Stop erozji gleb. Ocalmy naszą przyszłość
Pod takim hasłem przebiega tegoroczny Światowy Dzień Gleby, który przypada 5 grudnia. Jest on obchodzony od 2002 roku.
Erozję gleb powodują: erozja wodna, erozja wietrzna, ruchy masowe, erozja śniegową oraz erozja uprawowa.
Z badań IUNG-PIB w Puławach wynika, że w Polsce najbardziej negatywne skutki przyrodnicze i gospodarcze są powodowane przez erozję wodną powierzchniową i erozję wąwozową. Erozja wietrzna, chociaż występuje powszechnie, to w znacznie mniejszym stopniu degraduje gleby niż erozja wodna.
Zapobieganie erozji
Józefaciuk i in. (2014) oceniają, że zagrożenie erozją wodną dotyczy 29 proc. powierzchni kraju i 21 proc. użytków rolnych. Najbardziej zagrożone rejony zlokalizowane są w województwach południowych: małopolskie (55 proc.), świętokrzyskie (37,3 proc.) i podkarpackie (34,3 proc.). Erozja wąwozowa występuje na około 18 proc. powierzchni Polski.
Erozja słaba o małej gęstości sieci wąwozowej występuje na 2,5 mln ha gruntów rolnych i 0,8 mln ha lasów (11 proc. kraju).
Erozja średnia i silna występuje na odpowiednio: 4 proc. (1 mln ha gruntów rolnych i 0,3 mln ha lasów) i 2 proc. (0,6 mln ha gruntów ornych i 0,15mln ha lasów) powierzchni kraju. Najwyższa intensywność erozji wąwozowej występuje na 0,1mln ha gruntów ornych i 25 tys. ha lasów.
Całkowitą długość wąwozów w Polsce szacuje się na około 40 tys. km. Najbardziej rozwiniętą sieć wąwozów obserwuje się w województwie małopolskim, gdzie wąwozy występują na około 53 proc. powierzchni i w województwie podkarpackim, gdzie 24 proc. powierzchni jest pofragmentowane wąwozami o gęstości przekraczającej 0,5 km/km2.
Szkodliwa erozja wodna
Województwo lubelskie charakteryzuje się najwyższym udziałem erozji bardzo silnej, gdzie udział powierzchni sieci wąwozowej o gęstości przekraczającej 2 km/km2 wynosi 3 proc., przy czym powierzchnia dotknięta erozją silną o gęstości sieci wąwozów między 1 a 2 km/km2 wynosi 4 proc.
Aż 28 proc. powierzchni użytków ornych jest zagrożonych erozją wietrzną: 17 proc. erozją słabą, 10 proc. erozją silną i 1 proc. bardzo silną. Obszary najbardziej nią zagrożone położone są na glebach lekkich, szczególnie podatnych na wywiewanie.
Jak szkodliwa może być nasilona erozją wietrzna przekonali się wiosną 2019 r. plantatorzy buraków cukrowych w Wielkopolsce i centralnej części kraju, gdzie konieczne było wykonanie przesiewów zniszczonych przez piasek plantacji. Straty dotknęły głównie plantacji uprawianych tradycyjnie w systemie orkowym. Zjawisko to nie było obserwowane przy siewie w mulcz i przy uprawie pasowej (strip-till).
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
