Prasy stało- i zmiennokomorowe McHale

Prasy irlandzkiej marki McHale to urządzenia stałokomorowe serii F5000 oraz zmiennokomorowe skupione w dwóch seriach: V6 i nowej serii V8.

Seria maszyn stałokomorowych - F5000 - zawiera trzy modele pras dostępnych na naszym rynku: F5400C, F5500 i F5600 i 5600 Plus. Najtańszą i najpopularniejszą z nich jest prasa F5400C. Maszyna ma podstawowy 15-nożowy system tnący z rotorem podającym, bez możliwości rozbudowy. Wówczas maszyna F5400 C ma funkcjonalność prasy F5500, w podstawowej wersji.

Proste i mocne

Prasy McHale mają prostą konstrukcję. Napęd z WOM-u jest rozdzielany równomiernie na dwie strony maszyny, poprzez specjalną przekładnię. Po lewej stronie maszyny zasilany jest układ walców w komorze prasy, natomiast podbieracz i rotor otrzymują moment obrotowy poprzez stronę prawą przekładni. System taki sprawia, że zasilanie jest bezpośrednie i ma krótkie ścieżki przeniesienia napędu, a więc i małe straty energii.

Główny napęd jest zabezpieczony poprzez sprzęgło krzywkowe, z kolei napęd podbieracza ma zabezpieczenie w formie sprzęgła kłowego. Stałokomorowe prasy McHale są także wyposażone w ochronę głównego łańcucha napędu poprzez sprzęgło krzywkowe na WOM. - Bardzo ważne jest także smarowanie elementów napędowych pras. W McHale znajduje się system ręcznego podawania smaru stałego ręczną pompką, ale w scentralizowany sposób. Z kolei w modelach wyższych, jak np. 5500 i 5600, jest to smarowanie automatyczne. Jest to smarowanie progresywne, co oznacza, że porcja smaru podawana jest po każdym wyładowaniu beli z maszyny i dociera do najbardziej obciążonych łożysk, głównie do osi walców komory i rotora podającego - omawia Grzegorz Zwierzyński z McHale Polska.


W trosce o długą żywotność podzespołów napędowych pras, producent zaprojektował także system automatycznego olejenia kół zębatych oraz łańcuchów. Są one ustawicznie zaopatrywane w specjalny olej. Jest on podawany wkładkami filcowymi poprzez cienkie przewody i pompkę napędzaną od kół napędowych podzespołów maszyny. Zbiornik na olej i pompka znajdują się pod pokrywą boczną maszyn. System olejenia łańcuchów jest wyposażeniem standardowym pras McHale.

- System ciągłego podawania oleju maszyny F5000 napędzany jest poprzez przekładnię i dostarcza olej na łańcuch napędowy komory prasowania, łańcuch napędowy rotora, łańcuch napędowy podbieracza i jego prowadnicę. Dzięki temu maszyna jest mało podatna na zużycie - omawia przedstawiciel McHale.

Prasy serii F5000 to maszyny z pełnowalcową komorą zwijającą. Walce otrzymują napęd od łańcucha. Podzespoły te mają mocne, kute, 50-milimetrowej grubości osie. Walce mają jednakową średnicę i mają wzdłużne przetłoczenia, co ułatwia zarówno rozpoczęcie beli, jak i późniejsze jej obracanie i zwijanie różnych materiałów, także słomy.

Podbieracz w opcji z rolką dociskową


Prasy serii F5000 mają wiele cech wspólnych. Jedną z nich jest podbieracz o szerokości 2100 mm. Jest on skonstruowany z 5 belek z palcami umieszczonymi co 70 mm. Podbieracz jest sterowany hydraulicznie i opiera się na pompowanych kółkach. W opcji w każdym modelu serii F5000 znajduje się rolka dociskowa pokosu, pracująca nad podbieraczem.

