Takie są aktualne ceny zbóż. Nadwyżkę ziarna można przerobić na "procenty"?
Średnie ceny zbóż - jak wynika z państwowego monitoringu - w ostatnich dniach wzrosły, choć tylko symbolicznie. Czy można je stymulować poprzez wsparcie państwa dla przerobu nadmiaru ziarna na spirytus? Znamy odpowiedź resortu rolnictwa.
W swoim niedawnym (opisywanym przez nas) wystąpieniu ws. cen zbóż, samorząd rolniczy zwracał uwagę, że istotnym czynnikiem ograniczającym popyt na zboża paszowe jest niskie pogłowie trzody chlewnej. W tej sytuacji zasadne według niego byłoby rozważenie alternatywnych kierunków zagospodarowania nadwyżek zboża, takich jak zwiększenie jego przerobu na spirytus.
Katastrofalne ceny zbóż. Ratunkiem przerób na spirytus?
Dopłaty do spirytusu ze zbóż?
„Proponujemy m.in. podniesienie obowiązkowej domieszki alkoholu etylowego produkowanego w Polsce w benzynach z obecnego poziomu 10 proc. do 12 lub 15 proc., a także wprowadzenie dopłat do krajowej produkcji spirytusu pochodzącego ze zbóż, z wyłączeniem kukurydzy. Mogłoby to pobudzić popyt, uruchomić nieczynne gorzelnie i w efekcie podnieść ceny skupu zbóż” – brzmiało wystąpienie.
Wnioskowano w nim również o interwencję poprzez instrumenty stabilizujące dochód rolników lub mechanizmy rekompensaty.
Nickie ceny to trend światowy
W odpowiedzi z 26 sierpnia Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) podkreśla, że ceny zbóż w Polsce podążają za cenami na rynkach unijnym i światowym, bo rynek zbóż jest rynkiem globalnym. A obecnie spadki cen odnotowuje się na całym świecie.
„Unijne przepisy obowiązujące w odniesieniu do jednolitego rynku nie dopuszczają mechanizmów regulowania cen czy dopłacania rolnikom do niskich cen produktów rolnych” – wskazuje resort rolnictwa.
I przypomina o wypłacanych w ostatnich latach - na skutek strat poniesionych w związku z agresją Rosji na Ukrainę - dopłatach do zbóż czy nawozów.
„Ponadto, działania mające na celu zapewnienie, że kupujący zapłacą określoną, wysoką cenę za produkty rolne w przypadku niskich cen na rynkach światowych, mogą doprowadzić do sytuacji, w której przetwórcy i sieci handlowe będą zastępować droższe, polskie produkty tańszymi, pochodzącymi z importu. W takim przypadku polscy rolnicy mieliby problem ze sprzedażą swoich plonów z przeznaczeniem na eksport, a już w chwili obecnej, w celu zbilansowania nadwyżkowego rynku zbóż w Polsce, ok. 30 proc. krajowej produkcji zbóż, tj. rocznie ok. 10 mln ton, trafia na eksport” – zwraca uwagę ministerstwo.
200 zł dopłaty do każdej tony zboża? Jest wniosek do ministra
Prawo UE wyklucza wsparcie
Odnosi się też do koncepcji wpłynięcia na ceny zbóż poprzez wsparcie ich wykorzystania w przemyśle spirytusowym. Według MRiRW, w obecnym stanie prawnym nie ma możliwości wprowadzenia dopłat do krajowej produkcji alkoholu etylowego. Wyklucza to prawo UE.
„Zgodnie z art. 211 rozporządzenia (UE) nr 1308/20134, do produkcji produktów rolnych (w tym alkoholu etylowego) zastosowanie ma art. 107-109 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Artykuł ten określa, że wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi” – wyjaśnia resort.
I dodaje, że od wielu lat informuje branżę gorzelniczą, iż powyższe przepisy nie przewidują możliwości uruchomienia płatności państw członkowskich dla producentów alkoholu etylowego.
Jednocześnie MRiRW zaznacza, że biorąc po uwagę koszty jednostkowe produkcji alkoholu, które w głównej mierze zależą od kosztów zakupionego surowca, to kukurydza jest preferowanym surowcem do jego wytwarzania.
„Sprawozdanie roczne o produkcji, zapasach i rozdysponowaniu alkoholu etylowego (RRW-28) za 2024 r. wykazało, że głównym surowcem do produkcji alkoholu etylowego jest właśnie kukurydza, z której wytwarza się 92 proc. alkoholu w Polsce. W ramach alkoholu zbożowego surowce inne niż kukurydza stanowią jedynie 4 proc. produkcji, a więc taka produkcja ma charakter marginalny” – przekonuje ministerstwo.
GUS o cenach produktów rolnych w lipcu. Dostałeś tyle w skupie?
Więcej kukurydzy na paliwo
Jak informuje, od 1 stycznia 2024 r. w Polsce został wprowadzony standard benzyny E10 w ramach paliw E95, polegający na zwiększeniu udziału biokomponentów z 5 proc. objętości do 10 proc. objętości benzyny, co pozwoliło na zwiększenie zapotrzebowania na bioetanol, a tym samym zwiększenie możliwości wykorzystania krajowej produkcji kukurydzy o ok. 400-500 tys. ton. Zmiana ta spowodowała wzrost produkcji alkoholu w Polsce o ok. 15 proc.
Postulat samorządu rolniczego dotyczący podniesienia minimalnego udziału biokomponentów z 10 do 12-15 proc. MRiRW przekazało do właściwego w tym zakresie resortu, tj. Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
Ceny zbóż wciąż katastrofalne
A jakie są aktualne ceny zbóż? Z najnowszego, opublikowanego 28 sierpnia biuletynu Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej (ZSRIR) - za który odpowiada ministerstwo rolnictwa - wynika, że te ceny w ostatnich dniach wzrosły, lecz były to wzrosty symboliczne. Jak twierdzą rolnicy, oferowane stawki nie pokrywają nawet kosztów produkcji zbóż.
Średnie ceny zakupu ziarna w przedsiębiorstwach dokonujących zakupu zbóż wyglądają według ZSRiR tak:
Źródło: MRiRW / ZSRIR
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
