Grunty "wracające" z dzierżaw nie trafią do rolników, a do państwowych spółek?

W oddziałach Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa trwają zaawansowane prace nad przygotowaniem koncepcji ponownego zagospodarowania większych obszarowo nieruchomości, objętych umowami, które wygasną w 2023 r. - zapewnia ministerstwo rolnictwa.

W ramach interpelacji posłanka Dorota Niedziela (KO) podkreśliła, że najbliższych 3 latach z zakończonych umów dzierżawy do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa wróci prawie 100 tys. ha. Głównie będą to grunty dzierżawione przez podmioty, które nie wyraziły zgody na wyłączenia zgodnie z ustawą z 16 września 2011 roku.

Rolnicy z obawami

"Zadaniem KOWR jest rozdysponowanie powracających z dzierżawy gruntów na rzecz rolników indywidualnych. W ostatnim czasie do rolników, ale także biur poselskich, dochodzą niepokojące informacje, że KOWR nie będzie w stanie na bieżąco wystawiać tych gruntów na przetargi na powiększanie gospodarstw rodzinnych i już przygotowuje się do przekazywania gruntów jednoosobowym spółkom Skarbu Państwa do użytkowania. Rolnicy wyrażają obawy, że będzie to miało miejsce nawet w przypadku regionów, gdzie panuje głód ziemi, a oni od lat czekają na możliwość powiększenia swoich gospodarstw" - podkreśliła posłanka, cytując wypowiedź szefa KOWR, potwierdzającego "możliwość przekazania, w wyjątkowych sytuacjach, części tych gruntów do użytkowania jednoosobowym spółkom Skarbu Państwa, na czas niezbędny do przeprowadzenia wtórnej restrukturyzacji".

Ustosunkowując się do wystąpienia i zawartych w nim pytań Rafał Romanowski, wiceminister rolnictwa podaje, że w latach 2023-2025 wygasają 133 umowy dzierżawy obejmujące grunty o łącznej powierzchni 88 519 ha, położone na terenie 10 województw, których dzierżawcy odrzucili zaproponowane warunki w zakresie wyłączeń 30 proc. gruntów.


W roku 2024 wygasa 67 umów obejmujących grunty o łącznej powierzchni 36 675 ha, natomiast największy areał gruntów (37 440 ha) obejmują umowy wygasające w 2023 roku.

Ministerstwo uspokaja

"Jak poinformował KOWR, w oddziałach terenowych trwają obecnie zaawansowane prace nad przygotowaniem koncepcji ponownego zagospodarowania większych obszarowo nieruchomości, objętych umowami, które wygasną w 2023 r. Tam, gdzie znajdują się budynki, w myśl art. 24b ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, KOWR, za zgodą ministra rolnictwa, może utworzyć ośrodki produkcji rolniczej. Działki o dużych powierzchniach będą dzielone na mniejsze, tak aby jak największa grupa rolników indywidualnych mogła powiększyć swoje gospodarstwa rodzinne. W sytuacjach, w których proces ponownego zagospodarowania będzie wymagał dłuższego czasu, KOWR ma możliwość zawarcia, na podstawie art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, w trybie bezprzetargowym, umowy dzierżawy z jednoosobową spółką Skarbu Państwa utworzoną przez KOWR" - wyjaśnia Romanowski.


Jak dalej zapewnia, zdecydowana większość nieruchomości rolnych, objętych umowami dzierżawy, które wygasną w 2023 r., w latach następnych trafi do rolników indywidualnych, gdyż jest to główny kierunek rozdysponowania gruntów ZWRSP.

Prace mające na celu przygotowanie wtórnej restrukturyzacji nieruchomości o dużych powierzchniach mają być już zaawansowane. Ze względu jednak na możliwość wystąpienia sytuacji, często niezależnych od KOWR (np. problemów z wyłonieniem geodetów i dokonaniem podziałów geodezyjnych, zwrotu nieruchomości przez byłego dzierżawcę z zasiewami), powodujących wydłużenie procesu ponownego zagospodarowania przejmowanych nieruchomości, KOWR - aby zabezpieczyć mienie ZWRSP - bierze pod uwagę możliwość zawarcia w trybie bezprzetargowym umów dzierżawy z jednoosobowymi spółkami Skarbu Państwa.

Spółki z ważną rolą

"KOWR sprawuje nadzór właścicielski nad działalnością 31 spółek hodowli roślin i zwierząt o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej wyszczególnionych w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 25 lipca 2018 r. w sprawie wykazu jednoosobowych spółek hodowli roślin uprawnych lub hodowli zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. W spółkach tych prowadzona jest hodowla twórcza i zachowawcza oraz gromadzony jest najcenniejszy materiał genetyczny roślin i zwierząt decydujący o postępie biologicznym. Dzięki temu polscy rolnicy mają dostęp do wysokiej jakości materiału nasiennego roślin i zarodowego zwierząt" - wskazuje wiceminister.

Podkreśla, że spółki z jednej strony wykonują prace hodowlane, natomiast z drugiej muszą brać pod uwagę rachunek ekonomiczny. Przez swoją działalność są podmiotami spełniającymi ważne zadania z punktu widzenia polityki rolnej państwa, a przy tym prowadzą działalność rolniczą, tak aby skutecznie pokrywać koszty hodowli.

"Spółki te odgrywają wiodącą rolę w kreowaniu i upowszechnianiu postępu biologicznego w polskim rolnictwie, który jest obecnie uważany za najważniejszy czynnik oddziałujący na wzrost efektywności rolniczej, zarówno z punktu widzenia wzrostu ilości, jak i jakości produktów rolnych. Z tego też względu, KOWR będzie szczegółowo analizował wnioski spółek co do ewentualnego zapotrzebowania na grunty uprawne pochodzące z wygasłych umów dzierżawy" - tłumaczy Romanowski.

Zwraca ponadto uwagę, że ze względów organizacyjnych, a także dzięki doświadczeniu i dobrze wyposażonemu parkowi maszynowemu będącemu w posiadaniu ww. spółek, KOWR korzysta z możliwości zawierania z nimi krótkoterminowych umów dzierżawy na czas niezbędny do przeprowadzenia wtórnej restrukturyzacji nieruchomości pochodzących z wygasających umów dzierżawy.

Gwarantować ma to utrzymanie wysokiej kultury rolnej gruntów, do czasu ich rozdysponowania w drodze przetargów ograniczonych wśród rolników indywidualnych.
 

• Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś