Skutecznie zwalcz chwasty zimujące

Poleć

Udostępnij

Autor tekstu: inż. Adam Paradowski | redakcja@agropolska.pl

10-10-2020,11:30 Aktualizacja: 10-10-2020,12:24

A A A

Wrażliwość chwastów na substancje czynne to jeden z czynników, który należy wziąć pod uwagę. Fot_Arkadiusz Artyszak

Na skuteczność zabiegu ma wpływ wiele czynników, ale podstawowym jest właściwy dobór herbicydu do składu botanicznego gatunków występujących w danym stanowisku.

Pewne trudności może sprawić dobór kombinacji herbicydowej stosowanej przedwschodowo, jeżeli jednak potrafimy poprawnie rozpoznawać gatunki chwastów, takich problemów nie powinno być w momencie przystąpienia do zabiegów powschodowych.

Jak rozpoznać chwasty?

Uciążliwe chwasty jednoliścienne. Jak je zwalczyć?

Wśród chwastów jednoliściennych na polach uprawnych problemem są przede wszystkim trawy. W krajowej florze występuje ponad 160 gatunków traw, z czego około 10% zachwaszcza pola uprawne. Do tego należy dodać samosiewy...

czytaj więcej

Bez względu na termin wykonywania zabiegu rozpoznawanie gatunków chwastów jest umiejętnością bardzo przydatną. Można z niej skorzystać także przystępując do zabiegów doglebowych. Jeżeli nie znamy składu zachwaszczenia z ubiegłych lat możemy „zmusić” chwasty do wcześniejszych wschodów. Wystarczy zagwarantować im odpowiednie warunki.

W tym celu należy w kilku miejscach na polu (im więcej tym lepiej) rozłożyć przezroczystą folię i zabezpieczyć ją przed przemieszczeniem, najlepiej obsypując ziemią, na okres około jednego tygodnia. Pod folią jak w inspekcie, chwasty zaczną szybko wschodzić. Wystarczy już tylko rozpoznać gatunki i na tej podstawie zadecydować o wyborze substancji czynnej (lub mieszaninie), która ograniczy je w maksymalnym stopniu.

Przystępując do zabiegów nalistnych należy oznaczyć chwasty wzrastające. Powinno się to zrobić w odpowiednim momencie, to znaczy, gdy większość gatunków już wzejdzie. Zbyt szybka ocena może spowodować, że nie oznaczymy wszystkich gatunków, chociaż w przypadku wschodów jesiennych proces ten jest raczej wyrównany w czasie, nie wschodzą w ogóle gatunki np. ciepłolubne.

Różna jest skala zagrożeń

Pole wolne od chwastów do końca wegetacji

Siew czterech podstawowych gatunków zbóż ozimych jest rozciągnięty w czasie i obejmuje okres od późnego lata do późnej jesieni. Bez względu na termin siewu zawsze można wykonać zabieg doglebowy. Jeżeli warunki...

czytaj więcej

Rozpatrując cykl rozwojowy chwastów wschodzących podczas jesieni można wyróżnić kilka grup. Do najrzadziej wschodzących należą gatunki wieloletnie. Jeżeli rozwijają się to na ogół są to odrosty z rozłogów (np. perz) lub kłączy (np. bylice, ostrożeń). Do gatunków typowo ozimych można zaliczyć niektóre przetaczniki, ale przede wszystkim samosiewy rzepaku.

Zdecydowanie najważniejszą grupą są gatunki jare. Część z nich jest wrażliwa na niskie temperatury (gorczyca polna, rzodkiew świrzepa i komosa biała) i ginie już po wystąpieniu przymrozków. Jednak zdecydowanie najważniejsza grupa to gatunki jare zimujące. Należą do najbardziej konkurencyjnych. Już podczas jesieni „walczą” z roślinami ozimymi o światło, wodę i składniki pokarmowe.

Niezwalczane jesienią zimują najczęściej w formie krępych rozet i wraz z ruszeniem wegetacji ponownie zaczynają rywalizować ze zbożami. Zahartowane, o silnie rozwiniętym korzeniu często bywają trudne do zwalczenia zabiegami wiosennymi. Wymagają zastosowania najwyższych dawek i drogich herbicydów. Najbardziej korzystnym rozwiązaniem jest ich jesienna eliminacja.

Do gatunków najczęściej występujących, a zarazem uciążliwych należą: chaber bławatek, fiołek polny, jasnota purpurowa i różowa, mak polny, maruna nadmorska, miotła zbożowa, przytulia czepna, starzec zwyczajny, tasznik pospolity, tobołki polne i wyczyniec polny. Do grupy tej należy także zaliczyć samosiewy rzepaku ozimego.

