Niszczą łodygi i kolby

Poleć
Udostępnij
Autor tekstu: dr hab. inż Paweł K. Bereś, prof. TSD IOR-PIB w Rzeszowie | redakcja@agropolska.pl
14-07-2021,10:40 Aktualizacja: 16-07-2021,13:33
A A A
Na plantacji kukurydzy może występować kilkanaście różnych chorób, w większości powodowanych przez grzyby patogeniczne. Od wielu lat największym zagrożeniem są sprawcy fuzariozy łodyg i kolb, nie tylko ze względu na straty w ilości plonu, ale przede wszystkim z powodu wytwarzania mykotoksyn.
 
Grzyby z rodzaju Fusarium - sprawcy fuzariozy łodyg i kolb, mogą zimować w glebie, na porażonych resztkach roślinnych, np. zbóż, chwastach jednoliściennych, ale także mogą być przenoszone na okrywach owocowo-nasiennych ziarniaków. Na rośliny kukurydzy dostają się bezpośrednio z miejsc występowania, przenoszone przez wiatr, wodę, mikrocząstki gleby oraz owady i zwierzęta.
 
PDO, kukurydza kiszonkowa, COBORU, odmiany kukurydzy na kiszonkę

Kukurydza na kiszonkę. Wykorzystaj postęp odmianowy

Kukurydza to dobry przykład na to, że rozważny wybór odmiany jest najlepszą inwestycją. Dlatego należy na bieżąco śledzić ruch odmianowy, zwłaszcza, że tylko niektóre z odmian znajdują się w czołówce dłużej niż pięć lat.  ...
Potrafią powalić łodygi
 
Infekcji sprzyja uszkodzenie łodyg lub korzeni przez szkodniki, zwłaszcza larwy stonki kukurydzianej i omacnicę prosowiankę. Grzyb może infekować rośliny na różnym etapie ich rozwoju, im wcześniej, tym straty w plonach są większe. Przy wczesnym porażeniu, już od lipca rośliny mogą wykazywać objawy chlorozy, a ich liście zaczynają żółknąć i zamierać, najpierw w dolnych partiach roślin, z czasem coraz wyżej. Niebezpiecznie staje się, gdy w wyniku porażenia tkanki łodyg zaczynają się rozkładać. 
 
Ich następstwem jest zakłócenie bądź całkowite wstrzymanie transportu wody z korzeni do nadziemnych części roślin. Im wcześniej dojdzie do takiego uszkodzenia wiązek przewodzących, tym rośliny są bardziej osłabione, a ich plon jest dużo niższy i gorszy jakościowo (np. zdrobnienie ziarna). 
 
Przy silnym porażeniu całe rośliny przewracają się, co utrudnia, a niekiedy uniemożliwia zbiór plonu. Do takiego rozwoju choroby może dojść niezależnie od tego, czy wcześniej w tkankach żerowała omacnica prosowianka, choć na pewno obecność tego szkodnika sprzyja rozwojowi grzybów. 
 
Objawem fuzariozy łodyg może też być uszkodzenie nasady kolb, wskutek czego grzyb blokuje transport wody i substancji odżywczych z łodygi do kolby. Na skutek tego ziarniaki przestają się wypełniać i często zasychają. Cała kolba zwiesza się wierzchołkiem w dół, co jest objawem identycznym z żerowaniem omacnicy prosowianki, z tą różnicą, że nie widać śladów żerowania szkodnika, a u nasady kolb obserwuje się zamierające tkanki i grzybnię sprawcy choroby.
 
kukurydza, pole

Krzem może pomóc kukurydzy

W tym roku zainteresowanie uprawą kukurydzą na ziarno wśród rolników jest ogromne. Pojawiło się wielu nowych producentów, którzy uprawiają ją po raz pierwszy. Wielu z nich poszukuje innowacyjnych rozwiązań, który...
Porażone kolby nie wydają plonu
 
Fuzarioza kolb rozwija się od lipca, gdy na zewnątrz ukazują się pierwsze zawiązki kolb. Do infekcji dochodzi, gdy zarodniki dostają się na liście okrywowe, a najczęściej na świeże znamiona i odsłonięte ziarniaki. Sprzyja jej żerowanie szkodników, np. omacnicy prosowianki, piętnówek, słonecznicy orężówki, zmieników, mszyc, wciornastków, chrząszczy urazka kukurydzianego i stonki kukurydzianej, które przegryzają znamiona i odsłaniają ziarniaki. Fuzarioza kolb może także rozwinąć się z fuzariozy łodyg, gdy grzybnia z łodygi przerośnie do kolby. 
 
