Herbicyd w fazie pełni krzewienia, czyli kiedy?
Proces krzewienia przeciętnie zaczyna się po upływie około miesiąca od momentu siewu. Fot_Piotr Gromadzki
Fazy wzrostu i rozwoju nie tylko zbóż są opracowane według popularnej skali BBCH, w której zastosowano system kodu dziesiętnego (podział na zasadnicze i drugorzędne fazy rozwoju).
Według oficjalnej wersji skrót BBCH pochodzi od niemieckiego Biologische Bundesanstalt, Bundessortenamt und CHemische Industrie. Według innej powstał od pierwszych liter nazw czterech firm fitofarmaceutycznych Bayer, BASF, Ciba-Geigy i Hoechst, które miały swój udział w jego tworzeniu.
Przepis na jesienne odchwaszczanie zbóż ozimych
Warunkiem skutecznej ochrony herbicydowej zbóż ozimych jest zastosowanie jesiennych zabiegów, z wykorzystaniem preparatów prawidłowo dobranych do zdiagnozowanego na polu problemu. Potwierdzają to między innymi obserwacje z...
Symbolem BBCH 2 oznaczona jest cała faza krzewienia, którą bardziej szczegółowo określa druga cyfra, np. BBCH 21 określa początek krzewienia, czyli widoczne pierwsze rozkrzewienie, BBCH 22 to dwa rozkrzewienia, BBCH 23 to trzy rozkrzewienia itd., aż do BBCH 29 określającego koniec krzewienia, czyli widoczną maksymalną liczbę rozkrzewień.
Niektóre fazy rozwojowe „nakładają się” na siebie. Na przykład BBCH 14 oznacza fazę 4 liści, jednocześnie faza ta jest równoznaczna z BBCH 21, która określa początek krzewienia. Może to stwarzać rolnikom pewne problemy. Także sami specjaliści od agrotechniki w bardzo różny sposób interpretują fazy krzewienia. W literaturze fachowej można znaleźć wykluczające się spostrzeżenia. Dla jednych faza BBCH 25-27 to pełnia krzewienia, dla innych to koniec krzewienia. Jak to jest w praktyce?
Często zdarza się, że zboża wykształcają tylko trzy rozkrzewienia. Oznacza to, że jedno rozkrzewienie to początek krzewienia, dwa to pełnia krzewienia, a trzy to koniec krzewienia. Jednocześnie należy zauważyć, że trzy do czterech rozkrzewień to przez wielu agronomów faza uważana za optymalną dla wszystkich zbóż ozimych. Kłosów nie jest wprawdzie dużo, za to są licznie wypełnione dobrze wykształconym ziarnem. W wielu źródłach literaturowych można znaleźć dane dotyczące optymalnej liczby źdźbeł (tabela).
Początek i koniec
Herbicydy w obniżonych dawkach
W nowoczesnych technologiach produkcji rolniczej stałym elementem jest stosowanie środków ochrony roślin, w tym herbicydów. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z wytycznymi dobrej praktyki ochrony roślin, pestycydy należy stosować...
Pędy kłosonośne powstają głównie jesienią, płonne raczej wiosną. Od razu nasuwa się pytanie, czy w zaleceniach stosowania herbicydów podczas krzewienia rozróżnia się te dwie formy pędów? Terminy tego nie uwzględniają. Jednak w praktyce nie należy dopuszczać, by zboża wykształcały zbyt dużą liczbę rozkrzewień, ponieważ nie są ich w stanie „wykarmić”, a tym bardziej nie powinny mieć pędów płonnych, które są balastem do wykarmienia i praktycznie można je porównać do konkurencji chwastów.
Od czego zależy intensywność
Na intensywność krzewienia wpływają:
- gatunek zbóż – najsilniej krzewi się jęczmień, wytwarza do kilkunastu pędów, silnie się krzewią także pszenżyto i heterozyjne odmiany żyta;
- okres rozwoju, na który mają wpływ:
Wyniki PDO pszenicy ozimej. Wybierz odpowiednią odmianę
Liczba odmian pszenicy ozimej zarejestrowanych w krajowym rejestrze z roku na rok jest coraz większa, obecnie wynosi już 130. Wybór tej najbardziej odpowiedniej do uprawy nie jest łatwy. Podpowiedzi warto szukać w wynikach PDO. ...
- termin siewu – wcześniejszy sprzyja wytworzeniu większej liczby rozkrzewień ze względu na dłuższy okres wegetacji,
- okres wegetacji – im krótszy tym mniej czasu na rozwój;
- gęstość siewu – rzadki siew sprzyja wytworzeniu większej liczby rozkrzewień;
- nawożenie – dostępność składników pokarmowych ma wpływ na ogólny rozwój;
- stosowanie chemicznych środków pobudzających, w niektórych sytuacjach regulujących lub wręcz hamujących proces krzewienia:
- retardantów,
- triazoli,
- niektórych herbicydów sulfonylomocznikowych.
