ANR będzie mogła kontrolować nabycie każdej nieruchomości rolnej
Podczas wtorkowego posiedzenia rząd przyjął projekt ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.
Centrum Informacyjne Rządu podkreśla, że projekt przedłożony przez ministra Krzysztofa Jurgiela ma na celu "wzmocnienie ochrony ziemi rolniczej przed spekulacyjnym wykupem przez podmioty krajowe i zagraniczne (osoby fizyczne i prawne), zatrzymanie niekorzystnego trendu w strukturze agrarnej oraz poprawa sytuacji ekonomicznej polskich rolników".
Projekt ustawy o ustroju rolnym budzi kontrowersje
Jednym z powodów wprowadzenia nowych regulacji jest fakt, że 1 maja 2016 r. przestaje obowiązywać 12-letni okres ochronny na zakup ziemi rolnej przez cudzoziemców i istnieje prawdopodobieństwo, że zainteresowanie jej nabyciem przez osoby z krajów Unii Europejskiej znacząco wzrośnie. Może to dotyczyć zwłaszcza obywateli państw unijnych, w których ceny ziemi rolnej są znacznie wyższe niż w Polsce.
"Obecnie obowiązujące przepisy regulujące obrót ziemią nie chronią wystarczająco skutecznie ziemi rolniczej przed spekulacyjnym wykupem. Niezbędne jest więc wprowadzenie zasad, które zagwarantują zgodne z interesem społecznym wykorzystanie ziemi na cele rolnicze" – argumentuje rząd.
Centrum Informacyjne Rządu zwraca uwagę, że "dla mieszkańców wsi ziemia jest wartością nadrzędną, a brak odpowiednich uregulowań chroniących interesy gospodarstw rodzinnych może doprowadzić do negatywnych konsekwencji, np. wyludniania wsi czy wyprzedaży gospodarstw rolnych".
Odpowiadając na krytyczne głosy dotyczące projektu ustawy, gebinet premier Szydło podkreśla, że w wielu krajach Unii Europejskiej, np. we Francji, Niemczech i Danii, stosuje się regulacje ograniczające swobodę obrotu ziemią rolniczą.
Izby Rolnicze pozytywnie oceniają projekt dot. zakazu sprzedaży ziemi
Według nowych przepisów, państwowa ziemia rolna będzie pozostawać w dyspozycji Agencji Nieruchomości Rolnych, a podstawowym sposobem jej zagospodarowania będą trwałe dzierżawy, "zapewniające jednak właścicielską kontrolę nad sposobem ich zagospodarowania".
Zgodnie z nowymi regulacjami, sprzedaż nieruchomości (lub ich części) – wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa – będzie wstrzymana przez 5 lat od dnia wejścia w życie przepisów tej ustawy.
Zakaz ten nie obejmie między innymi:
– nieruchomości przeznaczonych na cele inne niż rolne (np. parki technologiczne i przemysłowe, centra biznesowo-logistyczne, inwestycje transportowe, budownictwo mieszkaniowe, itp.), ujęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;
– nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych;
– domów, lokali mieszkalnych, budynków gospodarczych, garaży, ogródków przydomowych;
– nieruchomości rolnych o powierzchni do 1 ha.
Regulacje w sprawie obrotu ziemią będą też dotyczyć Polaków
W przypadku innych podmiotów sprzedaż ziemi musi zostać potwierdzona zgodą wydaną przez prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych. Przyjęte zasady obrotu nieruchomościami nie będą dotyczyć nabywania ziemi w wyniku dziedziczenia, orzeczenia sądu lub organu egzekucyjnego.
Nabycie nieruchomości będzie trwale połączone z wymogiem osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego oraz zakazem zbywania i wydzierżawiania zakupionej ziemi przez 10 lat. Tylko w przypadkach losowych zgodę na sprzedaż ziemi przed upływem tego terminu będzie mógł wydać sąd.
Doprecyzowano definicję rolnika indywidualnego, uściślając, że warunek osobistej pracy w gospodarstwie będzie spełniony między innymi wtedy, gdy osoba podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie, chyba że prowadzone przez nią gospodarstwo nie przekracza 20 ha użytków rolnych.
Tylko największe gospodarstwa są w stanie konkurować z zachodnimi
Obecnie Skarb Państwa posiada ok. 1,5 mln ha nieruchomości rolnych.
Przeciwdziałaniu traktowania ziemi jako lokaty kapitału ma służyć rozszerzona (w stosunku do dotychczasowego zakresu) kontrola obrotu nieruchomościami rolnymi prowadzona przez Agencję Nieruchomości Rolnych.
W ramach pierwokupu oraz tzw. prawa nabycia ANR będzie mogła kontrolować nabycie każdej nieruchomości rolnej, a nie jak obecnie, tylko większej niż 5 ha. Uprawnienia te nie będą jej jednak przysługiwać, gdy nabywcą będzie osoba bliska zbywcy.
Ponadto, według nowych przepisów:
– Agencja będzie mogła sprzedać nieruchomości rolne, jeżeli w wyniku tej transakcji łączna powierzchnia użytków rolnych stanowiących własność nabywcy, nie przekroczy 300 ha (limit ten dotyczy również gruntów nabytych kiedykolwiek z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa);
– z przetargów ograniczonych wyłączone będą osoby, które kiedykolwiek nabyły z Zasobu, nieruchomości o powierzchni łącznej co najmniej 300 ha użytków rolnych;
– w przetargu nie mogą brać udziału osoby mające zobowiązania finansowe wobec Agencji, Skarbu Państwa ZUS, KRUS i jednostek samorządu terytorialnego .
Nowe regulacje powinny obowiązywać od 30 kwietnia 2016 r. – podaje Centrum Prasowe PAP.
