Naukowcy rozgryźli DNA marchwi
Genom marchwi składa się z 473 mln par nukleotydów. Foto_PAP/Wojciech Pacewicz
Wiadomo już, co sprawia, że marchewka jest taka pomarańczowa. Międzynarodowy zespół naukowców - w tym badacze z Krakowa - odczytał DNA marchwi. To dopiero początek badań nad tajnikami genów tego warzywa.
- Położyliśmy fundamenty pod genomikę marchwi. Udało nam się odczytać i złożyć genom marchwi. Teraz wiemy już, że zawiera on 32 tys. genów - powiedział PAP jeden z autorów publikacji prof. Dariusz Grzebelus z Wydziału Biotechnologii i Ogrodnictwa Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.
Marchew i pomidory to przysmaki Szwajcarów
Rynek szwajcarski w ubiegłym roku największą konsumpcję w odniesieniu do warzyw zanotował w przypadku marchwi, tj. 8,23 kg na osobę. Równie chętnie Szwajcarzy kupowali pomidory oraz sałatę lodową. W 2014 roku konsumpcja marchwi wyniosła 8,23...
Naukowcy do zadania podeszli ambitnie. Nie zadowolili się zsekwencjonowaniem genomu pojedynczej marchewki, ale zbadali również genom ponad 30 jej form - zarówno dzikich, jak i uprawnych.
- Na tej podstawie mogliśmy określić historię ewolucyjną gatunku - powiedział badacz z UR. Badania kierowanie przez amerykańskiego badacza Philippa Simona opublikowano 9 maja w prestiżowym periodyku "Nature Genetics".
- Wprawdzie znamy już genomy kilkudziesięciu innych roślin, ale to jest genom o jednej z najlepszych jakości - przyznał prof. Grzebelus. Jak zaznaczył, jest to o tyle istotne, że marchew należy do rodziny selerowatych. A do rodziny tej należą również m.in. selery, pietruszka, lubczyk, kminek, kmin rzymski czy fenkuł.
- To rośliny ważne nie tylko ze względów ekonomicznych. Liczą się także ich smak czy wartości odżywcze i prozdrowotne - zwrócił uwagę badacz. Wcześniej genom żadnego z gatunków tej rodziny nie był zsekwencjonowany.
- Poza tym marchew jest w naszej diecie głównym źródłem beta karotenu - a co za tym idzie - witaminy A, która jest ważna dla naszego zdrowia. Podstawowym pytaniem było to, jak w roślinie wyewoluowała zdolność akumulacji tego pomarańczowego barwnika - opowiedział naukowiec.
Pogoda nie sprzyja wzrostowi warzyw
Od tygodnia w całej Polsce panują niesprzyjające warunki pogodowe dla wzrostu warzyw wysadzonych pod nieogrzewane osłony. Znaczne spadki temperatur i lokalne przymrozki w nocy powodują zahamowanie wzrostu. Rośliny w stresie spowodowanym dużymi...
Profesor przyznał, że marchwie, które kupujemy w sklepach, to tak naprawdę organizmy zmodyfikowane genetycznie. - Pomarańczowa barwa tych warzyw pojawiła się dopiero ok. XV-XVI wieku. Wcześniej korzenie tej rośliny były zwykle żółte albo purpurowe - ujawnił Grzebelus.
Jak wyjaśnił badacz z UR, wiele wskazuje na to, że marchew została udomowiona ok. 5 tys. lat temu w Azji Centralnej. - Ciągle jednak nie wiemy, jak doszło do wytworzenia w marchwi cechy umożliwiającej formowanie jadalnego korzenia spichrzowego. Dzika marchew ma bowiem jedynie włóknisty korzeń palowy.
Jednym z zadań Polaków w projekcie było sprawdzenie metodami cytogenetycznymi (pod mikroskopem), czy poszczególne fragmenty DNA zostały poprawnie - dzięki bioinformatyce – połączone w coraz większe całości i przyporządkowane do właściwych chromosomów.
Genom marchwi składa się z 473 mln par nukleotydów (podstawowych cegiełek tworzących DNA). Trzeba było je ułożyć we właściwym porządku, dysponując krótkimi fragmentami liczącymi zaledwie ok. 100 par nukleotydów. Prace trwały aż cztery lata. Zespół z UR w kolejnych badaniach chce teraz odpowiedzieć na pytanie, z czego wynika kształt korzenia marchwi.