 
Skutkiem wczesnego pojawu fuzariozy kolb jest zamieranie i gnicie zawiązków, a gdy grzybnia opanuje świeże znamiona zanim rozpocznie się pylenie, może obniżyć jakość i efektywność zapylania. Porażenie znamion prowadzi do słabszego zaziarnienia kolb i zdrobnienia ziarna. 
 
Gdy zainfekowane zostaje ziarno w fazie mlecznej lub woskowej dojrzałości, wówczas dochodzi zwykle do przebarwienia ziarniaków i słabego ich wypełnienia. Czasami ziarniaki pękają, co powoduje infekcje wtórne m.in. przez bakterie odpowiedzialne za gnicie tkanek. Kolba, w tym poszczególne ziarniaki, pokrywają się dodatkowo grzybnią w odcieniu białym, różowym lub czerwonym.
 
Szkodliwe mykotoksyny
 
kukurydza, rośliny, pole

Kukurydza na kiszonkę: polecane odmiany 2021

W tym roku do uprawy polecanych jest 19 odmian kukurydzy na kiszonkę: 5 mieszańców wczesnych, po 7 średnio wczesnych i średnio późnych. Listy odmian zalecanych opracowane są dla 4 województw. W województwie...
Grzyby z rodzaju Fusarium wytwarzają mykotoksyny (ale nie wszystkie gatunki). Na podstawie dotychczasowych badań prowadzonych w Polsce wykazano, że najczęściej sprawcą fuzariozy kolb kukurydzy są grzyby: Fusarium graminearum i F. verticillioides . 
 
Inne gatunki najczęściej izolowane z porażonych ziarniaków to: F. subglutinans, F. proliferatum oraz F. temperatum. W chwili obecnej najważniejszymi mykotoksynami w kukurydzy są: deoksyniwalenol (DON) nazywany również womitoksyną oraz zearalenon (ZEA, toksyna F-2) wytwarzane przez F.graminearum, oraz fumonizyny (FUM) wytwarzane przez F. verticillioides. Lokalnie może pojawić się problem z obecnością aflatoksyn (AFL) wytwarzanych przez grzyb Aspergillus flavus.
 
Łączyć metody zwalczania
 
Aby ograniczyć negatywny wpływ fuzariozy łodyg i kolb na ilość i jakość plonu, konieczne jest łączne zastosowanie metod profilaktycznych i bezpośredniego zwalczania.
 
Giełdowy Rynek Rolny, Towarowa Giełda Energii, kukurydza, pszenica, żyto

Kukurydza nowym produktem na Giełdowym Rynku Rolnym

Po pszenicy i życie, do obrotu na Giełdowym Rynku Rolnym, prowadzonym przez Towarową Giełdę Energii, wprowadzono kukurydzę. Trwają prace, by do obrotu dopuścić także rzepak i koncentrat soku jabłkowego. Obrót kukurydzą prowadzony jest także...
Gdy w lipcu, sierpniu bądź wrześniu na plantacji zacznie pojawiać się coraz więcej roślin porażonych przez fuzariozę kolb i/lub łodyg, wówczas należy przyspieszyć zbiór kukurydzy i wykonać go gdy tylko rośliny wejdą w okres dojrzałości zbiorczej. Bardzo ważne jest, aby po zbiorze ograniczyć ilość patogenów jaka znajduje się na danym stanowisku, pozbawiając ich miejsc zimowania. W tym celu należy bardzo dokładnie rozdrobnić resztki pożniwne. 
 
Wcześniej można zastosować na ściernisko nawozy (głównie azot lub wapno) lub środki mikrobiologiczne, które przyśpieszają rozkład materii organicznej. Takie resztki należy przykryć glebą, ale nie za głęboko, żeby rozkład resztek nie następował w warunkach beztlenowych.
 
W pełni okresu wegetacji można użyć do opryskiwania roślin fungicyd Retengo Plus 183 SE w dawce 1,0-1,5 l/ha (piraklostrobina i epoksykonazol), który jest zarejestrowany do zwalczania fuzarioz, rdzy kukurydzy i żółtej plamistości liści. 
 
Zabieg można wykonać w czasie zwalczania omacnicy prosowianki lub chrząszczy stonki kukurydzianej, albo niezależnie od nich. Środek należy stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów chorób, od fazy trzeciego kolanka do pełni fazy kwitnienia.
 
 
  •    Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 6 -2021 - ZAPRENUMERUJ 

 

Poleć
Udostępnij
9. Europejski Kongres Menadżerów Agrobiznesu