Zasoby, melioracja, retencja – jak gospodarować wodą w rolnictwie?
Chcesz nabyć wiedzy w temacie gospodarowania wodą w rolnictwie, w tym np. w kwestii melioracji precyzyjnej? Zajrzyj do eksperckiego e-poradnika, powstałego na zlecenie Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie (CDR).
„Melioracje precyzyjne to nowoczesny system eksploatacji urządzeń melioracyjnych, szczególnie ich użytkowania, a w konsekwencji nowoczesne i precyzyjne gospodarowanie wodą na zmeliorowanych użytkach rolnych. Dzięki wykorzystaniu innowacyjnych narzędzi i technologii, takich jak systemy GPS, czujniki wilgotności, drony czy analizy danych, można podejmować bardziej racjonalne działania. Melioracje precyzyjne umożliwiają efektywne użytkowanie wody własnej i wody doprowadzonej z zewnątrz gospodarstwa, wpływając na ograniczenie marnotrawstwa oraz minimalizację negatywnego wpływu na środowisko” – czytamy w dokumencie pn. „Melioracje, retencja i gospodarka wodna w rolnictwie”.
Przynależność do spółek wodnych obowiązkowa? Takie jest stanowisko resortu infrastruktury
Pomocne komputerowe obliczenia
Jak w nim dodano, podstawową ideą melioracji precyzyjnych jest dostosowanie działań melioracyjnych, tj. piętrzeń wody, regulowanego odpływu wody, nawodnień podsiąkowych czy deszczownianych, do specyficznych warunków panujących na możliwie małych powierzchniach zmeliorowanych trwałych i przemiennych użytków zielonych oraz zmeliorowanych, wyposażonych w systemy deszczowniane, małych powierzchni gruntów rolnych.
„Warunki wodne panujące na tych powierzchniach są monitorowane naziemnie lub zdalnie (drony, satelity), a decyzje dotyczące intensywności, terminów rozpoczęcia, przerwania i zakończenia nawodnień i odwodnień są podejmowane na podstawie prognoz agrometeorologicznych i hydrologicznych. Podejmowanie tych decyzji jest wspomagane przez wyniki komputerowych obliczeń i symulacji” – wskazano w poradniku.
Wybór najlepszego scenariusza
Podkreślono w nim ponadto, że w precyzyjnym gospodarowaniu wodą bierze się pod uwagę cały obiekt nawadniany podsiąkowo, z wszystkimi kwaterami jako najmniejszymi jednostkami powierzchni, na których prowadzi się jednolitą gospodarkę wodną.
Rolnicy chcą konkretnej pomocy od rządu: rekompensaty finansowe i naprawa infrastruktury wodnej
„Kwatery na obiekcie melioracyjnym traktowane są jak system z wzajemnymi uwarunkowaniami, a decyzja dotycząca nastaw urządzeń melioracyjnych na tych kwaterach jest poprzedzona średnioterminowym (10-dniowym), korygowanym co 7 dni planem. Podstawą planu są średnioterminowe (7-10 dni) prognozy meteorologiczne i hydrologiczne, monitoring uwodnienia obiektu, zasobności wody w źródle (przepływy dyspozycyjne) oraz stany wody w odbiorniku w okresie poprzedzającym okres planowania. Planowanie jest wspomagane komputerowo. W wyniku komputerowej symulacji decydent może przeanalizować różne scenariusze gospodarowania wodą na obiekcie, dziale i na poszczególnych kwaterach i wybrać scenariusz według niego najlepszy” – sprecyzowano w dokumencie.
Zasoby, retencja, nawodnienia
Wiedzy na temat melioracji precyzyjnych jest poświęcona część piąta poradnika. W pierwszej podano ogólne informacje o zasobach wodnych dla rolnictwa, wskazując na źródła informacji o tych zasobach oraz na metody ich monitorowania. Główną uwagę zwrócono na zasoby wód powierzchniowych w małych (rolniczych) ciekach i zbiornikach oraz na zasoby wód podziemnych w pierwszej warstwie wodonośnej.
Część druga dotyczy małej retencji i potencjału retencyjnego obszarów wiejskich. W części trzeciej zawarto informacje dotyczące przebudowy odwadniających systemów melioracyjnych w systemy odwadniająco-nawadniające oraz metod regulacji odpływu wody i nawodnień podsiąkowych z wykorzystaniem przebudowanych systemów. Zaś część czwarta poświęcona jest nawodnieniom deszczownianym, w tym metodom doboru rurociągów deszczujących wyposażonych w zraszacze, z uwzględnieniem wymagań produkcyjnych gospodarstwa oraz jego warunków glebowych i klimatycznych. Na przykładach omówiono metody doboru zraszaczy oraz metody sterowania nawodnieniami. Pod tym pojęciem kryją się nowoczesne systemy eksploatacji urządzeń melioracyjnych, szczególnie ich użytkowanie, a w konsekwencji nowoczesne i precyzyjne gospodarowanie wodą na zmeliorowanych użytkach rolnych z wykorzystywaniem innowacyjnych narzędzi i technologii, takich jak systemy GPS, czujniki wilgotności, drony czy analizy danych z zastosowaniem modelowania matematycznego i techniki komputerowej.
Retencja wody kluczowa dla rolnictwa. WIR: trzeba ją uwzględnić w planowaniu przestrzennym
Coraz większa rola wiedzy i praktyki
„Gospodarowanie wodą na użytkach rolnych staje się coraz trudniejsze. Przyczyną są nie tylko zmiany klimatu, objawiające się m. in. częstszymi długotrwałymi okresami susz oraz występowaniem skrajnie intensywnych opadów, ale również niedostosowane do nowych warunków coraz starsze systemy melioracyjne. W przezwyciężaniu tej trudnej sytuacji coraz większe znaczenie będzie miała zarówno wiedza rolników i doradców rolnych, jak i praktyczne umiejętności dotyczące melioracji, oraz retencjonowania i gospodarowania wodą” – podkreślono w przedmowie do poradnika.
I zapewniono, że zaprezentowane w nim wiedza i praktyczne porady są wynikiem badań i eksperymentów wielu specjalistów z uczelni rolniczych i głównie byłego Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych oraz obecnego Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego - Państwowego Instytutu Badawczego w Falentach.
E-poradnik dostępny jest na portalu CDR – tutaj.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
