Szarek komośnik - stanowisko Krajowej Grupy Spożywczej S.A.
Krajowa Grupa Spożywcza S.A. przesłała stanowisko w sprawie pomocy udzielanej plantatorom w wyniku strat spowodowanych przez występowanie szkodnika - szarka komośnika na plantacjach buraka cukrowego w rejonie Cukrowni Werbkowice wraz ze zdjęciami do wykorzystania. Poniżej przedstawiamy je w całości. Zdjęć nie wykorzystaliśmy. Nasz komentarz zamieściliśmy na końcu.
Szarek komośnik - odpowiedź Ministerstwa Aktywów Państwowych
„Krajowa Grupa Spożywcza S.A. aktywnie wspiera plantatorów dotkniętych żerowaniem szarka komośnika
Krajowa Grupa Spożywcza jako firma odpowiedzialna społecznie i partner polskiego rolnictwa współpracuje z plantatorami na zasadach partnerskich. Współpraca ta to nie tylko coroczna kontraktacja, ale także wsparcie plantatorów w sytuacjach kryzysowych niezależnych od spółki, czy plantatorów np. sezonowe występowanie szkodnika szarka komośnika, który w ostatnich latach coraz intensywniej zagraża uprawom buraka cukrowego. Wzorem lat ubiegłych, również w tym roku nasza spółka podjęła szybkie i konkretne działania w celu wsparcia plantatorów w tej trudnej sytuacji.
Szarek komośnik to gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych, który żeruje na plantacjach buraków cukrowych. Jest to szkodnik występujący w rejonach uprawy buraka cukrowego, zjadający liścienie i pierwsze liście właściwe, co może prowadzić do zniszczenia całych roślin na plantacjach. Największe szkody wyrządza wiosenny żer szarka, który odbywa się w okresie wschodów buraków.
Do tej pory, w wyniku niekorzystnych warunków atmosferycznych oraz zwiększonej aktywności szarka komośnika, konieczne było przesianie łącznie ponad 4 300 ha plantacji buraka cukrowego (to 3,5 proc. całego zakontraktowanego areału) - najwięcej w ostatnich pięciu latach. Blisko 60 proc. tego areału zostało zniszczone właśnie przez szarka. Najwięcej przesiewów wykonano w rejonie Cukrowni Werbkowice - 2 300 ha, z czego z powodu żerowania szarka komośnika przesiano około 2000 ha.
Jak co roku Krajowa Grupa Spożywcza od początku sezonu wegetacji prowadzi monitoring stanu plantacji w tym również monitoring występowania szkodników. Corocznie na plantacjach buraków cukrowych wystawiane są pułapki feromonowe, które pozwalają na wczesne wykrycie występowania szarka. Stosowany jest też system powiadamiania plantatorów o zagrożeniach za pośrednictwem wiadomości SMS.
Szarek komośnik - pytania bez odpowiedzi
Od 2011 r. w naszej spółce funkcjonuje program pomocowy dla plantatorów buraka cukrowego. Środki programu pochodzą z wpłat osób uprawnionych w wysokości 0,20 zł od 1 tony buraków kontraktowanych przez Spółkę, z czego kwota 0,10 zł jest potrącana z ceny tony buraków kontraktowanych należnej osobie uprawnionej, a kwota 0,10 zł pochodzi ze środków pieniężnych Spółki. Środki gromadzone są na wyodrębnionym rachunku bankowym Spółki. Głównym założeniem prowadzenia Programu jest pomoc plantatorom poprzez wypłatę bezzwrotnej zapomogi bądź zwrotu pokrytych kosztów zakupu nasion w przypadkach określonych w Regulaminie, tj. gdy:
- plantacja buraka cukrowego ulegnie zamarznięciu lub zalaniu w miesiącach kampanijnych (skup buraków cukrowych i produkcja cukru przez Spółkę) i nie będzie możliwy zbiór buraków z plantacji,
- plantacja buraka cukrowego została zniszczona w części lub całości na skutek żerowania chrząszcza szarka komośnika,
- plantacja buraka cukrowego została zniszczona w części lub całości na skutek wystąpienia niekorzystnych warunków pogodowych w okresie wschodów buraka cukrowego (zasypanie, wycięcie, zawianie lub przemarznięcie roślin; zalanie plantacji; zamulenie lub zaskorupienie gleby),
- wystąpi sytuacja nadzwyczajna.
