Wiosenna ochrona zbóż ozimych - zabieg T-1
Ciągle trwa wyścig hodowców z patogenami - sprawcami chorób w uprawach roślin rolniczych, w tym w zbożach. W wielu przypadkach odporność odmian na porażenie przez grzyby chorobotwórcze jest już determinowana genetycznie, ale tylko w nielicznych jest to odporność całkowita. Dlatego każdego roku grzyby dają o sobie znać i nie zwalczane mogą spowodować znaczące straty w plonach.
Uprawy zbóż ozimych atakowane są przez grzyby chorobotwórcze już wczesną wiosną, niekiedy zaraz po ruszeniu wegetacji. Należy więc możliwie szybko rozpocząć ich zwalczanie, wykonując zabiegi ochronne, wykorzystując do tego szeroką paletę zarejestrowanych i obecnych na rynku fungicydów.
Nowe odmiany pszenicy ozimej 2019
Już w fazie krzewienia
Pierwszy zabieg wykonywany wczesną wiosną, to tzw. zabieg T-1. Wykonuje się go w fazie końca krzewienia, strzelania w źdźbło do fazy pierwszego, a najpóźniej drugiego kolanka (BBCH 29-32). Nie jest on w pełni doceniany przez producentów zbóż, ponieważ wydaje się, że ważniejsza jest ich ochrona w późniejszych fazach rozwojowych, np. gdy następuje nabrzmiewanie pochwy liściowej lub kłoszenie. Jest to niepoprawne myślenie. Owszem, kłosy są ważne, bo w nich ostatecznie tworzy się plon, ale plonu nie będzie, gdy system korzeniowy i nadziemna, wegetatywna część roślin nie będzie zdrowa.
Rezygnacja więc z wykonania zabiegu T-1 z myślą, że choroby można zwalczać w późniejszych terminach to duże ryzyko. Zabieg przeciwko łamliwości źdźbła jest skuteczny tylko, gdy zostanie wykonany w fazie BBCH 29-32. Podobnie też nie należy czekać ze zwalczaniem fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni, bo grzyby powodujące tę chorobę namnażają się bardzo szybko i nie zwalczane w ww. terminie prowadzą do infekcji roślin.
Plonowanie odmian pszenicy ozimej w opóźnionych siewach
Ochrona korzeni, pochwy i liści
Zabieg w terminie T-1 pozwala zwalczyć grzyby, które atakują korzenie, pochwy liściowe i liście. Przykładami chorób, które powodują grzyby o znaczeniu gospodarczym są: fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni (Fusarium spp), łamliwość źdźbła zbóż (Oculimacula spp) i ostra oczkowa plamistość (Rhizoctonia cerealis). Ważny jest dobór odpowiedniego fungicydu, zawierającego substancję czynną, która uniemożliwi grzybom dalszy rozwój i pozwoli skutecznie ograniczyć ich negatywny wpływ na plon. Dzięki temu, że fungicydy użyte w terminie T-1 niszczą grzyby występujące na korzeniach zbóż, po zabiegu może następować regeneracja systemu korzeniowego i powraca pełna zdolność do funkcjonowania korzeni.
Stosując środki grzybobójcze chroniące i leczące korzenie i pochwę liściową, walczy się jednocześnie z grzybami, które mogą występować na liściach, pomimo, że ich nasilenie w tym czasie jest niewielkie, a ma duże znaczenie, chociaż może się wydawać, że nie stanowią zagrożenia dla dalszego rozwoju ozimin. Spośród chorób liści wczesną wiosną największe zagrożenie dla pszenicy stanowi paskowana septorioza liści (Zymoseptoria tritici). Próg szkodliwości dla tej choroby to 20 proc. badanych liści z pierwszymi objawami obecności grzyba lub średnio jeden owocnik (piknidium) grzyba na badanych liściach. Warto wiedzieć, że rozprzestrzenianiu choroby sprzyjają deszcze, a dosłownie spadające krople, które powodują propagację zarodników; podobnie jest też w przypadku fuzariozy liści i rynchosporiozy zbóż. Inne grzyby chorobotwórcze, które w tym czasie obecne są na liściach pszenicy to: mączniak prawdziwy zbóż i traw (Blumeria graminis), rdza brunatna (Puccinia recondita), rdza żółta (P. striiformis), brunatna plamistość liści (DTR - Drechslera tritici-repentis) i fuzarioza liści (Fusarium spp). W uprawie jęczmienia, żyta i pszenżyta na liściach obecna jest rynchosporioza zbóż (Rhynchosporium secalis), a w jęczmieniu dodatkowo plamistość siatkowa (Helminthosporium teres) i rdza jęczmienia (P. hordei).
Najlepiej plonujące jakościowe odmiany chlebowe pszenicy ozimej w 2018 r.
Wybrać odpowiednią substancję czynną
Do zwalczania sprawców chorób w uprawach zbóż wczesną wiosną zarejestrowanych jest wiele fungicydów. Warto wybierać środki składające się z kilku substancji czynnych. Można też, na własną odpowiedzialność, tworzyć mieszaninę różnych środków, aby zwiększyć zakres zwalczanych grzybów chorobotwórczych. Przy wyborze zawsze priorytet powinny mieć substancje czynne, które skutecznie zwalczają i zapobiegają występowaniu chorób podstawy źdźbła. Do walki z nimi w zabiegu T-1 przydatne są takie substancje czynne jak np.: metrafenon, cyprodynil, prochloraz, epoksykonazol, tebukonazol i tiofanat metylu. Przy ich pomocy zwalczać można też grzyby powodujące choroby liści zbóż, ale do ich zwalczania specjalnie dedykowane są takie substancje czynne jak np.: proquinazid, spiroksamina, protiokonazol, cyprokonazol, pentiopirad, fenpropidyna, fenpropimorf, azoksystrobina, pikoksystrobina, fluksapyroksad, piraklostrobina i metkonazol.
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 2-2019 - ZAPRENUMERUJ
