ARiMR nie będzie rozstrzygać o legalności posiadania ziemi
Nadanie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - w ramach postępowania o przyznaniu płatności bezpośrednich - uprawnień do rozstrzygania co do legalności posiadania ziem, mogłoby prowadzić do rozbieżnych rozstrzygnięć dotyczących tego samego gruntu. Taka jest opinia ministerstwa rolnictwa.
Przesłano ją rzecznikowi praw obywatelskich Adamowi Bodnarowi w odpowiedzi na jego wystąpienie. Miało ono swoje źródło w skardze kobiety, która wskazała, że od gruntu stanowiącego jej własność pobierane są dopłaty przez posiadaczy w złej wierze.
Ustawa o obrocie ziemią w Trybunale
Dla faktycznych użytkowników
Wobec tego rzecznik zapytał ministerstwo rolnictwa, czy zasadna byłaby zmiana prawa, by umożliwić Agencji weryfikowanie "charakteru posiadania gruntów rolnych przez podmioty składające wnioski o przyznanie dopłat".
Podkreślił, że ma świadomość tego, iż celem przyznawania płatności bezpośrednich jest wspieranie działalności rolniczej i dlatego uzależnione jest one od faktycznego użytkowania gruntów rolnych, a nie od prawa własności do tych gruntów.
Zwrócił jednak uwagę, iż problem pobierania dopłat przez osoby posiadające grunt w złej wierze ma istotne znaczenie społeczne.
Według rzecznika, problem ten został dostrzeżony również przez ustawodawcę, skoro ustawą z 9 marca 2016 r. wprowadził obowiązek wykazania tytułu prawnego przez rolników wnioskujących o przyznanie dopłat do działki rolnej wchodzącej w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ale rozwiązanie to może być niewystarczające, bo dotyczy tylko państwowych gruntów.
Prywatne - nie zawsze uregulowane
Resort odpowiedział jednak, że nie może ono obejmować wszystkich gruntów, ze względu na częste przypadki nieuregulowanego stanu prawnego ziemi rolnej będącej w obrocie prywatnym.
Babalski: będzie nowelizacja ustawy o sprzedaży państwowej ziemi
Rozbieżne rozstrzygnięcia?
W opinii urzędników płatności bezpośrednie są instrumentem, którego zasadniczy cel to wsparcie dochodów rolników. I jako taki, nie powinien służyć regulowaniu innych kwestii, np. stosunków własnościowych.
"Należy jednocześnie podkreślić, że właściciel nieruchomości może dochodzić praw w postępowaniu cywilnoprawnym (sprawa bezprawnego użytkowania działek rolnych może być przedmiotem rozstrzygnięć o charakterze cywilnoprawnym, dochodzonych przed sądami powszechnymi, w tym również w zakresie roszczeń dotyczących utraconych korzyści), a więc nadanie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa uprawnień do rozstrzygania, w ramach postępowania o przyznaniu płatności bezpośrednich, co do legalności posiadania gruntów, mogłoby prowadzić do wprowadzenia do obrotu prawnego rozbieżnych rozstrzygnięć dotyczących tego samego gruntu" - wskazał resort.
Świętokrzyski samorząd ma wiele uwag w sprawie obrotu ziemią
Stop pozorantom
Jednocześnie przypomniał, że w ramach obowiązującego prawa istnieje możliwość wykluczenia ze wsparcia osób, które faktycznie nie prowadzą działalności rolniczej, a jedynie stwarzają pozory, by uzyska
płatności bezpośrednie.
Zgodnie z unijnymi przepisami, "osobom fizycznym ani prawnym nie przyznaje się jakichkolwiek korzyści wynikających z sektorowego prawodawstwa rolnego, jeżeli stwierdzono, że warunki wymagane do uzyskania takich korzyści zostały sztucznie stworzone, w sprzeczności z celami tego prawodawstwa. Jednocześnie, osoby posiadające tytuł prawny do gruntów mogą skorzystać z przepisów służących ochronie posiadania".
