W tym roku nie będzie można stosować już dikwatu do desykacji rzepaku. Pozostają inne zabiegi, ale o zawężonych możliwościach.
Decyzją Unii Europejskiej, po ponad sześćdziesięciu latach, od 4 lutego bieżącego roku obowiązuje zakaz stosowania dikwatu.
To jedna z najbardziej dotkliwych decyzji. Zachwiała ona doktryną wycofywania substancji czynnych tylko pod warunkiem, że istnieje substancja ekwiwalentna. Zaletą dikwatu była możliwość stosowania na plantacjach nasiennych rzepaku. Tego typu zabiegi są obecnie niemożliwe.
Pozostały inne, ale o zawężonych możliwościach. Warto zwrócić uwagę, że w międzyczasie, co nie odbiło się większym echem, z etykiety preparatu Spotlight Plus 060 EO wykreślono zalecenia stosowania tego środka do desykacji rzepaku.
Począwszy od przyszłego roku w Czechach stosowanie środków zawierających glifosat ulegnie ograniczeniu - podało w poniedziałek w komunikacie czeskie ministerstwo rolnictwa. Glifosat to aktywny środek wielu preparatów...
Wysuszyć i ułatwić zbór
Stosowanie środków chemicznych w celu wysuszenia roślin przed zbiorem, to najkrótsza definicja desykacji. Zabieg ten wykonuje się na plantacjach roślin o dużej i wolno wysychającej masie liści. W krajowych warunkach dotyczy to przede wszystkim rzepaku.
Zabieg desykacji ułatwia zbiór, a tym samym chroni plantacje przed stratami wynikającymi z osypywania się nasion. Zaletą tego zabiegu jest równoczesne zwalczanie chwastów. Dikwat niszczył wszystkie gatunki jednoroczne. Najbardziej zbliżony do jego działania jest glifosat, który równocześnie niszczy także gatunki wieloletnie.
Jedyny na placu boju
Już od dawna usiłowano wprowadzić ograniczenia, polegające na desykacji rzepaku tylko w sytuacji, kiedy jednocześnie na plantacji występują chwasty. Zalecenie dość niejasne, ponieważ w praktyce trudno określić czy plantacja jest zachwaszczona czy nie. Można zawsze bazować na fakcie, chociażby występowania nieznacznej liczby chwastów. Po różnych uwagach zamieszczanych w etykietach aktualnie można spotkać dość ujednolicone zalecenia.
Wybór odmian rzepaku ozimego do siewu nie może być przypadkowy. Dużą pomocą w podjęciu właściwej decyzji służą listy odmian zalecanych do uprawy na obszarze województw opracowywane przez COBORU na podstawie wyników...
W części etykiet są zamieszczone dwojakiego rodzaju uwagi. Pierwsze dla pól uprawnych przed zbiorem rzepaku z adnotacją: „Zabieg można przeprowadzić wyłącznie w przypadku i w miejscach wystąpienia dużego nasilenia chwastów uniemożliwiających zbiór”. Drugie zalecenie dotyczy desykacji, a zamieszczona uwaga brzmi: „Dopuszcza się zastosowanie na plantacji rzepaku lub jej części wyłącznie w sytuacji, gdy stan uprawy lub warunki pogodowe uniemożliwiają osiągniecie w sposób naturalny jednoczesnej fazy dojrzałości rzepaku do zbioru”.
W innych etykietach zalecenie to sformułowano w jednej uwadze: „Dopuszcza się zastosowanie na plantacji rzepaku ozimego lub jego części w sytuacji wystąpienia dużego nasilenia chwastów uniemożliwiających zbiór lub gdy stan uprawy lub warunki pogodowe uniemożliwiają osiągnięcie w sposób naturalny jednoczesnej fazy dojrzałości rzepaku do zbioru”.
Definicje nieco różnią się, jednak ich istotą jest fakt, że można dokonać zabiegu desykacji właściwie bez większych ograniczeń. Zalecenia o desykacji należy jedynie uzupełnić informacją, że nie wszystkie produkty zawierające glifosat zalecane są do dosuszania plantacji, chociaż teoretycznie do tego typu zabiegów się nadają!
Zalecenia szczegółowe
Sezon wegetacyjny 2018/2019 po raz kolejny nie oszczędził upraw, nastąpiła wręcz kumulacja niekorzystnych zjawisk atmosferycznych. Rozpoczął się ciepłą, długą i suchą jesienią, po której nastąpiła wyjątkowo zimna i sucha wiosna nagle...
Glifosat oprócz nieselektywnego zwalczania roślinności między innymi powoduje nagle zasuszanie kiełków nasion. Dotyczy to również nasion rzepaku, zwłaszcza tych jeszcze całkowicie niedojrzałych. To oczywiście element całkowicie dyskwalifikujący stosowanie tego związku na plantacjach nasiennych, natomiast brak przeciwwskazań stosowania go na wszelkiego typu plantacjach przeznaczonych na przetwórstwo.
