Można współpracować nie naruszając unijnych reguł konkurencji

Komisja Europejska przyjęła nowe wytyczne dotyczące wspólnej sprzedaży oliwy z oliwek, wołowiny i cielęciny oraz roślin uprawnych.

Celem wytycznych jest wyjaśnienie rolnikom europejskim, w jaki sposób mogą oni, pod pewnymi warunkami, współpracować w celu wspólnej sprzedaży oliwy z oliwek, wołowiny i cielęciny oraz roślin uprawnych bez naruszania unijnych reguł konkurencji.

Wartość sprzedaży na tych rynkach ocenia się na ponad 80 mld euro rocznie.

Komisja Europejska przyjęła nowe wytyczne, w których przedstawiono szczególne odstępstwa od unijnych zasad ochrony konkurencji, mające zastosowanie do sprzedaży niektórych produktów rolnych.

Wytyczne pozwolą rolnikom zrozumieć, w jaki sposób mogą oni, z zastrzeżeniem pewnych warunków, dokonywać wspólnej sprzedaży oliwy z oliwek, wołowiny i cielęciny oraz roślin uprawnych zgodnie z unijnymi regułami konkurencji.

- Wytyczne można traktować jak podręcznik, w którym wyjaśniamy, w jaki sposób rolnicy mogą się zorganizować, by wspólnie sprzedawać oliwę z oliwek, wołowinę i cielęcinę oraz rośliny uprawne, w pełni przestrzegając przy tym unijnych reguł konkurencji.Chcemy w ten sposób zagwarantować, aby rolnicy europejscy mogli ze sobą współpracować w celu zachowania swojej konkurencyjności i wykorzystywania swojej siły przetargowej względem nabywców - mówi Margrethe Vestager, komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji.

- Celem wytycznych jest wzmocnienie grupowej pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności przez określenie jasnych i praktycznych zasad.Pomogą one rolnikom równoważyć skutki koncentracji w łańcuchu dostaw, do jakiej dochodzi coraz częściej na etapie przetwarzania i sprzedaży detalicznej. Jest to ważny krok na drodze do zapewnienia sprawiedliwych warunków konkurencji na rynkach rolnych oraz pełnego wykorzystania narzędzi dostępnych w ramach nowej WPR - tłumaczy Phil Hogan, komisarz ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

Nowe wytyczne uzupełniają reformę wspólnej polityki rolnej (WPR) z 2013 r., w ramach której wprowadzono szereg zmian w przepisach regulujących zasady współpracy unijnych rolników.

"Środki przyjęte w ramach reformy WPR wprowadzono po to, aby zwiększyć konkurencyjność unijnych rolników i zapewnić zrównoważony charakter ich produkcji oraz wzmocnić ich siłę przetargową wobec nabywców, a równocześnie utrzymać podejście rynkowe" - informuje Komisja Europejska.

Standardowe unijne reguły konkurencji zakazują zawierania umów w celu ustalenia cen lub innych warunków handlowych lub w celu podziału rynków, chyba że takie umowy przynoszą poprawę produkcji lub dystrybucji, umożliwiając jednocześnie konsumentom sprawiedliwy udział w osiąganej korzyści (art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej).

Te reguły konkurencji mają zastosowanie do sektora rolnego z zastrzeżeniem pewnych szczególnych odstępstw określonych w rozporządzeniu o jednolitej wspólnej organizacji rynku (rozporządzenie (UE) nr 1308/2013).

Nowo przyjęte wytyczne dotyczą trzech zależnych od przynoszonych usprawnień odstępstw, które umożliwiają producentom oliwy z oliwek, wołowiny i cielęciny oraz roślin uprawnych wspólną sprzedaż i wspólne ustalanie cen, ilości i innych warunków obrotu za pośrednictwem uznanych organizacji, pod warunkiem, że spełnione zostały pewne warunki (art. 169, 170 i 171 rozporządzenia o jednolitej wspólnej organizacji rynku).

W szczególności: 

• organizacje te powinny zapewniać znaczące zwiększenie wydajności gospodarstw rolnych, biorąc na siebie organizację działań pomocniczych innych niż sprzedaż (np. składowanie, transport, dystrybucja); oraz
• ilość produktów wprowadzana do obrotu przez daną organizację nie może przekraczać określonych progów (20 proc. rynku właściwego w przypadku oliwy z oliwek oraz 15 proc. krajowej produkcji wołowiny i cielęciny oraz roślin uprawnych).

Nowe wytyczne ułatwią rolnikom przestrzeganie tych wymogów. Przydadzą się one również organom ds. konkurencji i organom sądowym państw członkowskich, które odpowiedzialne są za stosowanie nowych zasad.

W nowo przyjętych wytycznych Komisja w szczególności:

• jasno definiuje/wskazuje, jakiego typu działania mogą przynieść znaczące usprawnienia, które muszą zaistnieć, aby można było skorzystać z odstępstwa, a także podaje konkretne przykłady sytuacji, w których działania te mogą przynieść takie usprawnienia;
• wyjaśnia, jak należy obliczać ilość wprowadzoną do obrotu przez organizacje rolników i w jaki sposób sprawdzić, czy odnośne progi nie zostały przekroczone, biorąc zwłaszcza pod uwagę naturalne wahania w czasie;
• wskazuje, w jaki sposób podczas obliczania ilości wprowadzonej do obrotu przez organizacje rolników można brać pod uwagę wyjątkowe okoliczności, takie jak np. klęska żywiołowa; oraz
• objaśnia sytuacje, w których krajowe organy ds. konkurencji i Komisja mogą stosować klauzulę ochronną przewidzianą w rozporządzeniu o jednolitej wspólnej organizacji rynku. Zgodnie z tą klauzulą organy ds. konkurencji mogą w wyjątkowych okolicznościach zdecydować, że wspólna sprzedaż prowadzona przez organizacje rolników powinna zostać ponownie zbadana lub nie powinna mieć miejsca, jeżeli istnieje negatywny wpływ na cały rynek.

Wytyczne zostaną opublikowane w ciągu najbliższych dni w Dzienniku Urzędowym UE.