- Prasy F5000 mają podbieracze krzywkowe, o dość gęstym ułożeniu sprężystych palców. Pozwala to zbierać pokos do czysta oraz podbierać także pokosy słabsze, o mniejszej długości. Każda prasa z serii F5000 ma możliwość doposażenia w opcjonalny 6-belkowy podbieracz bezkrzywkowy - wyjaśnia Grzegorz Zwierzyński.

Standardowe ogumienie pras typu F5400 jest w rozmiarze 340/75-17, w opcji natomiast jest to 500/50-17. Dla maszyn F5500 są dostępne rozmiary 500/50-17, a w opcji 500/50-22,5. W modelu F5600 z kolei opony są standardowe 500/50-22,5 a w opcji 560/45R22,5. - Mimo szerokiego wyboru opon, większość rolników decyduje się na ogumienie 500/50-22,5 - mówi przedstawiciel McHale. Sterowanie najprostszej wersji prasy F5400C odbywa się poprzez sterownik Wizard. Prasa F5400C wymaga ciągnika o mocy min. 80 KM, na WOM. Powszechnie wiadomo jednak, że w przypadku pracy na nierównym terenie, rozważyć należy podłączenie ciągnika o mocy wyższej o 10-20%.


Prasy F5500 i F5600

Dwa najwyższe modele serii F5000, tj. F5500 i F5600, mają w standardzie system tnący. Prasy te mają odpowiednio 15 i 25 noży. Ich liczba zapewnia teoretyczną długość cięcia 65 i 46 mm. Podbieraną przez podbieracz masę przemieszcza w stronę komory prasowania rotor. Jego palce są rozmieszczone tak, że tworzą układ 4-ramiennej gwiazdy. Jak podaje producent, taka forma zamocowania palców pozwala na równomierne podawanie nawet dużych porcji materiału do gardzieli komory prasowania.

Rotory mają podwójne zęby, po pozwala pracować wydajnie, również z materiałem o małej długości. W prasach z docinaczem, rotor podający ma inną budowę. Na bokach maszyny producent montuje ślimakowe podajniki, służące do przenoszenia podbieranego materiału do środka komory prasowania. Łopatki rotora przeciskają materiał przez wystające w gardzieli noże. Elementy te są sterowane hydraulicznie i mają hydrauliczne bądź mechaniczne zabezpieczenia przed uszkodzeniem, np. kamieniami itp. Ciśnienie na listwie nożowej w tych modelach jest wyświetlane na sterowniku, co daje informację operatorowi o stanie listwy nożowej i stopniu stępienia noży.

Siatka do 130 cm

Prasy mają identyczne komory prasowania. Tworzone bele mają średnicę 1,25 m, a szerokość 1,23 m. W komorze znajduje się 18 walców. Producent przewidział sposób na zatory materiału zmierzającego do komory prasowania. W przypadku jego powstania maszyna ma możliwość uchylenia podłogi pod rotorem, co pozwala poluźnić i przemieścić stłoczony materiał i powrócić do normalnej pracy.

W przypadku pracy z docinaczem, noże na czas usuwania zatoru zostają schowane, a materiał pochodzący z zatoru nie będzie pocięty, zostaje przesunięty do komory bez rozdrabniania. Maszyna ma specjalnie zaprojektowany przez inżynierów McHale system owijania siatką o nazwie Vario. Naciąg siatki zmienia się ręcznie, poprzez koło pasowe o zmiennej średnicy, znajdujące się po prawej stronie maszyny.

System Vario monitoruje naciąg siatki mając na uwadze to, aby był stały, niezależnie od stopnia rozwinięcia beli z siatką. Układ ten ma na celu jak najlepsze jej wykorzystanie i utrzymanie jednorodnego kształtu oplatanej beli. System pras F5000, pozwala na użycie siatki o szerokości do 130 cm. W modelu F5600 Plus naciąg siatki (bądź folii) może być ustawiany z kabiny ciągnika poprzez sterownik.

Sterowanie i kontrola z kabiny

Maszyny serii F5000 w zależności od modelu mają zróżnicowane sterowniki. Najprostszy model - prasa F5400C ma sterownik Wizard, F5500 ma sterownik Wizard Plus, a najlepiej wyposażone w tej grupie prasy F5600 i 5600 Plus mają najbardziej zaawansowany sterownik - Expert Plus. Każdy ze sterowników pozwala na automatyczne sterowanie podawaniem siatki.