Herbicydy w obniżonych dawkach

W nowoczesnych technologiach produkcji rolniczej stałym elementem jest stosowanie środków ochrony roślin, w tym herbicydów. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z wytycznymi dobrej praktyki ochrony roślin, pestycydy należy stosować...

czytaj więcej

Gatunki typowo jare (poziewnik, gorczyca, komosa, rzodkiew) z pewnością wymarzną, ale w przypadku wczesnych, masowych wschodów dobrze jest również je wyeliminować.

Wrażliwość na substancje czynne

W tabeli zamieszczono herbicydy zawierające jedną lub mieszaninę dwóch do trzech substancji czynnych. W przypadku pojedynczych substancji czynnych sprawa jest prosta. Mieszaniny zaleca się głównie w celu zwiększenia zakresu zwalczanych chwastów (także jako przeciwdziałające uodpornieniu się chwastów).

Jednak łączne działanie to nie zawsze suma wszystkich gatunków zwalczanych przez obie substancje czynne rozpatrywane pojedynczo. Wyjątkiem są herbicydy składające się ze związków, z których jeden jest przeznaczony typowo do zwalczania gatunków jednoliściennych, a drugi dwuliściennych (np. Axial Komplett - pinoksaden + florasulam).

W pozostałych mieszaninach fabrycznych poszczególne substancje dobrane są w różnych proporcjach, ale w mniejszych ilościach niż w preparatach jednoskładnikowych. Mieszanina taka może wywołać tzw. synergizm, czyli wzajemne wspieranie się, co w efekcie zwiększa zakres zwalczanych chwastów. Wśród wrażliwych znajdą się gatunki, które wykazywały średnią wrażliwość na każdą z substancji czynnych. Może się jednak zdarzyć, że określony gatunek wymaga wysokiej dawki substancji czynnej, a w mieszaninie znajduje się ona w mniejszej ilości – wtedy wypada z grupy wrażliwych.

Zwalczanie uciążliwych chwastów dwuliściennych

Chwasty „uciążliwe” to ulubiony zwrot producentów herbicydów, którzy zalecają środki chwastobójcze niszczące określone gatunki. Co on oznacza? Czy jest jakaś granica? A może wszystkie chwasty są uciążliwe?...

czytaj więcej

Zwróć uwagę na ilość i proporcje

Na rynku znajduje się znaczna liczba preparatów, posiadających taki sam skład substancji czynnych. Przykładowo w preparacie Tolurex 500 SC znajduje się 500 g/l chlorotoluronu, a w środku Toluron 700 SC znajduje się 700 g/l tej samej substancji czynnej. Ilość na hektar jest regulowana zalecaną dawką.

Więcej problemów mogą sprawić mieszaniny fabryczne, wśród których mogą znaleźć się preparaty analogiczne, ale o różnych proporcjach takich samych substancji czynnych. Za przykład może posłużyć mieszanina diflufenikanu z chlorotoluronem. W jednym litrze preparatu Dyplomata 600 SC znajduje się 100 g diflufenikanu i 500 g chlorotoluronu, natomiast w preparacie Legato Plus 425 SC znajduje się analogicznie 25 i 400 g substancji czynnych.

Podobnie można przeanalizować skład preparatów Komplet 560 SC i Arnold. W obu znajduje się diflufenikan i flufenacet. W pierwszym 280 + 280 g/l, w drugim analogicznie 200 + 400 g/l. Jeżeli rozpatrzyć proporcje to w pierwszym wynoszą one 1:1, a w drugim 1:2. Wynika z tego, że producenci w niektórych przypadkach zalecania mieszanin, kierują się skutecznością jednej z substancji czynnej. Na przykład – większa ilość diflufenikanu – wyższa skuteczność w stosunku do fiołka polnego.

Analiza tego typu materiałów znacznie pomaga w stosowaniu mieszanin zbiornikowych, stosowanych według własnej receptury samych plantatorów.

Jesienne herbicydy zbożowe skuteczne aż do wiosny

Po wysiewie zbóż ozimych pora pomyśleć o jesiennych zabiegach herbicydowych. Co prawda warunki pogodowe sprzyjają zastosowaniu tego typu preparatów, niestety na rynku środków ochrony roślin powstała luka w związku z...

czytaj więcej

Dawka, a skuteczność

Zakres zwalczanych chwastów jest również uzależniony od zastosowanej dawki. Większość preparatów jest zalecana w pewnym zakresie „od… do…”. Wiadomo, że maksymalna dawka zawsze rokuje pewniejsze działanie. Należy jednak także wziąć pod uwagę, że za chwasty wrażliwe uważa się te, które po wykonaniu zabiegu giną w granicach 85-100% (tabela).