Zdecydowana większość produktów zawierających glifosat zalecana jest w ilości 1080-1440 g s.cz./ha, czyli w najbardziej popularnej formie użytkowej „360 SL” w dawce 3-4 l/ha (tabela 1.).
Działanie glifosatu jest związane z jego stężeniem. Cześć producentów dawkę 3 l/ha (1080 g s.cz.) zaleca, jeżeli istnieje możliwość zastosowania sprzętu opryskowego o wydajności 100-150 l cieczy opryskowej.
Także 3 l/ha można zastosować w przypadku łącznego zabiegu z siarczanem amonu w ilości 5 kg/ha. W tym przypadku zalecana ilość wody wynosi 200-300 l/ha. Jeżeli wydajność opryskiwacza wynosi ponad 200 l wody/ha należy zastosować 4 l samego preparatu. Istnieje również możliwość obniżenia dawki w przypadku łącznego zabiegu z niektórymi wielofunkcyjnymi adiuwantami (np. AS 500 SL, Efectan 650 SL).
Fungicydy stosowane w rzepaku, zwłaszcza te innowacyjne, wykazują nie tylko długotrwałą aktywność grzybobójczą, ale również pozytywny wpływ na procesy fizjologiczne zachodzące w roślinach. Środki te mogą nie tylko dodatnio wpływać na...
Termin wykonania zabiegu jest interpretowany różnie. Cześć autorów zapisu w etykietach uważa za optymalny termin zabiegu, moment, w którym wilgotność nasion rzepaku wynosi około 30%. Inni zalecają zabieg dosuszania wykonać, gdy 50-70% łuszczyn dojrzewa, a nasiona są brązowe i twarde (BBCH 85-87). Chociaż sformułowania różnią się, w rzeczywistości dotyczą tej samej fazy dojrzewania i terminu wykonania desykacji.
Sklejacze łuszczyn
Rzepak ozimy należy do roślin o najdłuższym okresie wegetacji wynoszącym nieomalże rok. Desykacja to końcowy zabieg ochroniarski, który ogranicza ewentualne straty po tak długim okresie pielęgnacji, obejmującej pracę, nawożenie i ochronę.
Istnieje jeszcze drugi typ zabiegów chroniących plon w ostatniej fazie wzrostu rzepaku. To zapobieganie osypywaniu się nasion. Dojrzewające łuszczyny rzepaku chłoną wilgoć z deszczu i rosy, a następnie wysychają na słońcu i wietrze. Powoduje to przemienny proces rozszerzania i kurczenie się połówek łuszczyn.
W efekcie pękają przedwcześnie i nasiona osypują się. Najlepszym sposobem na zmniejszenie strat przez osypywanie się, jest zastosowanie odpowiedniego sklejacza (agroglutynanta).
Zdania na temat celowości zabiegu sklejania łuszczyn są podzielone. Część go stosuje, a część uważa za niecelowy. Jak jest naprawdę? Wydaje się, że nie ma prostej odpowiedzi. Tyle samo jest argumentów przeciw, jak i za sklejaniem łuszczyn....
Sklejacze są zaliczane do specyficznych adiuwantów i w przeciwieństwie do typowych środków ochrony roślin, nie są rejestrowane. Sposób ich stosowania, terminy i dawki wynikają jedynie z zaleceń producentów. Dane zebrane w tabeli 2 pochodzą z dostępnych ulotek, katalogów i zaleceń zamieszczonych w Internecie.
Sklejacze nie spełniają roli desykanta ułatwiającego zbiór, jednak chronią plantacje przed stratami plonu. Należy je stosować 3-4 tygodnie przed zbiorem, gdy łuszczyny są żółtozielone, elastyczne i można je zginać w kształt litery U lub V bez pękania łuszczyn i wysypywania się nasion.
Zabiegi łączne
Również i w tym późnym terminie istnieje możliwość stosowania mieszanin. Podczas jednorazowego zabiegu można rzepak zdesykować, zniszczyć w nim chwasty i zapobiec pękaniu łuszczyn. W tym celu można skorzystać z zaleceń łącznego stosowania glifosatu ze sklejaczami.
Zalecenia te wynikają jedynie z rekomendacji niektórych producentów obu typów agrochemikaliów. W ramach mieszanin glifosat jest najczęściej zalecany w dawce 1080 g s.cz./ha (3 l formulacji 360 SL) z nieco obniżonymi dawkami poszczególnych sklejaczy (tabela 2).