Pikieta TRZH przed Cukrownią Werbkowice
W tym roku podobnie, jak w latach poprzednich zostaną uruchomione środki wsparcia dla plantatorów, którzy przesiewali buraki. Wysokość wsparcia zostanie ustalona w porozumieniu z Radą Związków Plantatorów Buraka Cukrowego działającą przy KGS. Wszyscy plantatorzy, którzy zdecydowali się na przesiew plantacji otrzymali nasiona
Warto też wspomnieć, że w ostatnich latach spółka udzielała plantatorom wsparcia w chemicznej ochronie plantacji buraka cukrowego. Pomoc obejmowała możliwość zakupu środków do insektycydowej ochrony plantacji (Cyperkil Max EC, Karate Zeon 50 CS) w cenach promocyjnych. Na uwagę zasługuje również fakt, że w ostatnich latach wysokość wsparcia udzielonego z programu pomocowego wyniosła blisko 10 mln zł.
Jak widać Krajowa Grupa Spożywcza prowadzi długofalową politykę przeciwdziałania skutkom żerowania szarka komośnika.
Krajowa Grupa Spożywcza od lat aktywnie i odpowiedzialnie wspiera plantatorów w walce z tym szkodnikiem – zarówno poprzez działania bezpośrednie (informacyjne, organizacyjne, finansowe), jak i poprzez zaangażowanie w badania naukowe i rozwój skutecznych metod ochrony upraw. Działamy nie tylko w reakcji na kryzys, ale również prewencyjnie i systemowo - w trosce o bezpieczeństwo surowcowe naszej spółki, stabilność upraw oraz dobro polskich rolników.”
Nasz komentarz
Jak informowaliśmy wcześniej w dniu 10 maja br. skierowaliśmy zapytania do rzecznika prasowego Krajowej Grupy Spożywczej S.A. w sprawie rozwiązania problemu zwalczania szarka komośnika na Zamojszczyźnie. Przesłanego stanowiska nie możemy traktować jako odpowiedzi na nasze pytania, które przedstawimy poniżej, bo tych nie uzyskaliśmy. Konkrety:
- Żaden z dopuszczonych obecnie insektycydów w tym roku nie okazał się skuteczny w zwalczaniu szkodnika. Konieczne jest czasowe i punktowe dopuszczenie do stosowania substancji czynnych, które w przeszłości skutecznie zwalczały szkodnika.
- Plantatorzy nie mają żadnej wiedzy na temat wsparcia, które otrzymają w tym roku. Środki z programu pomocowego w połowie pochodzą z wpłat plantatorów, więc jest to pomaganie samym sobie.
- Przeprowadzone badania naukowe do tej pory nie przyniosły opracowania skutecznych metod zwalczania szarka komośnika.
- Zero konkretów na temat działań, które spółka zamierza podjąć po dzisiejszej pikiecie przed Cukrownią Werbkowice.
„Pani
Dominika Cieślak
Rzecznik Prasowy KGS S.A.
Zwracam się z uprzejmą prośbą o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
1. Dlaczego w związku z dramatyczną sytuację plantatorów buraka cukrowego w rejonie Cukrowni Werbkowice wynikającego z masowego niszczenia plantacji przez szarka komośnika KGS S.A. do dziś nie zrobiła nic, aby ten problem rozwiązać?
2. Dlaczego KGS S.A. do dziś nie podjęła decyzji o jakiejkolwiek formie pomocy dla plantatorów, którym szarek komośnik zniszczył plantację i musieli dokonać przesiewu buraka cukrowego, a w ten sposób ponieść dodatkowe koszty?
3. Jakie działania zamierzają podjąć władze KGS S.A. w związku z planowaną na czwartek 15 maja pikietą plantatorów przed Cukrownią Werbkowice?
4. Czy władze KGS S.A, zdają sobie sprawę, że jeśli problem zwalczania szarka komośnika nie zostanie skutecznie rozwiązany w tym roku, to w 2026 r. zdecydowana większość plantatorów w rejonie Cukrowni Werbkowice zrezygnuje z uprawy buraka cukrowego, co może doprowadzić do upadku Zakładu?
Dziękuję.”
Wciąż nie otrzymaliśmy odpowiedzi od Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na zadane przez nas 10 maja 2025 r. pytania.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