Oznacza to, że w grupie chwastów wrażliwych istnieje pewna zmienność, co z kolei sugeruje, że nie zawsze należy stosować dawki najwyższe. Znany Glean 75 WG (i odpowiedniki) zalecany jest jesienią w dawce 20-25 g/ha. Jednocześnie wiadomo, że dawka 5-7 g/ha jest w pełni skuteczna w zwalczaniu samosiewów rzepaku. Jeżeli one stanowią główny problem nie ma sensu stosować dawek wyższych.

Nadal obowiązują podstawowe zalecenia: na glebach ciężkich należy stosować wyższe dawki preparatów przedwschodowych, a w przypadku nalistnego zwalczania chwastów starszych, wyższe dawki preparatów nalistnych. W pierwszym przypadku warto czasami zastosować niższe dawki analogicznie działającym preparatem nalistnym, a w przypadku zbiegów nalistnych nie czekać do ostatniej chwili i wykonać zabieg na chwasty w fazie ich największej wrażliwości. W każdej sytuacji należy zakładać wyeliminowanie chwastów zimujących, w czym pomocne będą informacje zamieszczone w tabeli.

Tabela. Wrażliwość chwastów występujących jesienią w zbożach ozimych

Substancje czynne/przykładowy herbicyd	Najważniejsze zwalczane gatunki chwastów (85-100%)	Typ zabiegu
Substancje czynne/przykładowy herbicyd	Najważniejsze zwalczane gatunki chwastów (85-100%)	Doglebowy
2,4-D/Esteron 600 EC	chaber bławatek, gorczyca polna, komosa biała, rzodkiew świrzepa, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity	nie
beflubutamid/BeFlex 500 SC	gwiazdnica pospolita, fiołek polny, jasnota purpurowa, komosa biała, miotła zbożowa, przetacznik perski, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity	nie
chlorotoluron/Tolurex 500 EC	chaber bławatek, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa i różowa, komosa biała, miotła zbożowa, niezapominajka polna, rdest ptasi, rumianek pospolity, tasznik pospolity, tobołki polne, tomka oścista	nie
chlorotoluron + diflufenikan/Dyplomata 600 SC, Legato Pro 425 SC	bodziszek drobny, dymnica pospolita, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, maruna nadmorska, miotła zbożowa, przetacznik polny, przytulia czepna, rumianek pospolity, tasznik pospolity	nie
chlorosulfuron/Glean 75 WG	bodziszek drobny, gorczyca polna, jasnoty, gwiazdnica pospolita, maki, maruna bezwonna, miotła zbożowa, przytulia czepna, rdesty, rumian polny, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity	tak
chlorosulfuron + diflufenikan/Glean Strong 54 WG	bodziszek drobny, dymnica pospolita, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnoty, komosa biała, mak polny, maruna nadmorska, miotła zbożowa, mlecz polny, niezapominajka polna, ostróżeczka polna, poziewnik szorstki, przetacznik bluszczykowy, perski i polny, przytulia czepna, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne	tak
chlorosulfuron + diflufenikan + pendimetalina/Trinity 590 SC	fiołek polny, gwiazdnica pospolita, niezapominajka polna, maruna nadmorska, rumianek pospolity miotła zbożowa, przetacznik perski, przytulia czepna, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne, wiechlina roczna	nie
Diflufenikan/Delfin 500 SC	chaber bławatek, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, maruna nadmorska, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, rumianek pospolity, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne, wyczyniec polny	tak
diflufenikan + chlorotoluron/Dyplomata 600 SC	bodziszek drobny, dymnica pospolita, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, maruna bezwonna, miotła zbożowa, przetacznik polny, przytulia czepna, rumianek pospolity, tasznik pospolity	nie
diflufenikan + flufenacet/Arnold, Komplet 560 SC	bodziszek drobny, bylica piołun, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa i purpurowa, mak polny, maruna bezwonna, maruna nadmorska, miotła zbożowa, przetaczniki, przytulia czepna, rumian polny, rumianek pospolity, rzodkiew świrzepa, tasznik pospolity, tobołki polne, wyczyniec polny	tak
diflufenikan + flufenacet + metrybuzyna/Bacara Trio 516	bodziszek porozcinany, chaber bławatek, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnoty, maruna nadmorska, mak polny, miotła zbożowa, przytulia czepna, przetacznik bluszczykowy, perski i polny, rumian polny, rumianek pospolity, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne	nie
diflufenikan + florasulam + penoksulam/Bizon	chaber bławatek, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, mak polny, maruna bezwonna, miotła zbożowa, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, przytulia czepna, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne	nie
