Smród bez ustawy

Na ustawę „odorową” (choć właściwie miała to być ustawa „antyodorowa”) liczyli sąsiedzi ferm drobiu, zwierząt futerkowych, dużych chlewni, zakładów utylizacji odpadów. W pobliżu tych zakładów śmierdzi bowiem najbardziej. Nowa ustawa miała kompleksowo regulować sytuowanie takich inwestycji i określać surowe wymogi ich prowadzenia. Wszystko po to, by odory nie zatruwały życia mieszkającym w sąsiedztwie ludziom. 

Uzupełnią przepisy?

Jeszcze w ubiegłym roku Ministerstwo Środowiska zapewniało, że prace nad nową ustawą trwają. Ale później zrobiło się o niej cicho. A niedawno pojawiły się sugestie, że nowej ustawy nie będzie w ogóle. Resort to potwierdza: „Jeżeli chodzi o projekt ustawy o przeciwdziałaniu uciążliwości zapachowej, to Ministerstwo Środowiska, po przeanalizowaniu uwag zgłoszonych w trakcie konsultacji społecznych prowadzonych w 2011 r., rozważa możliwość zastosowania innych rozwiązań niż wprowadzenie nowych przepisów ustawowych. Szybsze i lepsze skutki może przynieść prowadzenie takich działań, które sprawią, że już obowiązujące przepisy będą właściwie interpretowane, przestrzegane i egzekwowane” – napisała nam Joanna Józefiak z zespołu ds. komunikacji i promocji MŚ.

I dodała, iż rozważane jest uzupełnienie już istniejących przepisów dotyczących uciążliwości zapachowej. „W tym celu prowadzony jest przegląd przepisów z zakresu ochrony środowiska, planowania przestrzennego, warunków technicznych dla budynków i budowli, będących w gestii ministra środowiska, ministra gospodarki, ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej czy ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Resort środowiska, we współpracy z pozostałymi resortami odpowiedzialnymi za poszczególne obszary, zaproponuje w najbliższym czasie odpowiednie propozycje zmian w prawie” – zapewniła Joanna Józefiak. 

Na różne sposoby

Ministerstwo podkreśla też, że w państwach Unii Europejskiej kwestie uciążliwości zapachowej są regulowane na różne sposoby i nie ma jednolitego unijnego prawodawstwa w tym zakresie. W części z państw UE, np. w Estonii, na Litwie i na Łotwie rozpoznawanie uciążliwości zapachowej oparte jest na powoływaniu specjalnych grup oceniających. Natomiast w Czechach czy w Finlandii działania nastawione są przede wszystkim na zapobieganie uciążliwości poprzez wyznaczenie odpowiednich wymogów technicznych dla budynków i planowanie przestrzenne. 

Co mówi nasze prawo

Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, art. 362 ust. 1: Jeżeli podmiot korzystający ze środowiska negatywnie oddziałuje na środowisko, organ ochrony środowiska może, w drodze decyzji, nałożyć obowiązek ograniczenia jego oddziaływania na środowisko, a w przypadku pogorszenia stanu środowiska spowodowanego działalnością podmiotu, przywrócenia środowiska do stanu właściwego.

Kwestie mające związek z emisją substancji uciążliwych zapachowo zawarte są także w regulacjach dotyczących ograniczania negatywnego wpływu produkcji zwierzęcej (fermy drobiu, trzody chlewnej) na otoczenie, określonych w:

- ustawie z 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. nr 147, poz. 1033), która reguluje zasady postępowania z nawozami naturalnymi;

- rozporządzeniu ministra środowiska z 23 grudnia 2002 r. w sprawie szczególnych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczanie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. z 2003 r. nr 4, poz. 44), wydane na podstawie ustawy z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. nr 239, poz. 2019 z późn. zm.).

Ponadto, na podstawie art. 7 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. nr 156, poz. 1118, z późn. zm.):

- minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej wydał rozporządzenie z 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz. U. nr 132, poz. 877, zm. Dz. U. z 2009 r. nr 108, poz. 907), w szczególności fermy drobiu, trzody chlewnej, bydła, które reguluje także sprawy związane z konstrukcją i usytuowaniem obiektów budowlanych (zbiorniki i płyty na odchody zwierzęce), w których prowadzona jest produkcja zwierzęca;

- minister gospodarki wydał rozporządzenie z 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. nr 243, poz. 2063).

Także w Kodeksie dobrej praktyki rolniczej określone są zasady i procedury prowadzenia intensywnej hodowli/chowu zwierząt i nawożenia z wykorzystaniem nawozów naturalnych.