Terminy w praktyce
Producenci herbicydów w zaleceniach posługują się na ogół terminami: początek, pełnia i koniec krzewienia. Początek krzewienia nie budzi żadnych wątpliwości (jedno rozkrzewienie), podobnie jak koniec krzewienia, czyli moment, w którym zaczyna się faza strzelania w źdźbło oznaczająca początek wzrostu pędów na długość.
Wpływ pogody na działanie herbicydów
Na efektywność działania środków ochrony roślin znaczący wpływ mają warunki pogodowe. Ich znajomość pozwala rolnikom wybrać optymalny herbicyd i zastosować go w najbardziej odpowiednim terminie. Szczególnie ważne są temperatura i...
Zdecydowana większość zaleceń, pomijając fazę, od której można zacząć zabiegi, dopuszcza wykonanie oprysku do końca fazy krzewienia (czasami do końca wegetacji jesiennej). Tego typu zalecenia nie sprawiają kłopotu.
Niektóre zalecenia dopuszczają stosowanie herbicydów do czwartego liścia, co jest równoznaczne z wykonaniem zabiegu w momencie pierwszego rozkrzewienia. Analogicznie można postępować, jeżeli wykonanie zabiegu należy rozpocząć od czwartego liścia. Podobnie należy rozumieć zalecenia stosowania preparatu do szóstego liścia, co również można zdefiniować, jako początek lub pełnię krzewienia.
Lepiej wcześniej niż później?
Zwalczanie uciążliwych chwastów dwuliściennych
Chwasty „uciążliwe” to ulubiony zwrot producentów herbicydów, którzy zalecają środki chwastobójcze niszczące określone gatunki. Co on oznacza? Czy jest jakaś granica? A może wszystkie chwasty są uciążliwe?...
W tej sytuacji podstawowe pytania, jakie mogą nurtować plantatorów są następujące: kiedy należy wykonać oprysk, jeżeli nie jesteśmy w pełni przekonani jaka to faza lub czy wykonanie zabiegu zalecanego w okresie krzewienia, w nieodpowiedniej jego fazie, może okazać się fitotoksyczne dla odchwaszczanego zboża?
Skoro już dwa źdźbła mogą stanowić pełnię krzewienia to trudno wykonać zabieg za wcześnie. Jeżeli spóźnimy się to również nic złego się nie stanie. Skoro preparat jest selektywny w pełni krzewienia, to z pewnością będzie selektywny w końcu tej fazy, stąd nawet przy ewentualnym przesunięciu terminów zabiegu jakiekolwiek uszkodzenia są bardzo mało prawdopodobne.
Za ogólne zalecenie można uznać, iż bardziej korzystne jest wykonanie zabiegu wcześniej niż zbyt późno. Nie wpływa to na reakcję zbóż, a może okazać się bardziej korzystne w efektywnym zwalczaniu chwastów.
Miotła i spółka. Jak pozbyć się chwastów w oziminach?
Jesienne odchwaszczanie zbóż ozimych na ogół należy wykonywać kompleksowo zwalczając miotłę zbożową, a także - w zależności od stanowiska - określone gatunki chwastów dwuliściennych. Nadaje się do tego zdecydowana większość...
Także i z tej sytuacji należy wywnioskować, że zalecane tak herbicydy nie są fitotoksyczne dla zbóż w późniejszych terminach (np. koniec krzewienia), ale mniej skuteczne ze względu na ograniczony dostęp do liścieni i pierwszych liści właściwych chwastów.
Odrębnym zagadnieniem są terminy wiosennych zabiegów. Także wśród nich bardzo często przewija się w różnych formach termin „krzewienie”. Jednym z najbardziej popularnych terminów, są zalecenia stosowania większości regulatorów wzrostu (2,4-D, MCPA, mekoprop, dikamba) w formie jedno- i wieloskładnikowych herbicydów od początku do końca krzewienia.
Większość ozimin fazy te osiąga już podczas jesieni, dlatego w wielu przypadkach ten termin z kolei można uznać za jednoznaczny ze stosowaniem od momentu ruszenia wegetacji, ale to już problem do omówienia wiosną.
|
Zboże |
Optymalna liczba źdźbeł |
|
jęczmień |
2-6 |
|
pszenica |
3-4 |
|
pszenżyto |
2-4 |
|
żyto |
3-5 |
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 9-2020 - ZAPRENUMERUJ