Tabela 1. Wykaz herbicydów zawierających glifosat zalecanych do desykacji rzepaku
|
Nazwa handlowa
|
Dawka na ha
|
|
Roundup TransEnergy 450 SL
|
1,5-3,2 l
|
|
Roundup 360 Plus
|
1,875-4,0 l
|
|
Roundup Flex 480
|
2,0-3,0 l
|
|
Trustee Hi-Activ SL
|
2,2-2,9 l
|
|
Dominator HL 480 SL
|
2,25-3,0 l
|
|
Barclay Barbarian Xtra 450 SL, Barclay Gallup Xtra 450 SL, Glyphoflash Xtra 450 SL, Trustee Xtra 450 SL
|
2,4-3,2 l
|
|
Agenor 450 SL, Cordian 450 SL, Helosate Plus 450 SL
|
2,5 l
|
|
Envision 450 SL
|
2,5-3,2 l
|
|
Roundup Active 360
|
2,7-4,0 l
|
|
Agrosar 360 SL, Glifoherb 360 SL, Glifopol 360 SL, Kosmik 360 SL, Resolva Total
|
3,0 l
|
|
Ardee Super 360 SL, Avans Premium 360 SL*, Barclay Barbarian Super 360 SL, Barclay Gallup Super 360 SL, Boom Efekt*, Dominator 360 SL, Dominator Green 360 SL, Gallup Premium 360 SL, Gallup Special 360, Gallup TF 360, Glifocyd 360 SL, Glifostar 360 SL, Glyphpoflash Super 360 SL, Glyphomac Clean 360 SL*, Hopper Clean 360 SL*, Huragan Nowy 360 SL, Klean G, Klinik 360 SL, Klinik Duo 360 SL, Klinik Duo Free 360 SL, Klinik Free 360 SL, Klinik Max 360 SL, Klinik Up 360 SL, Klinik Up Trans 360 SL, Koyote 360 SL, Landmaster Clean 360 SL*, Master Gly, Monsate G, Rosate Clean 360 SL*, Sniper SL, Tartan Super 360 SL
|
3,0-4,0 l
|
* także można stosować w rzepaku jarym
Tabela 2. Wykaz sklejaczy zalecanych do stosowania w rzepaku
|
Na zwa handlowa
|
Skład
|
Dawki oraz uwagi
|
|
Adiuvare Agglutino
|
Karboksylowany kopolimer butadienowo-styrenowy.
|
0,8-1 l/ha
|
|
Agrigent Fantastick
|
Agrigent, Agrosimex
|
0,25-0,3% tj. 0,75-0,9 l/ha/300 l wody
|
|
Agra Stic 550 EC
|
Guma arabska, alkohol poliwinilowy
|
0,8-1l/ha; łącznie z desykacją 0,5 l
|
|
Arrest
|
Polimer
|
1 l/ha w 200-500 l wody
|
|
AquaFol Stick
|
Syntetyczny lateks + alkilofenylohydroksy polioksyetylen
|
0,8-1 l/ha
|
|
Best Klej
|
Karboksylowany kopolimer butadienowo-styrenowy + etoksylowany alkohol
|
0,8-1 l/ha, łącznie z desykacja 0,6-1 l
|
|
Brafil New (Brafil 90)
|
Homopolimer beta-pinenu.
|
0,5 l/ha; (Brafil 90-0,7-1l)
|
|
Claister Max
|
di-1-P-menten
|
0,5 l/ha
|
|
Elastiq 550 EC
|
Karboksylowany kopolimer butadienowo-styrenowy
|
0,8-1 l/ha; łącznie z desykacją 0,5 l
|
|
Elastiq Ultra
|
Karboksylowany kopolimer butadienowo-styrenowy + etoksylowany alkohol
|
0,8-1 l/ha; łącznie z desykacją 0,6-1 l
|
|
Flexi
|
Karboksylowany kopolimer butadienowo-styrenowy
|
1 l/ha; łącznie z desykacją 0,5 l
|
|
Glux
|
Brak danych
|
0,5-1 l/ha
|
|
Idefix
|
Alkylphenol, etoksylowane żywice polimerowe
|
0,25% w 100-200 l wody
|
|
Klejmax (Pro+)
|
Alkohol poliwinylowy
|
0,5 l /ha w 150-200 l wody; łącznie z desykacją 0,4 l/ha
|
|
Magnus
|
Karboksylowany kopolimer butadienowo-styrenowy
|
0,8-1,0 l/ha w 250-500 l wody
|
|
NuFilm Max
|
di-1-P-menten
|
0,5-0,6 l/ha
|
|
Polyfix
|
Alkohol poliwinilowy
|
0,6 l/ha; 0,25-0,3% do 300 l wody
|
|
Rzepako-Lep
|
Karboksylowany kopolimer butadienowo-styrenowy.
|
1 l/ha w 300 l wody
|
|
Silifix
|
Guma arabska
|
0,5 l/ha w 200 l wody
|
|
Sklejacz do rzepaku i zbóż
|
Składniki naturalne
|
1 l/ha w 300-600 l wody
|
|
Spodnam DC (Spodnam; Spodnam 555)
|
di-1-P-menten
|
0,6-1,2 l/ha; łącznie z desykacją 0,6 l
|
|
Vice Strong
|
Karboksylowany kopolimer butadienowo-styrenowy.
|
0,5 l/ha
|
|
Vin Gold
|
Polimer rozpuszczalny w wodzie
|
0,25% zalecane 100-150 l wody
|
-
Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 5-2020 - ZAPRENUMERUJ
