Orać czy nie orać pod pszenżyto ozime?

Poleć
Udostępnij
Autor tekstu: dr hab. Bogusława Jaśkiewicz, Zakład Uprawy Roślin Zbożowych IUNG-PIB w Puławach | redakcja@agropolska.pl
17-05-2018,8:15 Aktualizacja: 17-05-2018,8:15
A A A

Zastąpienie tradycyjnej uprawy roli systemami uproszczonymi budzi coraz większe zainteresowanie rolników, zwłaszcza w gospodarstwach wielkoobszarowych. Powód jest prosty - niższe koszty produkcji, ale pod warunkiem utrzymania dotychczasowego poziomu plonowania. Dlatego porównywanie różnych systemów uprawy jest bardzo często przedmiotem badań naukowych.

W latach 2011-16 w Rejonowym Zakładzie Doświadczalnym IUNG-PIB w Osinach przeprowadzono doświadczenia polowe, w których badano wpływ uproszczeń na plonowanie pszenżyta ozimego. Pod względem areału uprawy w Polsce pszenżyto zajmuje drugie miejsce po pszenicy, a jego uprawa szczególnie duże zainteresowanie wzbudza u producentów zajmujących się produkcją zwierzęcą, ze względu na potencjał plonowania i wysoką wartość paszową.

pszenica, poparzenia, rsm

Poparzenia zbóż przez RSM

Na Zamojszczyźnie obserwowałem ostatnio kilka plantacji pszenicy ozimej poparzonej roztworem saletrzano-mocznikowym (RSM) mimo że zboża uważa się za najbardziej odporną na poparzenia grupę roślin. Uszkodzenia były najprawdopodobniej spowodowane...

Badania przeprowadzono na glebie kompleksu pszennego dobrego. Analizowano poziom plonowania pięciu różnych odmian pszenżyta ozimego. Uprawiano je w monokulturze zbożowej (pszenica ozima, pszenżyto ozime, jęczmień jary), w płodozmianie z 75-procentowym udziałem zbóż w strukturze zasiewów (jęczmień jary, rzepak ozimy, pszenica ozima, pszenżyto ozime) oraz w płodozmianie z 50-procentowym udziałem zbóż (rzepak ozimy, pszenica ozima, bobik, pszenżyto ozime). Gęstość siewu wynosiła 3,5 mln ziaren/ha. Nawożenie mineralne stosowano w zależności od zasobności gleby. W całym doświadczeniu prowadzono pełną ochronę roślin przed patogenami.

Plon ziarna pszenżyta ozimego w 2014 r. (optimum wilgotnościowe) w porównaniu do roku 2011 (niedobór opadów) w warunkach uprawy płużnej i 50-procentowego udziału zbóż w strukturze zasiewów był wyższy o 1,6 t/ha (24 proc.), a w warunkach uprawy uproszczonej o 0,8 t/ha (11 proc.). W 2011 r. rośliny pszenżyta lepiej radziły sobie z suszą przy uprawie uproszczonej, bo prawdopodobnie resztki pożniwne zapobiegały parowaniu wody z gleby i zapewniały im lepsze warunki wilgotnościowe. Stąd poziom plonowania pszenżyta w obu systemach uprawy był zbliżony. W 2014 r. w warunkach uprawy płużnej w porównaniu z uprawą uproszczoną uzyskano o 0,6 t/ha (8 proc.) wyższy plon ziarna pszenżyta ozimego.

pszenica, łan, pole

Regulatory wzrostu pszenicy ozimej

Źle zastosowane regulatory wzrostu mogą wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Dlatego sztuką jest znalezienie odpowiedzi na pytania: czy stosować regulatory, a jeżeli tak, to z jaką substancją czynną i kiedy. Wyleganie pszenicy może powodować...

W 2016 r. rośliny pszenżyta w okresie wegetacji miały zapewnione takie warunki wilgotnościowe, które umożliwiły im sprawne pobieranie składników pokarmowych zawartych w glebie i dlatego radziły sobie lepiej przy uprawie płużnej niż uproszczonej. Korzystne warunki pogodowe w 2016 r. w okresie tworzenia pędów na roślinie i ziarniaków wpłynęły dodatnio na plonowanie pszenżyta ozimego - plony w warunkach uprawy płużnej w porównaniu z uprawą uproszczoną były wyższe o 0,7 t/ha przy 75-procentowym udziale zbóż w strukturze zasiewów i o 1,03 t/ha w warunkach monokultury zbożowej.

Natomiast w 2015 r. w okresie kwitnienia wystąpiły obfite opady, co przełożyło się na niższe plony pszenżyta o 0,86 t/ha (uprawa płużna) w stosunku do 2016 r. przy 75-procentowym udziale zbóż w strukturze zasiewów i o 2,8 t/ha przy uprawie w monokulturze zbożowej. W 2015 r. pszenżyto plonowało podobnie przy obu systemach uprawy.

W latach charakteryzujących się warunkami pogodowymi zbliżonymi do średniej wieloletniej nie stwierdzono istotnego wpływu uproszczeń na plon ziarna pszenżyta ozimego. Przy niedoborze opadów lepiej radziły sobie rośliny w uprawie uproszczonej. Przy optymalnych opadach wyższe plony ziarna pszenżyta ozimego uzyskiwano w uprawie płużnej (w porównaniu z systemem uproszczonym o ok. 15 proc.). Pszenżyto wyżej plonowało przy 50- i 75-procentowym udziale zbóż w strukturze zasiewów w porównaniu z uprawą w monokulturze zbożowej.

Plonowanie pszenżyta ozimego w uprawie płużnej i uproszczonej przy 50-procentowym udziale zbóż w strukturze zasiewów (zbiór 2011 i 2014)

Plonowanie pszenżyta ozimego w uprawie płużnej i uproszczonej przy 75- i 100-procentowym udziale zbóż w strukturze zasiewów (zbiór 2015 i 2016)

  • Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 3-2018 - ZAPRENUMERUJ
Poleć
Udostępnij
9. Europejski Kongres Menadżerów Agrobiznesu