Możemy w każdej chwili przejść także na sterowanie ręczne. Automat polega na tym, że (po ustawieniu stopnia zgniotu czy np. rodzaju rdzenia oraz naciągu siatki) maszyna sama rozpoczyna owijanie i otwiera tylną klapę po jego zakończeniu. Sterowniki różnią się wyglądem i funkcjami. Najprostszy pokazuje tylko piktogramy i w taki sposób dostarcza informacje o stanie i funkcjach maszyny. Pokazuje m.in. pozycję noży, podłogi i sygnalizuje otwarcie komory. Wskazuje także na problem z siatką.

Sterowniki umożliwiają też wstrzymanie owijania siatką, do czasu np. wciągnięcia resztek materiału, podczas zwijania już ostatniej beli na polu. Kolejne sterowniki mają większe wyświetlacze graficzne i dodatkowe funkcje. Wizard Plus ma graficznie przedstawione funkcje na wyświetlaczu oraz ma możliwość załączania opuszczania podłogi i wyłączania noży układu rozdrabniającego paszę (docinacza), poprzez przyciski. Przy sterowniku Wizard jest to realizowane ręcznie, poprzez zamykanie/otwieranie odpowiednich zaworów w maszynie i użycie linki do opuszczenia podłogi.

W przypadku sterownika Expert Plus wyświetlacz graficzny jest bardzo duży i pozwala na regulację wszelkich parametrów maszyny, z poziomu terminala, jak również w sposób graficzny przedstawia informacje o stanie podzespołów prasy. Expert Plus ma także np. licznik siatki. Współpracuje on z rozdzielaczem elektrohydraulicznym maszyny. - Warto zwrócić uwagę, że konstrukcja pras serii F5000 jest bardzo prosta, ale jednocześnie masywna i solidna. Są to także maszyny bardzo łatwe w obsłudze. Firma stawia na mocne i sprawdzone komponenty, dlatego np. zakłada duże i z dużym zapasem wytrzymałościowym łożyska na osie walców komory prasowania - mówi Marcin Pietkun, główny dyrektor serwisu McHale Polska.

Jak informuje McHale, w ofercie na naszym rynku znajduje się także model F5600 Plus. Maszyna ma inny aparat podający, gdyż ma on możliwość podawania folii do komory prasowania. Dzięki niemu możemy np. zamontować rolkę z folią, co pozwala na owijanie bel w komorze folią zamiast siatki. System jest dostępny tylko w prasach F5600 Plus, nie można go dołożyć do maszyn F5600, bo konstrukcja systemu podającego (siatkę bądź folię), jest zupełnie inny. Ze względu na zmieniającą się pod wpływem temperatury i światła słonecznego rozciągliwość folii podczas pracy, co wpływało na efektywność jej wykorzystania w różnych warunkach, firma McHale musiała opracować automatyczny system kontroli naciągu folii. Dzięki temu naciąg automatycznie dostosowuje się do warunków pracy maszyny, bez konieczności dokonywania zmian w jej ustawieniach.

Prasy zmiennokomorowe

W ofercie McHale pośród maszyn zmiennokomorowych, obecnych na naszym rynku są dwie maszyny z rotorem tnącym. Są to prasy pasowe V6750 i maszyny serii V8. Pokrótce opiszemy V6750. To zmodernizowana prasa pasowa V660. Rozmiar zwijanych przez nią bel wynosi od 0,6 do 1,68 m. Wielkość bel (średnicę) można regulować z postępem co 10 mm.

W standardzie wyposażenia znajduje się scentralizowany, ręczny układ smarowania łożysk, a w opcji jest on automatyczny. System smarowania doprowadza smar do wszystkich łożysk walców komory, oraz do łożysk rotora. Podbieranie materiału odbywa się poprzez podbieracz krzywkowy (w opcji dostępny jest podbieracz bezkrzywkowy) o szerokości 2,1 m. Jest on wyposażony w osłony zabezpieczone antykorozyjnie poprzez galwanizację. Podbieracz krzywkowy porusza się po bieżni wyposażonej w rolki dwurzędowe i ma 5 rzędów palców.

