykrycie z włazem rewizyjnym i otworem wentylacyjnym. Ich lokalizacja musi spełniać normy bezpieczeństwa, chroniąc środowisko przed zanieczyszczeniem. Dzięki takim rozwiązaniom możliwe jest nie tylko zachowanie pełnej wartości nawozowej, ale również ograniczenie negatywnego wpływu na glebę i wody gruntowe.
