UOKiK: poprawi się sytuacja hodowców trzody w systemie tuczu kontraktowego
Po interwencji UOKiK poprawi się sytuacja producentów trzody chlewnej w systemie tuczu kontraktowego - poinformował urząd w czwartek. Dodał, że rolnicy współpracujący ze spółkami Agrifirm i Agri Plus nie będą ponosili konsekwencji finansowych za zdarzenia niezależne od nich.
Urząd Ochrony konkurencji i Konsumentów (UOKiK) poinformował, że po przeprowadzeniu postępowań przeciwko spółkom Agrifirm i Agri Plus, wydał w ich sprawie decyzje zobowiązujące. UOKiK zakwestionował fakt, iż umowy spółek Agrifirm i Agri Plus nie przewidywały w odpowiedni sposób zabezpieczenia rolników przed ryzykiem związanym z tuczem kontraktowym. "Tymczasem większość ryzyk związana jest ze sposobem organizacji przez te firmy współpracy z rolnikami i jakością dostarczanych przez nie środków produkcji" - podkreślił urząd.
Tuczniki tanieją, a hodowcy zgłaszają sprawę do UOKiK
Hodowcy obciążani nadmiernym ryzykiem
Wyjaśnił, że w modelu tuczu kontraktowego (nakładczego) rolnik zajmuje się odchowem prosiąt lub tuczy warchlaki na zlecenie koncernu mięsnego bądź producenta pasz. Otrzymuje on ścisłe wytyczne co do technik chowu, w tym ilości i rodzaju podawanej paszy. Urząd dodał, że środki produkcji, takie jak warchlaki i pasze, a także określony zakres opieki weterynaryjnej, zapewnia organizator systemu, który jest zobowiązany do odkupu tuczników od rolnika po ustalonej cenie, w umówionym czasie i po osiągnięciu przez zwierzęta wyznaczonej wagi. "W końcowym rozliczeniu potrąca należności za dostarczone producentowi trzody chlewnej środki produkcji, a także obniża wynagrodzenie za brak osiągnięcia określonych rezultatów, np. osiągniętej wagi lub nadmierne zużycie paszy" - dodał urząd.
Zwrócił uwagę, że zastrzeżenia wzbudziły zasady ustalania cen za tuczniki dostarczone do organizatora tuczu kontraktowego. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny poinformował, że Agrifirm Polska i Agri Plus obciążały nadmiernym ryzykiem rolnika, co mogło stanowić nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej przez tych przedsiębiorców.
"Zlecający tucz obniżali ceny w przypadku nieosiągnięcia przez rolnika zamierzonych celów, nawet jeśli sami dostarczyli zwierzęta w stanie, który uniemożliwiał osiągnięcie wymaganej wagi lub wadliwą paszę" - dodał. Jego zdaniem jest to działanie niedopuszczalne, ponieważ rolnicy nie powinni ponosić odpowiedzialności, jeśli dochowali należytej staranności w toku procesu produkcyjnego.
WIR o rynku trzody chlewnej: żaden rozsądny rolnik nie podejmie się inwestycji w tak niestabilnych warunkach cenowych
Zwaloryzowane ceny płacone rolnikom
UOKiK zakomunikował również, że spółki Agrifirm Polska i Agri Plus zobowiązały się do zmiany swoich praktyk.
Spółka Agri Plus wprowadzi m.in. dłuższy termin weryfikacji przez rolników dostarczonych zwierząt i pasz, a także uruchomi procedurę zgłoszenia reklamacji w przypadku prosiąt i warchlaków "niskiej jakości”, np. chorych oraz wadliwej paszy.
Jak podał urząd, w toku postępowania Agri Plus wprowadził istotne zmiany do umów. "Przede wszystkim zwaloryzował ceny płacone rolnikom, istotnie podnosząc stawki minimalne i maksymalne za tucznika. Spółka wycofała się również z postanowienia, które przewidywało obniżenie ceny wszystkich dostarczanych przez rolnika świń w przypadku przekroczenia przez określoną ich część limitów wagowych" - wskazał UOKiK.
Dodano, że spółka Agrifirm Polska zobowiązała się natomiast m.in. do waloryzacji cen płaconych za świnie w przypadku wzrostu kosztów mediów, które ponoszone są wyłącznie przez rolnika. "Dlatego zgodnie z nałożonym warunkiem, jeśli przed rozpoczęciem kolejnego cyklu tuczu koszty energii elektrycznej, gazu, pary wodnej i gorącej wody są co najmniej 12 proc. wyższe niż w kwartale, w którym nastąpiło zawarcie umowy lub dokonano ostatniej waloryzacji, rolnik będzie mógł złożyć wniosek o dokonanie waloryzacji stawki na podstawie kwartalnych danych GUS, według wzoru określonego w decyzji" - poinformował urząd.
Ponadto, spółka będzie musiała ponosić koszty zakupu środków medycznych do szczepień przeciwko wirusowi PCV2 (Circovirus świń typu 2).
UOKiK wydał decyzję. Agri Plus zdecydowanie odpowiada
Ponad 20 proc. skupu w ramach tuczu kontraktowego
UOKiK zwrócił uwagę, że Agrifirm Polska jest częścią niderlandzkiego producenta pasz Royal Agrifirm Group, natomiast Agri Plus należy, podobnie jak producent mięsa Animex, do grupy Smithfield Foods kontrolowanej przez chiński koncern WH Group – największego producenta wieprzowiny na świecie.
Według badania UOKiK, w 2021 r. w Polsce 20-22 proc. skupu żywca wieprzowego odbyło się na podstawie umów tuczu kontraktowego. W 2016 r. było to 12-15 proc., w zależności od liczby, wagi czy wartości skupionej trzody chlewnej.
Przypomniano, że w 2022 r. prezes UOKiK nałożył ponad 68 mln zł kary na Agri Plus za niedozwolone pozbawianie producentów trzody chlewnej przyznanej im pomocy publicznej, związanej z obniżonym dochodem prowadzenia działalności na obszarach występowania afrykańskiego pomoru świń (ASF).
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
