Bezprawnie użytkują grunty i biorą dopłaty
Rolnicy skarżą się, że dopłaty pobierają osoby bezprawnie użytkujące grunty. Foto_Dariusz Kucman
Adam Bodnar, rzecznik praw obywatelskich pyta ministra rolnictwa, czy zasadna jest zmiana prawa, by umożliwić Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa weryfikowanie "charakteru posiadania gruntów rolnych przez podmioty składające wnioski o przyznanie dopłat".
Wystąpienie RPO do Krzysztofa Jurgiela jest następstwem skarg, jakie kierują do niego rolnicy w sprawie pobierania dopłat przez osoby bezprawnie użytkujące grunty. Rzecznik wystąpił już też do prezesa ARiMR z prośbą o przedstawienie wyjaśnień, "czy Agencja kontroluje charakter posiadania gruntów na etapie rozpatrywania wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich".
Wnioski o dopłaty bezpośrednie będzie można składać dłużej
Bruksela zgodziła się na polską prośbę o wydłużenie o miesiąc okresu składania wniosków o unijne płatności dla rolników. Na dopłaty w tym roku przewidziano 14 mld zł. Negatywna decyzja KE oznaczałaby, że część puli mogłaby przepaść....
W odpowiedzi podkreślono, że przepisy prawa Unii Europejskiej i krajowego nie uzależniają przyznania płatności do gruntów rolnych od prawa własności, ale wiążą je z faktycznym użytkowaniem ziemi. Czyli unijna kasa do hektara należy się - przynajmniej w teorii - temu, kto faktycznie uprawia dany kawałek gruntów.
Szef ARiMR miał ponadto zaznaczyć, że jego instytucja nie ma obowiązku, a nawet podstaw prawnych, do żądania od wnioskodawców ubiegających się o przyznanie funduszy dokumentów potwierdzających posiadanie gruntów w dobrej wierze.
"Pragnę podkreślić, że mam świadomość tego, że celem przyznawania płatności bezpośrednich jest wspieranie działalności rolniczej i dlatego ich przyznanie jest na gruncie obowiązujących przepisów uzależnione od faktycznego użytkowania gruntów rolnych, a nie od prawa własności do tych gruntów. Należy jednak zwrócić uwagę, że problem pobierania dopłat przez osoby posiadające grunt w złej wierze ma istotne znaczenie społeczne. Świadczą o tym m.in. doniesienia medialne dotyczące wyłudzeń dopłat i skargi indywidualnych rolników wpływające do rzecznika praw obywatelskich" - czytamy w wystąpieniu rzecznika do ministra Jurgiela.
ARiMR apeluje o składanie wniosków, mimo wydłużenia terminu
Komisja Europejska podjęła decyzję o wydłużeniu do 15 czerwca okresu składania wniosków o tegoroczne dopłaty bezpośrednie, ale ARiMR apeluje, by dokumenty dostarczać jak najwcześniej. Dotychczas wnioski złożyło niecałe 40 proc. uprawnionych....
Adam Bodnar podkreślił też, że problem przez krajowe władze został dostrzeżony bowiem w ustawie z 9 marca 2016 r. o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw wprowadzono już obowiązek wykazania tytułu prawnego przez rolników wnioskujących o przyznanie dopłat do działki rolnej, wchodzącej w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.
"Rozwiązanie to może być jednak niewystarczające, gdyż nie uwzględnia sytuacji wnioskowania o dopłaty przez podmioty bezprawnie użytkujące grunty stanowiące przedmiot własności prywatnej - wskazuje rzecznik praw obywatelskich.
Według niego, należy stworzyć mechanizm zapobiegający takim naruszeniom interesów obywateli. Zwłaszcza, że Konstytucja RP każdemu gwarantuje ochronę prawa własności.
