Trzeba jasno określić wizję rozwoju sektora mlecznego w Polsce
Jak wynika z badań Międzynarodowej Sieci Gospodarstw Porównawczych (IFCN) koszty produkcji mleka w analizowanych siedmiu krajach UE w 2012 roku (14 typowych gospodarstwach) wahały się od 127,1 do 179,3 zł za 100 kg mleka standardowego (tabela 4).
Najniższe koszty występowały w typowym gospodarstwie w Polsce, utrzymującym 65 krów. W strukturze kosztów dominowały koszty bezpośrednie (rzeczywiste) produkcji mleka, które przeciętnie w analizowanych gospodarstwach wynosiły 117,4 zł/100 kg mleka.
Udział kosztów alternatywnych, związanych z zaangażowaniem własnych czynników produkcji w analizowanych gospodarstwach, wahał się od 12 do 40% w strukturze kosztów całkowitych.
Najwyższe koszty alternatywne, przekraczające 55 zł w przeliczeniu na 100 kg standardowego mleka występowały w najmniejszych (pod względem liczby utrzymywanych krów) typowych gospodarstwach w Polsce (65,2 zł), w Irlandii (61,9 zł) i Niemczech (58,7 zł).
Bardzo ciekawym zjawiskiem są wyniki z typowych gospodarstw z Danii. Mimo najwyższej produkcyjności ziemi i wydajności pracy spośród porównywanych jednostek, typowe gospodarstwa z tego kraju generowały najwyższe koszty produkcji mleka. Zdecydowanie przewyższały one uzyskiwaną cenę.
Tabela 4. Koszty produkcji mleka z wybranych krajów europejskich w 2012 roku [zł/100 kg mleka ECM***]
|
Wyszczególnienie |
Koszty* |
Cena mleka |
|||||
|
1 |
2 |
3 |
Razem (1+2+3) |
|
|||
|
Niemcy 80** |
104,3 |
58,7 |
0,0 |
163,0 |
146,7 |
||
|
Niemcy 240 |
104,3 |
22,8 |
3,3 |
130,4 |
146,7 |
||
|
Polska 16 |
114,1 |
65,2 |
0,0 |
179,3 |
120,6 |
||
|
Polska 65 |
104,3 |
22,8 |
0,0 |
127,1 |
123,9 |
||
|
Holandia 76 |
127,1 |
45,6 |
3,3 |
176,0 |
136,9 |
||
|
Holandia 173 |
123,9 |
26,1 |
6,5 |
156,5 |
140,2 |
||
|
Francja 50 |
114,1 |
48,9 |
0,0 |
163,0 |
136,9 |
||
|
Francja 72 |
133,7 |
32,6 |
3,3 |
169,5 |
136,9 |
||
|
Irlandia 62 |
91,3 |
61,9 |
0,0 |
153,2 |
127,1 |
||
|
Irlandia 126 |
81,5 |
52,2 |
0,0 |
133,7 |
133,7 |
||
|
Wielka Bryt.150 |
133,7 |
19,6 |
0,0 |
153,2 |
153,2 |
||
|
Wielka Bryt. 246 |
114,1 |
22,8 |
0,0 |
136,9 |
153,2 |
||
|
Dania 150 |
146,7 |
29,3 |
0,0 |
176,0 |
136,9 |
||
|
Dania 275 |
150,0 |
19,6 |
0,0 |
169,5 |
136,9 |
||
* Koszty: 1) bezpośrednie, 2) zaangażowania własnych czynników produkcji, 3) koszty kwoty mlecznej
**Liczba występująca przy nazwie danego kraju informuje o liczbie krów mlecznych utrzymywanych w gospodarstwie, np.: np.: Niemcy 80 – 80 krów mlecznych w typowym gospodarstwie niemieckim
*** Średni kurs wg NBP: 1 USD - 3,26 zł
Źródło: opracowanie własne na podstawie Dairy Report, International Farm Comparison Network, 2013
-
Jakie są szanse i bariery rozwoju produkcji mleka w polskich gospodarstwach na tle wiodących krajów UE?
Gospodarstwa zajmujące się produkcją mleka w Polsce są dość mocno zróżnicowane, nie mniej jednak (jak wynika z wcześniejszych analiz) wyróżniają się na tle innych krajów europejskich przeciętnie niewielką skalą produkcji i stosunkowo niską efektywnością techniczną.
Czynnikiem inspirującym wszelkie zmiany w gospodarstwach mlecznych są ceny oferowane przez mleczarnie. Prognozowanie cen mleka jest zdaniem niezwykle trudnym i obarczonym ryzykiem błędu. Nie mniej jednak zastanawiając się nad tym zagadnieniem należy uwzględniać z jednej strony podaż mleka (nie tylko w Polsce, ale na całym świecie), a z drugiej należy zastanawiać się nad popytem.
