Trzeba jasno określić wizję rozwoju sektora mlecznego w Polsce
Z badań prowadzonych przez OECD wynika, że do roku 2022 zapotrzebowanie na produkty pochodzenia zwierzęcego (przetwory mleczne, przetwory z mięsa wołowego) przewyższać będzie produkcję. Sytuacja ta spowodowana będzie dalszym wzrostem popytu, szczególnie w Azji Południowo-Wschodniej, Ameryce Łacińskiej i Afryce (tabela 5).
Wśród produktów mlecznych największy udział w konsumpcji stanowić będzie tzw. galanteria mleczna (produkty świeże). Szacuje się ją na poziomie 70% całkowitej produkcji mleka. Największy jej przyrost przewiduje się w Indiach - o 64,6 mln ton w latach 2013-2022 i w przeliczeniu na mieszkańca w roku 2022 wynosić będzie 171 kg.
W innych krajach konsumpcja świeżych produktów mlecznych ukształtuje się na niższym poziomie: Australia -104 kg/mieszkańca, Unia Europejska - 93 kg/ mieszkańca, Nowa Zelandia 86 kg/ mieszkańca, USA -72 kg/ mieszkańca, Chiny 26 kg/ mieszkańca.
Krajem, w którym przewiduje się największy przyrost konsumpcji produktów mlecznych mających charakter masowy (sery, mleko w proszku, masło) są Chiny. Ze względu na niewystarczającą produkcję własną, w celu zaspokojenia rosnącej konsumpcji w tym kraju, wyraźnie zwiększy się import.
Podobne zjawisko może wystąpić też na rynku żywca wołowego. Jak wynika z prognoz OECD konsumpcja mięsa wołowego zwiększy się w 2022 roku w Chinach o 24 proc. w stosunku do roku 2013.
Tabela 5. Prognozowy przyrost konsumpcji produktów mlecznych i mięsa wołowego na poszczególnych kontynentach w latach 2013-2022 [%]
|
Wyszczególnienie |
Przetwory mleczne |
Mięso wołowe |
||||||
|
Galanteria mleczna |
Masło |
Sery |
OMP |
PMP |
|
|||
|
Azja |
34 |
34 |
37 |
24 |
26 |
23 |
||
|
w tym: Indie |
39 |
40 |
60 |
-11 |
67 |
6 |
||
|
w tym: Chiny |
31 |
17 |
45 |
34 |
26 |
24 |
||
|
Europa |
2 |
2 |
7 |
0 |
5 |
1 |
||
|
w tym: UE-28 |
3 |
1 |
7 |
-7 |
0 |
1 |
||
|
Ameryka Północna |
2 |
11 |
19 |
29 |
-2 |
0 |
||
|
w tym: USA |
2 |
14 |
20 |
34 |
1 |
0 |
||
|
Ameryka Południowa |
19 |
15 |
25 |
22 |
11 |
12 |
||
|
w tym: Brazylia |
11 |
7 |
13 |
14 |
14 |
11 |
||
|
w tym: Argentyna |
11 |
26 |
29 |
0 |
-36 |
7 |
||
|
Afryka |
37 |
30 |
30 |
35 |
24 |
25 |
||
|
w tym: Afryka Subsaharyjska |
42 |
44 |
42 |
56 |
31 |
30 |
||
|
w tym: Afryka Północna |
24 |
22 |
25 |
26 |
17 |
11 |
||
|
Australia i Nowa Zelandia |
8 |
7 |
15 |
16 |
35 |
3 |
||
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych: OECD-FAO Agricultural Outlook, http://www.oecd.org/site/oecd-faoagriculturaloutlook/database.htm, dostęp 20.07.2015
Zwiększeniu zapotrzebowania na produkty pochodzenia zwierzęcego towarzyszyć będzie wzrost produkcji. Jak wynika z prognoz OECD produkcja mleka na świecie w latach 2013-2022 zwiększy się o 148,2 mln ton (tabela 6). Największy jej przyrost prognozowany jest na kontynencie azjatyckim o 87,1 mln ton, co stanowi ponad 58% całkowitego światowego przyrostu produkowanego mleka.
Największym producentem mleka na świecie są Indie i w tym kraju przewiduje się przyrost produkowanego mleka w analizowanym okresie o 54,7 mln ton. W drugim bardzo znaczącym kraju azjatyckim, jakim są Chiny, także przewiduje się wyraźne zwiększenie produkcji mleka, z poziomu 38,7 mln ton w 2013 roku do 50,7 mln ton w 2022 (o 31 proc.).
Prognozowany przyrost produkcji mleka w tym kraju jednak nie zaspokoi zgłaszanego zapotrzebowania. Dalsze zwiększenie produkcji mleka w Chinach napotyka kluczową barierę jaką jest dostępność ziemi. Przewiduje się, że wskazany przyrost produkcji mleka będzie się odbywał w wyniku zwiększenia wydajności mlecznej krów i poprawy organizacji produkcji w gospodarstwach rolniczych.
Na pozostałych kontynentach przewiduje się także zwiększenie produkcji mleka w latach 2013-2022, jednak przyrosty będą zdecydowanie mniejsze niż w Azji. Procentowo znaczny przyrost produkowanego mleka prognozuje się na kontynencie afrykańskim (o 34 proc.), jednak prawdopodobieństwa wskazanego zwiększenia zmniejsza się na skutek występujących w tej części świata niepokojów na tle politycznym i religijnym.
W Europie przewiduje się także przyrost produkcji mleka o 10,6 mln ton, co stanowi zaledwie 5 proc. produkcji mleka z roku 2013 na tym kontynencie. Dalsze zwiększenia produkcji mleka przewiduje się także w USA i Nowej Zelandii.
Tabela 6. Prognozowane zmiany w produkcji mleka i żywca wołowego na poszczególnych kontynentach w latach 2013-2022 [tys. ton]
|
Wyszczególnienie |
Przyrost produkcji mleka w latach 2013-2022 |
Przyrost produkcji mięsa wołowego w latach 2013-2022 |
||||
|
tys. ton |
% |
tys. ton |
% |
|||
|
Azja |
87 117 |
33 |
2 899 |
20 |
||
|
w tym: Indie |
54 710 |
39 |
602 |
21 |
||
|
w tym: Chiny |
11 952 |
31 |
1 154 |
18 |
||
|
Europa |
10 582 |
5 |
75 |
1 |
||
|
w tym: UE-28 |
7 790 |
5 |
-20 |
-0,3 |
||
|
Ameryka Północna |
11 212 |
11 |
91 |
1 |
||
|
w tym: USA |
10 684 |
12 |
1 |
0,0 |
||
|
Ameryka Południowa |
13 189 |
16 |
2 830 |
16 |
||
|
w tym: Brazylia |
2 498 |
8 |
1 215 |
14 |
||
|
w tym: Argentyna |
3 341 |
27 |
581 |
22 |
||
|
Afryka |
13 700 |
34 |
1 515 |
26 |
||
|
w tym: Afryka Subsaharyjska |
10 948 |
41 |
1 379 |
29 |
||
|
w tym: Afryka Północna |
2 752 |
21 |
136 |
12 |
||
|
Australia i Nowa Zelandia |
6 609 |
23 |
67 |
2 |
||
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych: OECD-FAO Agricultural Outlook, http://www.oecd.org/site/oecd-faoagriculturaloutlook/database.htm, dostęp 20.07.2015
