Choroby przechowalnicze ziemniaka
Okres przechowywania ziemniaków wynosi od 6 do 9 miesięcy i w tym czasie bulwy narażone są na straty, które mogą być bardzo dotkliwe. Plon najbardziej obniżają ubytki naturalne, wynikające z niewłaściwych warunków przechowywania oraz choroby. Jak je prawidłowo rozpoznać i zabezpieczyć ziemniaki, żeby nie stracić plonu?
Spośród chorób ziemniaka największe zagrożenie dla przechowywanych bulw stanowią: mokra i sucha zgnilizna, zaraza oraz alternarioza. Jednak w ostatnich latach wzrost zainteresowania ziemniakiem mytym, paczkowanym i przetworzonym na frytki, chipsy czy mrożonki sprawia, że coraz większe znaczenie mają choroby skórki, które obniżają jakość oferowanego do sprzedaży towaru. Najważniejsze z nich to: antraknoza, parch srebrzysty i parch zwykły.
XV Dzień Ziemniaka w RZD Żelazna
Antraknoza ziemniaka
Choroba ta występuje w coraz większym nasileniu, a jej rozwojowi sprzyjają zmiany klimatyczne, zwłaszcza ocieplenie klimatu. Jej sprawcą jest grzyb Colletotrichum coccodes. Na skórce bulwy powstają srebrzystej barwy plamy, na powierzchni których występują czarne mikrosklerocja, będące zarodnikami przetrwalnikowymi grzyba. Objawy te są często mylnie rozpoznawane jako parch srebrzysty, jednak w odróżnieniu od parcha, w przypadku antraknozy, brzegi plam nie są tak wyraźnie odgraniczone od zdrowej skórki. Poza tym, objawem uważanym za charakterystyczny dla tej choroby, są odcinki stolonów długości około 5cm, które nie oddzielają się od bulwy i na ich powierzchni także można obserwować czarne kuleczki (mikrosklerocja grzyba). Rzadziej występują na bulwie rozległe, płytkie, ciemne nekrozy, które z kolei przypominają uszkodzenia powodowane przez alternariozę ziemniaka.
Parch srebrzysty
Sprawcą tej choroby jest grzyb Helminthosporium solani. Objawy, tak jak w przypadku antraknozy, można obserwować na skórce bulw, na której pojawiają się srebrzyste plamy. Taki obraz plam jest efektem załamywania się światła w warstwie komórek skórki zniszczonych przez grzyba. Plamy nekrotyczne są wyraźnie odgraniczone od zdrowej części, a na ich powierzchni podczas przechowywania ziemniaków można zauważyć intensywny czarny nalot zarodników. Silnie zniszczone bulwy wyglądem przypominają skórę na uchu słonia, ze względu na wyraźne pomarszczenie wywołane odparowaniem wody.
Uprawa ziemniaka frytkowego
Parch zwykły
Tę chorobę wywołują bakterie z rodzaju Streptomyces, a do infekcji dochodzi w okresie wiązania bulw. W zależności od formy choroby, na powierzchni ziemniaków można zaobserwować wklęsłe, płaskie lub wypukłe suche plamy gnilne. Ich rozwojowi sprzyja brak wilgoci i uprawa ziemniaków na glebach lekkich. Choroba nie rozwija się w okresie przechowywania, ale liczne strupy na powierzchni skórki sprzyjają zwiększonemu odparowywaniu wody oraz ułatwiają wnikanie do wnętrza bulw innych patogenów powodujących infekcje wtórne.
Straty można ograniczyć
Nasilenie wstępowania chorób przechowalniczych w dużym stopniu zależy od przebiegu warunków meteorologicznych w sezonie wegetacyjnym, a także od terminu i staranności wykonywania zabiegów agrotechnicznych. Straty można ograniczyć wybierając do uprawy odmiany o większej przydatności do długotrwałego przechowywania. Bardzo ważna jest też chemiczna ochrona plantacji w czasie wegetacji oraz zbiór ziemniaków w odpowiednim terminie, sposób tego zbioru i przygotowanie bulw do składowania.
Przedsiębiorca Rolny wrzesień 2017
Książka warta polecenia: Sygnały ziemniaka
