Szkodniki na burakach cukrowych
W okresie kiełkowania i wschodów oraz w późniejszych fazach wzrostu, burakom zagraża szereg szkodników, których żerowanie może prowadzić do bardzo poważnych szkód. Uszkadzają podziemne części rośliny (korzeń), a także liście.
Uszkodzenia części podziemnych to głównie: uszkodzenia kiełków, podcinanie korzeni siewek, głębokie uszkodzenia na korzeniach starszych buraków, wgryzy wewnętrzne, obumieranie korzeni i tworzenie korzeni przybyszowych tzw. "brody" (objawy porażenia przez mątwika). Uszkodzenia liści to przede wszystkim gołożery.
O mątwiku burakowym na 58. Sesji Naukowej IOR-PIB w Opalenicy
Niebezpiecznymi szkodnikami dla buraków cukrowych są: drobnica burakowa, pchełka burakowa, nicienie, mszyca burakowa, a także szkodniki wielożerne: drutowce, pędraki, rolnice. Od tego roku można do nich zaliczyć także szarka komośnika.
Jednym z najważniejszych szkodników pasożytujących na burakach jest mątwik burakowy. O występowaniu tego nicienia świadczą placowe więdnięcia roślin podczas upałów, słabszy rozwój części nadziemnych, a przede wszystkim obecność "brody" na korzeniach. Poza burakiem cukrowym i pastewnym do roślin żywicielskich tego szkodnika należą inne rośliny komosowate i kapustowate.
Zwalczanie: stosowanie 4-5-letniego płodozmianu, zwalczanie chwastów, uprawa roślin wrogich, tj. zboża, lucerna, kukurydza, groch, odmiany odporne gorczycy białej i rzodkwi oleistej. Zastosowanie intensywnego nawożenia obornikiem, wczesny siew nasion oraz prawidłowa uprawa gleby, również wpływają na zmniejszenie szkód wyrządzonych przez tego szkodnika.
Drobnica burakowa żeruje na korzeniu głównym siewek i młodych roślin. Uszkodzone siewki mogą zamierać, powodując puste miejsca na plantacji. Stadium szkodliwym są chrząszcze, które zimują w glebie i resztkach pożniwnych.
Zwalczanie: stosowanie zapraw nasiennych, usuwanie resztek pożniwnych z pola, stosowanie preparatów chemicznych zgodnie z zaleceniami IOR-PIB po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości; 20 proc. roślin opanowanych przez szkodnika).
Krajobraz po burzy - zniszczenia po ataku szarka komośnika
Mszyca burakowa zasiedla dolną stronę liści, po czym tworząc kolonie, opanowuje całe powierzchnie blaszek liściowych, powodując zwijanie i kędzierzawienie liści (zwłaszcza liści sercowych). Mszyce mogą także przenosić choroby wirusowe np. żółtaczkę buraka.
Zwalczanie: niszczenie chwastów komosowatych, stosowanie środków chemicznych zgodnie z zaleceniami IOR-PIB po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości; 15 proc. roślin zasiedlonych lub 150 mszyc na 10 roślinach.
Pchełki burakowe żerują na liścieniach i liściach wygryzając małe okienka, bądź małe miny w liściach buraków. Młode liście oraz liścienie mogą być całkowicie zniszczone, starsze nie ulegają całkowitemu zniszczeniu, ale plon jest zdecydowanie mniejszy.
Zwalczanie: wczesny siew, aby w okresie pojawienia się pchełek, rośliny "przeszły" fazę liścieni, zwalczanie chwastów, stosowanie środków chemicznych zgodnie z zaleceniami IOR-PIB po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości; 4-5 liści: 5-10 chrząszczy na 1 m2, lub 100-200 chrząszczy na 100 machnięć czerpakiem, faza 6 liści; 20 proc. uszkodzonej powierzchni liści.
Drutowce (larwy sprężykowatych) uszkadzają kiełki i korzenie siewek buraków prowadząc do zamierania. W korzeniach starszych roślin wygryzają wąskie, głębokie korytarze.
Zwalczanie: mechaniczne, zaprawianie ziarna, stosowanie preparatów chemicznych zgodnie z zaleceniami IOR-PIB po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości; 5-8 larw na 1 m2.
Coraz więcej przesianych plantacji buraków cukrowych
Rolnice podgryzają pędy młodych roślin, podcinają ogonki liściowe, przegryzają korzenie. Na liściach wygryzają dziury, zwłaszcza w okresie letnim. Uszkodzone rośliny zasychają. Stadium szkodliwym są larwy motyli.
Zwalczanie: stosowanie podorywki i głębokiej orki jesienią, zwalczanie chwastów na polu i w jego pobliżu, zwalczanie gąsienic zgodnie z zaleceniami IOR-PIB, po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości; 6 gąsienic na 1 m2.
W tym roku bardzo duże szkody na południowym wschodzie spowodował szarek komośnik. Niestety, nie ma jeszcze opracowanych skutecznych metod zwalczania tego szkodnika.
Ochrona plantacji buraka cukrowego jest zawsze sporym wyzwaniem dla plantatorów, trudniejszym w porównaniu do ochrony innych upraw polowych. Podstawą skutecznej ochrony roślin jest prawidłowe rozpoznanie agrofaga, określenie stopnia opanowania roślin na plantacji, podjęcie decyzji o doborze pestycydu oraz moment wykonania zabiegu.
Ciągły monitoring plantacji, a także reagowanie na warunki pogodowe jest niezbędne w uprawie buraków i pozwala uniknąć kosztownych błędów. Należy pamiętać o działaniach profilaktycznych, bez których ochrona chemiczna nie jest w pełni skuteczna. Zaliczamy do nich m.in.: przestrzeganie zasad zmianowania, a więc wybór właściwego stanowiska pod buraki, odpowiednia agrotechnika, wysiew nasion w odpowiednim terminie.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
