Miasta przyjazne środowisku. Znamy zwycięzców konkursu

Bieruń, Nakło nad Notecią i Poznań - właśnie te miasta zwyciężyły w tegorocznej edycji ogólnopolskiego konkursu Ministerstwa Środowiska "Zielone miasta".

Do udziału w przedsięwzięciu zgłosiła się blisko jedna czwarta wszystkich miast w Polsce. Laureaci wezmą udział w wizycie studyjnej w jednym z trzech miast europejskich: Ljubljanie, Nantes lub Nijmegen - finalistach konkursu Komisji Europejskiej "Zielona stolica Europy".

Kolejny raz jestem pod wrażeniem innowacyjności włodarzy polskich miast, którzy wdrażają rozwiązania przyjazne mieszkańcom i środowisku. Nagrodzone projekty dowodzą, że ekologia się opłaca i służy nam wszystkim - mówi minister środowiska Maciej Grabowski.

"Zielone miasta" to konkurs, którego celem jest promowanie nowoczesnej i przyjaznej środowisku polityki miejskiej. Do udziału w tegorocznej edycji zgłosiło się 248 miast. Projekty były oceniane w 3 kategoriach: środowisko a zdrowie, oszczędzanie zasobów oraz edukacja ekologiczna.

Środowisko a zdrowie

W ramach tej kategorii mogły być zgłaszane przedsięwzięcia lub inwestycje, które bezpośrednio wpływają na zdrowie mieszkańców, w szczególności z dziedziny zrównoważonego transportu, zieleni w mieście i ochrony powietrza.

• Zwycięzca: Bieruń - program ograniczania niskiej emisji

W ramach programu ograniczania niskiej emisji w gminie Bieruń w latach 2006-2015 przeprowadzono modernizację 781 kotłowni węglowych, wymianę 179 kotłów węglowych oraz instalację 360 kolektorów i 11 instalacji fotowoltaicznych. Działania te pozwoliły ograniczyć emisję pyłów o ponad 3357 t, SO2 - o ponad 87 t, NOx - o ponad 6000 t, CO2 - o ponad 11 000 t, a benzo(a)pirenu - o ponad 82 t.

• Wyróżnienie: Lubin - bezpłatna komunikacja miejska

Wprowadzenie bezpłatnej komunikacji miejskiej w Lubinie i sąsiednich miejscowościach spowodowało znaczny wzrost pasażerów - w dni robocze średnio o 59 proc., a na niektórych liniach o ponad 100 proc.

Zrealizowane przedsięwzięcie spowodowało ograniczenie liczby samochodów, redukcję zanieczyszczeń powietrza i hałasu.

• Wyróżnienie: Zabrze - rekultywacja terenów w rejonie rzeki Bytomki i na obszarze gminy Zabrze

W ramach przedsięwzięcia przeprowadzono rekultywację silnie zdegradowanych terenów poprzemysłowych i utworzono tereny rekreacyjne o łącznej powierzchni  183 ha. W ramach projektu m.in. usunięto odpady poprzemysłowe i gruz, nasadzono drzewa i krzewy, stworzono od podstaw infrastrukturę rekreacyjną i edukacyjną - informuje resort środowiska.

Oszczędzanie zasobów

W ramach tej kategorii mogły być zgłaszane przedsięwzięcia lub inwestycje, które wpływają na oszczędzanie zasobów naturalnych, w szczególności z dziedziny gospodarki wodno-ściekowej i ochrony wód, gospodarki odpadami, efektywności energetycznej.

• Nagroda: Nakło nad Notecią - ekoinnowacyjny system gospodarowania odpadami

System gospodarki odpadami oparty został na minipunktach selektywnej zbiórki odpadów. Dzięki innowacyjnemu rozwiązaniu organizacyjnemu system zbiórki odpadów generuje przychody dla gminy i cieszy się dużym poparciem mieszkańców.

Dzięki wdrożeniu systemu Nakło już w pierwszym roku obowiązywania znowelizowanej ustawy o czystości i porządku w gminach osiągnęło poziomy odzysku przewidziane na lata następne. System opracowany w Nakle jest naśladowany przez inne gminy.

• Wyróżnienie: Kępice - budowa domu energooszczędnego w Korzybiu

Wyróżnione przedsięwzięcie - budynek skonstruowany w standardzie pasywnym (zapotrzebowanie na energię do ogrzewania poniżej 15 kWh/m2 rok) - wyróżnia to, że jest przeznaczony do celów socjalnych (dla 4 rodzin), tym samym łączy idee polityki ekologicznej i społecznej. Mimo że budynek jest prawie samowystarczalny energetycznie, to koszt inwestycji wyniósł niecałe  300 000 zł.

Inwestycja została zrealizowana na terenie obszaru Natura 2000, a budynek dzięki zastosowaniu pasywnych źródeł ciepła będzie miał znacznie mniejszy wpływ na środowisko niż budynek tradycyjny.

• Wyróżnienie: Kraków - termomodernizacja gminnych budynków oświatowych

Inwestycja o wartości ponad 23 mln zł będzie miała duży wpływ na ograniczenie zużycia energii i zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza na terenie miasta, w którym niska emisja jest jednym z najważniejszych problemów.

Edukacja ekologiczna

W ramach tej kategorii mogły być zgłaszane przedsięwzięcia lub inwestycje edukacyjne zrealizowane przez miasta, promujące zachowania proekologiczne wśród mieszkańców.

• Nagroda: Poznań - projekt "Trzymaj ciepło"

W ramach projektu przeprowadzane są darmowe badania termowizyjne budynków mieszkalnych. Następnie mieszkańcy otrzymują wyniki badań z informacją o stratach ciepła i rekomendacje działań. W dotychczasowych edycjach programu zrealizowano badania 2727 budynków jednorodzinnych i 70 kamienic.

Uczestnicy projektu otrzymują komunikat dotyczący własnego budynku, dzięki czemu motywacja do podjęcia działań jest znacznie silniejsza niż w przypadku działań edukacyjnych o abstrakcyjnym charakterze.

Formuła przedsięwzięcia przekłada się na jej skuteczność - świadczą o tym ankiety przeprowadzane na początku każdej edycji, dotyczące edycji poprzedzającej. 40 proc. uczestników zeszłorocznej edycji podjęło działania termomodernizacyjne. Autorski program Poznania jest naśladowany przez inne miasta, m.in. Kraków, Częstochowę i Suwałki.

• Wyróżnienie: Janów Lubelski - park rekreacji "Zoom natury"

Przedsięwzięcie łączy cechy centrum edukacji przyrodniczej i centrum rozrywki, w którym edukacja odbywa się przez zabawę. Oferta edukacji przyrodniczej jest bardzo rozbudowana, oparta na nowoczesnych, interaktywnych narzędziach i eksperymentach.

• Wyróżnienie: Kielce - program "Zielony patrol"

Cykl zajęć terenowych dla dzieci o bardzo rozbudowanym programie(zajęcia przyrodnicze, poszukiwanie i sygnalizowanie dzikich wysypisk śmieci, sprzątanie lasu, budowanie budek lęgowych, dokarmianie ptaków, badania wody i gleby, zbiórki surowców, konkursy i wiele innych). Udział w programie wzięło 330 uczniów i 40 nauczycieli.