Nie pamiętamy o fosforze

Poleć

Udostępnij

Autor tekstu: dr hab. inż. Arkadiusz Artyszak | artyszak@apra.pl

21-11-2019,7:00 Aktualizacja: 20-11-2019,19:47

A A A

Pszenica ozima pobiera 10 kg fosforu na wyprodukowanie 1 t ziarna wraz z odpowiednim plonem słomy. Foto_Piotr_Gromadzki

Znaczna część rolników nie przywiązuje należytej uwagi do jednego z najważniejszych makroelementów - fosforu. Świadczą o tym dawki tego składnika stosowane w nawozach mineralnych - ok. 23 kg P₂O₅ na 1 ha. Stanowi to zaledwie 16 proc. łącznych dawek NPK.

Zboża na wytworzenie1 t ziarna wraz z odpowiednim plonem słomy pobierają 10-12 kg P₂O_5,kukurydza i groch 13 kg P₂O₅, a rzepak ozimy 23 kg P₂O₅. Ziemniaki potrzebują 15 kg P₂O₅do wyprodukowania 10 t bulw wraz z odpowiednią masą łęcin, a buraki cukrowe 24 kg P₂O₅ (w przeliczeniu na 10 t korzeni + liście).

Brak przekonania do celowości stosowania fosforu wywodzi się przede wszystkim z niewiedzy jak ważny jest to składnik pokarmowy, ale także z faktu, że jest on najdroższy. W listopadzie 2019 r. za 1 kg azotu (N) w saletrze amonowej trzeba było zapłacić 3,44 zł, za 1 kg potasu (K₂O) w wysokoprocentowej soli potasowej 2,62 zł, a za 1 kg fosforu (P₂O₅) w superfosfacie wzbogaconym 3,88 zł.

Fosfor i potas daj jesienią

Okres jesienny jest optymalny do nawożenia fosforem i potasem pod rośliny jare. Nie warto z tym czekać do wiosny, bo termin jesienny odznacza się wieloma zaletami. Dobre wymieszanie Stosowanie fosforu i potasu przed zimą pozwala na głębokie ich...

czytaj więcej

Największe dawki fosforu stosowano w roku 2007/2008, ale i tak było to niecałe 29 kg P₂O₅ na 1 ha (tabela 1). Oczywiście panuje znaczne zróżnicowanie wielkości dawek w skali kraju (tabela 2). Najwięcej fosforu stosują rolnicy w województwach: lubelskim (31,7 kg P₂O₅ na 1 ha), opolskim (31,5 kg P₂O₅ na 1 ha) oraz kujawsko-pomorskim (30,6 kg P₂O₅ na 1 ha). Natomiast dwukrotnie mniejsze dawki są stosowane w województwach: warmińsko-mazurskim, małopolskim.

Należy też pamiętać o tym, że wykorzystanie fosforu z nawozów mineralnych w pierwszym roku po zastosowaniu nie przekracza 30 proc.

Tabela 1. Dawki NPK i fosforu, kg na 1 ha

Rok	NPK	P₂O₅
2006/2007	121,8	25,5
2007/2008	132,6	28,6
2008/2009	117,9	23,3
2009/2010	119,2	23,7
2010/2011	129,1	27,0
2011/2012	125,8	24,8
2012/2013	133,0	25,6
2013/2014	132,9	23,4
2014/2015	123,2	20,9
2015/2016	130,3	22,4
2016/2017	140,2	23,5
2017/2018	141,6	23,1

Źródło: GUS 2019

Zawartość fosforu w glebie – bez zmian

Aż 31 proc. próbek gleby zbadanych przez okręgowe stacje chemiczno-rolnicze w latach 2012-2015 odznaczało się bardzo niską lub niską zawartością fosforu przyswajalnego w glebie – wynika z danych GUS. Zawartością średnią odznaczało się...

czytaj więcej

Tabela 2. Dawki NPK i fosforu w poszczególnych województwach w roku 2017/2018, kg na 1 ha

Województwo	NPK	P₂O₅
Dolnośląskie	174,5	26,1
Kujawsko-pomorskie	190,5	30,6
Lubelskie	163,3	31,7
Lubuskie	112,8	16,1
Łódzkie	132,7	22,1
Małopolskie	82,3	15,7
Mazowieckie	128,9	19,7
Opolskie	202,8	31,5
Podkarpackie	85,0	16,5
Podlaskie	124,0	22,9
Pomorskie	152,6	23,0
Śląskie	124,9	21,9
Świętokrzyskie	106,0	19,8
Warmińsko-mazurskie	113,6	15,5
Wielkopolskie	170,4	26,0
Zachodniopomorskie	115,5	18,2