Jak najszybciej eliminować chwasty

Jęczmień jest zazwyczaj pierwszym wysiewanym zbożem ozimym. Przez długi okres, bo aż do końca wegetacji jesienniej może być bardzo silnie zachwaszczony. Należy temu jak najszybciej zapobiec.

Wpływ na zachwaszczenie jęczmienia mają także inne czynniki. Należy do nich szybki rozwój krzewiących się roślin o stosunkowo szerokich blaszkach liściowych, ułożonych bardziej horyzontalnie niż pionowo, co odróżnia je od pozostałych gatunków zbóż. W efekcie w stosunkowo szybkim czasie dochodzi do zakrycia powierzchni gleby przez liście rośliny chronionej. Ogranicza to dostęp cieczy użytkowej do wschodzących chwastów znajdujących się „pod” silnie rozwiniętym jęczmieniem. Niektórzy producenci zbóż wychodzą z założenia, że jeżeli jęczmień nie zostanie wstępnie odchwaszczony podczas jesieni, to już bardzo trudno, ze względu na jego bujną masę zieloną, pomóc mu wiosną. Dużo w tym racji, dlatego warto zapoznać się z pierwszymi zabiegami chwastobójczymi, które można wykonać krótko po siewie.

Diflufenikan i flufenacet

Zdecydowanie w początkowych fazach rozwojowych jęczmienia ozimego zalecane są dwie substancje czynne: diflufenikan i flufenacet. Pierwszy przede wszystkim zwalcza: fiołki polne, gwiazdnicę pospolitą, marunę nadmorską, przetacznika bluszczykowatego i perskiego, przytulię czepną, tasznika pospolitego oraz dość dobrze wyczyńca polnego. W mniejszym stopniu ogranicza występowanie miotły zbożowej, ale bardzo dobrze wspiera jej zwalczanie stosowany z innymi substancjami czynnymi. Flufenacet z kolei bardzo dobrze niszczy: miotłę zbożową, wiechlinę roczną i minimalnie słabiej wyczyniec polny, ponadto wykazuje wspierające działanie z innymi substancjami w zwalczaniu przetaczników (zwłaszcza bluszczykowatego) oraz przytulii czepnej. W zależności od składu botanicznego zachwaszczenia, stosowany jest sam diflufenikan (Flash 500 SC, Hukkata 500 SC, Kinara 500 SC, Sempra 500 SC, Skye) lub sam flufencet (Glosset 600 SC, Glosset SC, Vulcanus, Ramtic 500 SC, Shelter 500 SC, Starfeire 500 SC, Sunfire 500 SC). Jeśli występuje więcej gatunków chwastów, często obie substancje czynne są wykorzystywane w formie kilkunastu mieszanin fabrycznych (Arnold, Bat 600 SC, Battle Delta 600 SC Carthago SC, Ikar, Łucznik, Mertil 600 SC, Naceto SC, Nucleus 600 SC, Reliance 600 SC Komandos 560 SC, Kompleks 560 SC, Komplet 560 SC, Premium 560 SC, Expert 600 SC i Reksio 600 SC).

W partnerstwie

Około 30 preparatów zawierających osobno lub łącznie omówione substancje czynne nie wyczerpuje całkowicie ich dostępności. Analizując tabelę łatwo spostrzec, że diflufenikan jest dobrym komponentem dla aklonifenu (Mateno Duo), pendimetaliny (Cayman Pro 440 SC, Ordago Pro 440 SC) bądź prosulfokarbu (Boxer Evo EC, Jura EC), a flufenacet dla metrybuzyny (Coliseum, CP Helge 56 WG, Erast Plus 56 WG, Exmet Plus 56 WG, Expert Met 56 WG, Fluazyna 56 WG, Metrafen 56 WG, Twin-Go). Kolejne warianty to produkty trójskładnikowe, w których obie substancje są łącznie zalecane np. z halauksyfenem metylu w formie preparatu Elipris, z pendimetaliną jako Merkur 433 SC, a także z dodatkiem metrybuzyny w już znanym preparacie Bacara Trio 516 SC.

Inne substancje czynne

Do wczesnych zabiegów odchwaszczania jęczmienia ozimego około 65 proc. zalecanych herbicydów zawiera w składzie co najmniej jedną z omawianych substancji czynnych. Na szczęście reprezentują one dwa mechanizmy działania: diflufenikan – HRAC 12 (dawniej F1), flufenacet – HRAC 15 (dawniej K3). Pomimo wszystko, ze względu na możliwość uodparniania się chwastów, warto stosować przemiennie lub uzupełniająco herbicydy zawierające inne substancje czynne. Warto zwrócić uwagę na:

• aklonifen – dostępny tylko jako komponent w preparacie Mateno Duo (+ diflufenikan). Na mieszaninę tę wrażliwość wykazują: chaber bławatek, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, mak polny, maruna nadmorska, miotła zbożowa, niezapominajka polna, przetacznik perski, przetacznik polny, przytulia czepna, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity i tobołki polne. Miotła zbożowa jest wrażliwa tylko na wyższą zalecaną dawkę;
• beflubutamid – substancja czynna preparatu BeFlex 500 SC. Środek jest zalecany do zwalczania takich gatunków dwuliściennych jak: gwiazdnica pospolita, fiołek polny, jasnota purpurowa, komosa biała, przetacznik perski, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity oraz w najwyższej dawce miotły zbożowej;
• florasulam – substancja zalecana pojedynczo (Matrican 100 SC, Plonarius 100 SC, Rassel 100 SC) do zwalczania chwastów dwuliściennych (bodziszek drobny, chaber bławatek, gwiazdnica pospolita, mak polny, maruna nadmorska, przytulia czepna, rumian polny, rumianek pospolity, samosiewy rzepaku, stulicha psia, tasznik pospolity, tobołki polne). O te gatunki wzbogacone są mieszaniny fabryczne: Bizon, Legion oraz Viper (+ diflufenikan + penoksulam);
• halauksyfen metylu (Arylex) – ta stosunkowo nowa substancja czynna staje się coraz bardziej popularna. Jako pojedynczy związek jest zarejestrowana pod nazwą GF 2573. Zwalcza następujące gatunki dwuliścienne: bodziszek drobny, chaber bławatek, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski oraz szczególnie skutecznie przytulię czepną. Od pewnego czasu zalecana jest już w mieszaninie Quelex (+ florasulam). Ostatnio zarejestrowano nowe herbicydy z jej udziałem, np. Elipris (+ diflufenikan + florasulam), Eledura (+ diflufenikan + prosulfokarb). Preparaty z udziałem tej substancji czynnej mogą być stosowane w stosunkowo niskiej temperaturze (powyżej 2 stopni C);
• pendimetalina – jest głównie zalecana jako pojedyncza substancja czynna (Activus 400 SC, Pencot 330 EC, Pendigan Strong 400 SC, Penfox 330 EC, Penpol 400 SC, Penshui Sharpen 400 SC Sharpen 330 EC) przed- i powschodowo. Jest również komponentem preparatów dwuskładnikowych, np. z diflufenikanem (Cayman Pro 440 SC, Ordago Pro 440 SC). Bez względu na termin stosowania powinna być zawsze aplikowana na bardzo wilgotną glebę. Zwalcza miotłę zbożową oraz większość gatunków dwuliściennych występujących w jęczmieniu, pod warunkiem nieprzekroczenia w momencie zabiegu fazy dwóch liści właściwych;
• pikolinafen – stosunkowo mało popularna substancja czynna. Do niedawna znana jedynie jako komponent preparatów Pontos (+ flufenacet) oraz Picona (+ pendimetalina). Ostatnio zarejestrowana jako pojedyncza substancja pod handlową nazwą Pico. Preparat jest przeznaczony do zwalczania następujących chwastów dwuliściennych: fiołek polny, gorczyca biała, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa i różowa, maruna nadmorska, przetacznik bluszczykowy, perski i polny, przytulia czepna, rumian polny, rumianek pospolity, tasznik pospolity oraz samosiewy rzepaku. Stosowana w mieszaninach zwalcza także miotłę zbożową;
• prosulfokarb – reprezentowany jest przez kilka herbicydów. Jako pojedyncza substancja zalecany jest w formie środków: Baset, Boxer 800 EC, Krum 800 oraz Proof w celu zwalczania takich gatunków jak: gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, miotła zbożowa, przetacznik bluszczykowy i perski oraz przytulia czepna. Zakres zwalczanych chwastów można zwiększyć stosując go w mieszaninach fabrycznych, np. z diflufenikanem (Boxer Evo EC, Jura EC) lub z diflufenikanem i halauksyfenem metylu (Eledura).

Terminy stosowania

Program wczesnego odchwaszczania jęczmienia ozimego obejmuje zabiegi zalecane bezpośrednio po siewie do fazy pierwszego liścia. Nie jest to jednoznaczne, że wiele z nich nie można wykorzystać w późniejszych terminach. Niektóre można także stosować do fazy końca krzewienia, a nawet są zalecane wiosną. Niemniej należy wziąć pod uwagę, że jest to grupa herbicydów przeznaczona do zwalczania chwastów kiełkujących (a więc jeszcze znajdujących się pod powierzchnią gleby i raczej nie starszych niż w fazie 4 liści właściwych). Zabiegi oprócz przedziałów czasowych mają też określony zakres dawek. Na ogół im później stosowane, tym chwasty są starsze i wymagają dawek wyższych.

Zalecenia wczesnego odchwaszczania jęczmienia ozimego

*d – dwuliścienne; j – jednoliścienne (głównie miotła zbożowa)

Artykuł ukazał się w wydaniu 07/2023 miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny". ZAPRENUMERUJ