Pasy kwietne w rolnictwie. Analiza wpływu na ochronę roślin uprawnych, zapylenie oraz plon
Dr Matthias Albrecht z Agroscope, wspólnie z grupą badaczy z 13 krajów, opublikowali na łamach prestiżowego czasopisma naukowego Ecology Letters analizę wpływu pasów kwietnych i zadrzewień śródpolnych na ochronę roślin przed szkodnikami, zapylanie oraz plon roślin. W analizie autorzy wykorzystali dane z 35 innych badań, pochodzących z 529 lokalizacji w Ameryce Północnej, Europie i Nowej Zelandii.
Na wstępie analizy badacze określili trzy główne czynniki wpływające na efektywność zielonej infrastruktury w zakresie usług ekosystemowych. Zaliczają się do nich:
Bioróżnorodność jest zagrożona. Rolnictwo jedną z przyczyn
Setki gatunków roślin i zwierząt w Europie oraz siedlisk przyrodniczych jest zagrożonych mimo wysiłków, by je chronić - głosi opublikowany raport Europejskiej Agencji Środowiska (EEA). Zagrożeniem dla przyrody są m.in. rolnictwo,...
• czas, który upłynął od momentu utworzenia rozwiązania ekosystemowego,
• typ krajobrazu, w którym zastosowano rozwiązanie.
Analiza wykonana przez autorów wykazała, że pasy kwietne pozytywnie wpływają na ochronę roślin uprawnych przed szkodnikami (wzrost o 16% w stosunku do pól, przy których nie było rozwiązań ekosystemowych). W większości przypadków widoczny był dobroczynny wpływ na usługi w postaci zapylania roślin. Ustalono, że wpływ pasów kwietnych na zapylanie roślin wzrasta znacząco wraz ze zróżnicowaniem gatunkowym i wiekiem roślin znajdujących się w pasie.
Sugeruje to, że jakość pasa kwietnego może być kluczowa w uzyskaniu zakładanego celu. Ważnym przy zakładaniu pasów kwietnych, czy zadrzewień śródpolnych wydaje się również ich odległość od pola z rośliną uprawną, ponieważ wraz ze wzrostem dystansu spada efektywność zapylania roślin rolniczych.
Innym ważnym wnioskiem płynącym z tych badań jest to, że istotny jest czas jaki jest niezbędny dla lokalnych gatunków owadów zapylających, aby rozwinąć swoje populacje (np. miejsca zimowania owadów zapylających). Najlepsze rezultaty uzyskano przy trzyletnich pasach kwietnych. Już przy roślinach dwuletnich zapylenie wzrosło o 27% w porównaniu z roślinami trzymiesięcznymi. Ponadto analiza wskazuje, że wzrost efektywności zapylania roślin uprawnych utrzymuje się nawet po 3 latach od wysiewu pasa kwietnego.
Rolnictwo dla bioróżnorodności
W Brodzicy (powiat hrubieszowski) 14 listopada 2016 r. odbyły się warsztaty w ramach projektu „Ochrona różnorodności gatunkowej cennych przyrodniczo siedlisk na użytkach rolnych na obszarach Natura 2000 w woj. lubelskim”...
Ten wniosek jest bardzo ważny, ponieważ udowadnia, że odbudowywanie różnorodności gatunkowej roślin może nie tylko wspomagać występowanie rzadkich gatunków owadów zapylających i ich różnorodność, ale również samo zapylanie przez te owady. Zwiększona różnorodność kwitnących gatunków roślin zapewnia zasoby pokarmowe dla wielu różnych gatunków owadów zapylających, nie tylko dla pszczół, ale również chrząszczy, much, motyli i wielu innych grup owadów. Biorą one udział w zapylaniu zarówno dziko występujących gatunków roślin, ale również ważnych gospodarczo roślin rolniczych.
Badania autorów wykazały, że ekologiczna infrastruktura wpływa pozytywnie na zapylanie roślin, ale tylko w części uprawy przyległej do niej. W odległości 10m od pasa kwietnego czy zadrzewienia efektywność zapylania roślin może ulec spadkowi nawet o 50% w porównaniu do przylegającego bezpośrednio obszaru uprawy.
Dodatkowo analiza autorów na podstawie danych z kilku stref geograficznych wykazała, że usługi ekosystemowe związane z zapylaniem roślin spadają o 12% gdy krajobraz rolniczy jest zdominowany przez rośliny uprawne od 50% do 100% , co pokazuje, że pozytywny wpływ na zapylanie mają nie tylko mieszanki stosowane w tworzeniu pasów kwietnych, ale również proces zmiany krajobrazu rolniczego z uproszczonego (tylko rośliny uprawne) na zróżnicowany (zielona infrastruktura).
Przez ponad 60 lat badali wpływ płodozmianu na plony. Wyniki są jednoznaczne
Systemy upraw są coraz bardziej uproszczone, z coraz mniejszą liczbą roślin w płodozmianie. Jednak zróżnicowany płodozmian zapewnia wyższe plony w porównaniu z ciągłą monokulturą. Znajdujemy wiele zalet zróżnicowanych rotacji,...
Dlatego niezbędne są dalsze badania, które by posłużyły identyfikacji czynników wpływających na efektywność wykorzystania elementów zielonej infrastruktury, szczególnie przy wykorzystywaniu różnych mieszanek roślin w pasach kwietnych i sposobach ich uprawy. Pomogą one w tworzeniu przyszłych standardów wysiewania pasów kwietnych i zadrzewień.
Opierając się na wynikach swojej analizy badacze zdecydowanie zachęcają do zakładania, odpowiedniego zarządzania i przywracania istniejących wieloletnich nasadzeń kwiatowych, które zapewniają dostępność dużej różnorodności kwiatowej przez kilka lat, jako obiecującej ścieżki w kierunku zoptymalizowanych środków dla intensyfikacji ekologicznej.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