Ma on okna rewizyjne, co umożliwia szybką wymianę zużytych rolek. Z kolei podbieracz bezkrzywkowy ma sześć rzędów palców. Jest on przeznaczony dla maszyn do zbioru dużych pokosów i uzyskiwania wyższych wydajności. Ponadto - jak podaje producent - podbieracz bezkrzywkowy jest mniej awaryjny, ma mniej ruchomych części i nie wymaga konserwacji. Z podbieracza materiał jest kierowany pod rotor podający, który przeciska masę przez 15 noży. Pozwala to uzyskać teoretyczną długość cięcia 65 mm. W opcji system tnący może mieć 25 noży. Z liczbą elementów tnących wiąże się rodzaj rotora podającego i jednocześnie powodującego rozdrabnianie paszy.

Im więcej noży, tym rotor ma więcej palców. Podwójnie umieszczone palce rotorów są ułożone w sposób spiralny, co pozwala na stopniowe dozowanie materiału dostającego się i do noży, i do komory zwijającej. Maszyny zmiennokomorowe mają zawór proporcjonalny w hydraulicznym układzie napinania pasów, co sprawia, że możemy zaraz po wyrzuceniu beli zwijać kolejny materiał z dostosowaną do prędkości prasowania wartością ciśnienia. W rozpoczęciu zwijania pomagają dwie sprężyny, wywierające nacisk na pokos, umożliwiając start obracania się tworzonej, nowej beli.

Komora z pasami

McHale w zmodernizowanej prasie V660, występującej pod symbolem V6750, zaprojektował sprawdzony układ 1 (w opcji) lub 3, szerokich, syntetycznych pasów. McHale sugeruje jednak, aby prasy z jednym pasem, wybierać wyłącznie do ciężkich zadań, takich jak np. mokra, długa trawa. Trzy pasy sprawdzają się bardziej podczas zbioru materiałów suchych, bądź podsuszonych.

Nie oznacza to jednak, że wybór prasy z trzema pasami dyskwalifikuje ją do pracy z cięższymi materiałami. Producent wybrał sztuczny materiał z uwagi na duże siły oddziałujące na pas oraz możliwość jego znaczącego napinania podczas zwijania bel. Aby umożliwić wydajną pracę pasów także w warunkach mokrego pokosu, producent zastosował rolki czyszczące wałki i spodnie krawędzie pasów. Ponadto walce napędu pasów posiadają tzw. podwójny napęd. Jeśli w ciężkich warunkach napęd podstawowy będzie zbyt słaby, a pas zacznie się ślizgać, załącza się napęd wspomagający, który nie pozwoli na znaczące obniżenie obrotów pasów.

Nowa prasa ma inaczej umieszczony rotor podający. Jest on obecnie nieco bliżej podbieracza, co pozwala na skrócenie drogi podawanego materiału do gardzieli i ograniczenie ryzyka utworzenia się zatorów. Takie zadanie ma również nowa koncepcja tzw. amortyzowanej podłogi. Umożliwia ona wyrównywanie zgrubień pokosu, podczas pracy w terenie o różnicowanym plonie. Dzięki swojemu działaniu, ogranicza to blokady rotora, co przekłada się na wyższą przepustowość, także w takich trudniejszych warunkach i niejednolitych obciążaniach plonem.

Maszyny V6750 są dostarczane z ogumieniem standardowym w rozmiarze 500/50-22.5, w opcji natomiast dostępne są opony 560/45R22.5. Ogumienie radialne wybierają głównie rolnicy albo firmy usługowe, których maszyny muszą pokonywać dłuższe odległości po drogach publicznych.
 

• Artykuł ukazał się w "Rolniczym Przeglądzie Technicznym". ZAPRENUMERUJ