Wybierz najlepszy wariant

Areał uprawy kukurydzy ciągle rośnie. Szacuje się, że obecnie wynosi około 1,7-1,8 mln ha i nie zanosi się na to, by zmalał. To dogodne stanowisko dla wielu gatunków chwastów, które należy eliminować.

Kukurydza należy do najpóźniej sianych roślin uprawnych. Jest to zaletą, ponieważ umożliwia bez pośpiechu przygotować stanowisko, w którym znajduje się stosunkowo dużo chwastów pochodzących z długiego okresu wiosennego.

Chwasty bez konkurencji

Starannie wykonana uprawa obejmująca orkę, bronowanie i kultywatorowanie zwalcza je mechanicznie. Niestety pozostałe elementy uprawy kukurydzy sprzyjają jej silnemu zachwaszczeniu. Do podstawowych należą: głębokość siewu wynosząca około 5 cm, która przyczynia się do wydłużonego okresu wschodów, ponadto szeroka rozstawa rzędów, na ogół wynosząca 70-75 cm i stosunkowo rzadka obsada 8-10 roślin/m². Typowo pionowy wzrost, wąskiej w przekroju, nierozgałęziającej się kukurydzy, stanowi niewielką konkurencję dla chwastów, zwłaszcza w początkowym okresie rozwoju. Bez względu na warunki otoczenia, przez około miesiąc od siewu, powierzchnia plantacji jest do ich „dyspozycji”. Występujące w tym czasie ocieplenie z opadami deszczu wpływa na ich szybki rozwój, natomiast ochłodzenie bez opadów powoduje zahamowanie wzrostu kukurydzy, ale chwasty również w trudnych warunkach dają sobie radę. Jedynym rozwiązaniem zapobiegającym intensywnemu zachwaszczeniu jest stosowanie herbicydów, najlepiej już w początkowym okresie wegetacji.

Zabiegi doglebowe

Plantatorzy chcący jak najwcześniej wykluczyć konkurencję chwastów planują zabiegi herbicydami o działaniu doglebowym. Niestety, uniemożliwia je susza. Wszystkie środki przedwschodowe skutecznie działają jedynie w wilgotnym środowisku glebowym. Pojęcia „wilgotna” lub „sucha” gleba jest określeniem dość trudnym do zdefiniowania, różnie interpretowanym przez plantatorów. Oczywiście skrajną suszę należy wykluczyć, jako termin zabiegu doglebowego, w którym nie tylko nie zadziałają herbicydy, ale również mogą być problemy z kiełkowaniem nasion i wschodami kukurydzy. W warunkach nieco przesuszonej gleby niektóre herbicydy można zastosować, jednocześnie wykluczając herbicydy zawierające pendimetalinę. To substancja silnie reagująca spadkiem skuteczności przy braku optymalnej wilgotności gleby. Jednak należy zaufać prognozom pogody, które informują np. o zbliżających się deszczach. Wiedząc, że takie pojawią się za kilka dni, można wykonać oprysk. Istnieje zawsze ryzyko i obawa, że opady mogą przyjść zbyt późno. W nietypowych warunkach, z góry należy założyć, że wykonany zabieg może być nie w pełni skuteczny. Aplikacja herbicydu przedwschodowego nawet w warunkach niesprzyjających ma jednak pewną przewagę. W momencie pierwszego opadu herbicyd znajduje się już w glebie, natychmiast się aktywizuje i zaczyna działać chwastobójczo. Wykonanie zabiegu po uwilgotnieniu gleby, to zawsze przesuniecie w czasie. Wymaga podjęcia decyzji, zakupu odpowiednich preparatów, przygotowania cieczy roboczej, dojazdu na pole, wykonania oprysku itp., co zawsze będzie skutkowało opóźnionym działaniem chwastobójczym.

Zaraz po wschodach

Drugi, ostatnio modny wariant to celowe opóźnienie zabiegu i wykonanie go wcześnie po wschodach kukurydzy i chwastów. W tym celu zalecane są substancje działające głównie doglebowo, ale również wnikające do roślin przez liścienie i pierwsze liście właściwe. Chwasty giną, gdy ich korzeń jeszcze nie jest silnie wykształcony. Do zalecanych w ten sposób substancji czynnych należą: S-metolachlor (Dual Gold 960 EC i inne) przeznaczony do zwalczania tzw. chwastów prosowatych (chwastnica, paluszniki, włośnice), petoksamid (np. Successor 600 EC), pendimetalina (np. Pendigan 330 EC) oraz popularna od wielu lat terbutyloazyna (np. Terbusar 500 SC). Wymienione substancje także są zalecane w wielu mieszaninach fabrycznych. Niektóre wzajemnie: terbutyloazyna + petoksamid (Successor Tx 487,5 SE) lub terbutyloazyna + S-metolachlor (Gardo Gold 500 SC), niektóre z innymi substancjami: S-metolachlor z mezotrionem (Camix 560 SE), pendimetalina z dimeteamidem P, czy jeszcze bardziej rozbudowane trójskładnikowe, jak znany od wielu lat Lumax 537,5 SE (mezotrion + S-metolachlor + terbutyloazyna).