diflufenikan + flufenacet/Komplet 560 SL	dymnica pospolita, fiołek polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, mak polny, maruna nadmorska, miotła zbożowa, niezapominajka polna, poziewnik szorstki, przetaczniki, przytulia czepna, rdestówka powojowata, rumian polny, rzodkiew świrzepa, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne, wyka kosmata	nie
diflufenikan + jodosulfuron + mezosulfuron/Alister Grande 190 OD	bodziszek drobny, dymnica pospolita, fiołek polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, mak polny, maruna nadmorska, miotła zbożowa, niezapominajka polna, ostróżeczka polna, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, przetacznik polny, przytulia czepna, rumian polny, samosiewy rzepaku, stulicha psia, tasznik pospolity, tobołki polne, wyczyniec polny	nie
Diflufenikan + pendimetalina/Cayman Pro 440 SC	fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, mak polny, miotła zbożowa, przetacznik perski, przetacznik bluszczykowy, przytulia czepna, samosiewy rzepaku, starzec zwyczajny, tasznik pospolity, tobołki polne, wiechlina roczna	nie
diflufenikan + prosulfokarb/Boxer Evo EC	gwiazdnica pospolita, fiołek polny, maruna bezwonna, miotła zbożowa, przetacznik perski, przytulia czepna, rumianek pospolity, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, wiechlina roczna	tak
florasulam + fluroksypyr/Flurostar Super SE	gwiazdnica pospolita, komosa biała, maruna bezwonna, przytulia czepna, rdest powojowy, rumianek pospolity, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne.	nie
florasulam + halauksyfen metylu/Quelex	gwiazdnica pospolita, przytulia czepna, samosiewy rzepaku	nie
florasulam + pinoksaden/Axial Komplett	chaber bławatek, gwiazdnica pospolita, mak polny, maruna nadmorska, miotła zbożowa, niezapominajka polna, owies głuchy, przytulia czepna, rdest ptasi, rumianek pospolity, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne, wyczyniec polny	nie
flufenacet/Palisade 480 SC	fiołek polny, miotła zbożowa, przytulia czepna stokłosa bezostna, życica trwała	tak
flufenacet + metrybuzyna/Expert Met 56 WG	bodziszek drobny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, mak polny, maruna nadmorska, miotła zbożowa, przetacznik perski i polny, samosiewy rzepaku, rumian polny, tasznik pospolity	nie
flufenacet + pikolinafen/Pontos	fiołek polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, miotła zbożowa, przetacznik perski, rumianek pospolity, tasznik pospolity	nie
fluorochloridon/Racer 250 EC	dymnica pospolita, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, komosa biała, kurzyślad polny, łobody, mak polny, miotła zbożowa, maruna nadmorska, psianka czarna, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, rumianek pospolity, samosiewy rzepaku, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, wiechlina roczna, żółtlica drobnokwiatowa	tak
jodosulfuron metylosodowy/Huzar 05 WG	bodziszek drobny, farbownik polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnoty, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, miotła zbożowa, niezapominajka polna, przetacznik polny, przytulia czepna, rdestówka powojowata, rumian polny, samosiewy rzepaku, stulicha psia, rzodkiewnik pospolity, tasznik pospolity, tobołki polne	nie
klodinafop + pinoksaden/Traxos 50 EC	Miotła zbożowa, wyczyniec polny	nie
prosulfokarb/Boxer	ambrozja bylicolistna, chwastnica jednostronna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, maruna nadmorska, miotła zbożowa, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, przytulia czepna, szarłat szorstki, wiechlina roczna	tak
pendimetalina/Pendigan Strong 400 SC	farbownik polny, gorczyca pospolita, gwiazdnica pospolita, jasnoty, komosa biała, miotła zbożowa, maruna nadmorska, przetacznik perski, przytulia czepna, rdesty, rzodkiew świrzepa	tak
pendimetalina + pikolinafen/Picona	bodziszek drobny, fiołek polny, gwiazdnica jednostronna, jasnota purpurowa, jasnota różowa, mak polny, przetacznik perski, przytulia czepna, rumianek pospolity, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne	nie
pinoksaden/Axial 50 EC	miotła zbożowa, owies głuchy, wyczyniec polny	nie
tribenuron metylu/Tribe 75 WG	chaber bławatek, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnoty, komosa polna, mak polny, maruna nadmorska, ostrożeń polny, poziewnik szorstki, rdest plamisty, rdest powojowy, rumian polny, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne	nie