Zabiegi nalistne

Kolejny wariant to najbardziej popularny sposób stosowania, obejmujący wyłącznie zabiegi nalistne. Zdecydowana większość preparatów zalecana jest od drugiego, w zależności od substancji czynnej, do czwartego, szóstego lub ósmego liścia właściwego. W tym terminie zarejestrowane są wszystkie sulfonylomoczniki (foramsulfuron, jodosulfuron, nikosulfuron, prosulfuron, rimsulfuron, tritosulfuron), a także substancje czynne o tym samym mechanizmie działania (florasulam, tienkarbazon metylu), ponadto trójketony (mezotrion, tembotrion, sulkotrion), inhibitory fotosyntezy (bentazon, pirydat) oraz regulatory wzrostu, (2,4-D, dikamba, fluroksypyr). Należy zwrócić uwagę na stosowanie regulatorów wzrostu, zalecanych w różnych terminach. Najbezpieczniej jest je stosować do fazy piątego liścia kukurydzy. To faza, podczas której roślina wytwarza organy generatywne (kwiaty żeńskie – późniejsze kolby). Regulatory wzrostu wykazują dużą aktywność w tej fazie i często destrukcyjnie wpływają na rozwój kolb. Efekt działania jest widoczny dużo później, podczas ich wykształcania. Bywają zniekształcone i niewypełnione. Dlatego bez względu na zalecany termin, preparaty te bezpieczniej jest stosować nie później niż w fazie piątego liścia.

Stosując preparaty w tym terminie należy też wziąć pod uwagę, że we wcześniejszych fazach rozwoju kukurydzy (3-5 liści) często zdarzają się okresy chłodów. Kukurydza będąca rośliną ciepłolubną źle je znosi. Na ogół objawia się to przyhamowaniem lub wręcz zahamowaniem wzrostu i przebarwieniami liści na kolor fioletowy. To okres stresu dla kukurydzy, z którym zdecydowanie łatwiej radzą sobie chwasty. Czy w takich warunkach należy stosować herbicydy? Ich aplikacja pogłębia stres kukurydzy, a skuteczność środków jest ograniczona ze względu na spowolnienie funkcji życiowych (brak szybkiego przenikania substancji czynnych do wrażliwych organów chwastów). Wówczas lepiej zaniechać oprysku i odczekać do poprawy warunków klimatycznych. Problemem może być sytuacja, kiedy pomimo wszystko fazy wzrostu chwastów zaczynają „uciekać” i tym samym stają się one coraz bardziej odporne (na późniejsze) działanie herbicydów. Rozwiązanie jest jedno…

Metoda dawek dzielonych

W małym stopniu mają one ujemny wpływ na rozwój kukurydzy, a co najmniej hamują wzrost i rozwój chwastów. Drugi zabieg jest bezpieczny dla uprawy. Powinien całkowicie zniszczyć zahamowane w rozwoju chwasty po pierwszym zabiegu oraz zwalczyć młode chwasty, które wzeszły w międzyczasie. Odstępy między zabiegami wynoszą od jednego do dwóch tygodni. W tym systemie zalecanych jest wiele preparatów sulfonylomocznikowych. Przykładowo środki zawierające rimsulfuron (Contor 25 WG, Plaza 25 WG i Rimuron 25 WG) można zastosować w dawce 30 g/ha oraz po 8-10 dniach w dawce 20 g/ha, każdorazowo z dodatkiem adiuwanta. Podobnie można aplikować herbicydy dwuskładnikowe zawierające foramsulfuron i jodosulfuron metylosodowy. Reprezentowane są przez Maister 310 WG zalecany dwa razy po 0,075 kg/ha z adiuwantem lub Maister 31 OD zalecany dwa razy po 0,75 l/ha bez adiuwanta. Drugie zabiegi należy wykonać po upływie minimum 8 dni. Formulacja Maister Power 42,5 OD (dodatkowo tienkarbazon metylu) również jest zalecana dwukrotnie po 0,75 l/ha w odstępie 7-10 dni. Kolejna substancja z grupy sulfonylomoczników to nikosulfuron, oferowany w liczbie około 60 produktów, z których tylko kilka ma rejestracje stosowania w dawkach dzielonych. Należą do nich: Accent 75 WG i Victus 75 WG, zalecane w pierwszej dawce 50 g/ha i drugiej 30 g/ha każdorazowo z adiuwantem. Natomiast formulacje 6 OD (Climax Extra, Daichi Extra, Fornet Extra, Kivi Extra, Nisshin Extra, Pampa Extra, Samson) są analogicznie zalecane w dawkach 0,5 i 0,25 l/ha. Odstępy w zabiegach preparatami zawierającymi nikosulfuron wynoszą 10-14 dni. Ostatnim preparatem z udziałem wymienionych już substancji czynnych jest Monsoon Active (foramsulfuron + tienkarbazonmetylowy), zalecany dwukrotnie w dawce 0,75 l/ha w odstępie 7-14 dni.

Dwukrotnie można także stosować herbicydy z innych grup chemicznych. Preparaty: Diva 600 EC, Elara 600 EC, Onyx 600 EC zawierające pirydat, zalecane są dwukrotnie w dawce po 0,75 l/ha w odstępie co najmniej 7 dni, natomiast środki z grupy trójketonów: Daneva 100 SC, MesotriGuard, Mestar 100 SC, Simba 100 SC, Starship 100 SC, Visigoth 100 SC i Wolfram 100 SC, zawierających mezotrion, są zalecane identycznie po dwa razy 0,75 l/ha. Drugi zabieg należy wykonać po upływie co najmniej dwóch tygodni. Środek Botiga będący fabryczną mieszaniną wyżej wymienionych substancji czynnych (mezotrion + pirydat) można zastosować dwa razy po 0,5 l/ha w siedmiodniowym odstępie.

Wykaz substancji czynnych skutecznie eliminujących typowo konkurencyjne chwasty w kukurydzy

Artykuł ukazał się w wydaniu 11/2021 miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny". ZAPRENUMERUJ