WEI ostrzega: Bruksela planuje eksperyment, który uderzy w polskich plantatorów tytoniu
Komisja Europejska planuje regulacyjny pakiet, który może doprowadzić do faktycznej likwidacji uprawy tytoniu w Polsce i upadku tysięcy małych gospodarstw rolnych na wschodzie kraju utrzymujących się z takich plantacji – ostrzega think-thank Warsaw Enterprise Institute (WEI).
Chodzi o projekt TED i mechanizm TEDOR – nowe unijne przepisy podatkowo-kontrolne, które mają uderzyć w produkcję tytoniu w Unii Europejskiej, jednocześnie przekierowując miliardy euro do budżetu Brukseli.
Tysiące rolników i miejsc pracy
WEI wylicza w komunikacie, że Polska jest 4. największym producentem tytoniu w UE. Plantacje w woj. lubelskim, podkarpackim i małopolskim utrzymują 3,5 tys. gospodarstw, 20 tys. pracowników sezonowych i łącznie ok. 50 tys. miejsc pracy na wsi. Dodatkowo sektor wspiera pół miliona osób pośrednio.
Rolnikom grożą ogromne straty w plonach przez brak środków ochrony roślin. Zmiany muszą zajść na poziomie UE
Gospodarstwa nie przetrwają
„Reforma Dyrektywy w sprawie Akcyzy od Wyrobów Tytoniowych – TED (Tobacco Excise Directive) ma na celu ujednolicić stawki podatku tytoniowego w całej Unii tak, by paczka papierosów, tytoń do skręcania czy inne wyroby nikotynowe kosztowały tyle samo w każdym kraju członkowskim. Jednocześnie wprowadzi ona surowe kontrole łańcucha dostaw surowca oraz drastyczne podwyżki akcyzy, które - jak ocenia branża - nie pozostawią tym gospodarstwom szans na przetrwanie” – ocenia think-thank.
Akcyza prosto do budżetu UE
Jak dodaje, inną zmianą ma być mechanizm TEDOR (Tobacco Excise Duty as Own Resource – własne zasoby z tytułu akcyzy tytoniowej), który zakłada, że państwa dalej będą pobierały akcyzę od wyrobów tytoniowych, ale część z niej trafiałaby bezpośrednio do budżetu unijnego, a nie krajowego, co miałoby dać dodatkowe 11,2 miliarda euro rocznie.
„Odbiera to Polsce 15 proc. wpływów z akcyzy i kieruje je bezpośrednio do Brukseli, pozbawiając kraj środków, które dziś trafiają do budżetu państwa i samorządów” – wskazuje WEI.
Zabiorą rolnikom na "klimat"
I podkreśla, że Komisja Europejska planuje po 2027 r. zlikwidować 100 mln euro wsparcia WPR dla rolników - plantatorów tytoniu.
„Polska straci na tym 50,4 mln euro bez jakiejkolwiek analizy skutków. Te środki mają być przeznaczone na projekty klimatyczne w krajach rozwijających się. Dla rolników oznacza to jedno: upadek całych gmin, wyludnienie regionów i utratę wielopokoleniowych gospodarstw” – ostrzegają eksperci z Instytutu.
Raport: branża tytoniu w Polsce przyniosła w 2023 r. budżetowi państwa 38,6 mld zł
Zyskują Chiny. Traci Polska
W ich ocenie, ograniczenie upraw w Europie natychmiast zostanie uzupełnione przez Chiny, Brazylię i Indie, które już dziś dominują w globalnej produkcji tytoniu. UE importuje trzy razy więcej surowca, niż eksportuje - a TED i TEDOR pogłębią tę zależność.
„Plany Brukseli uderzą mocno w polskie rolnictwo i gospodarstwa. Efektem ubocznym może być wejście w to miejsce produkcji chińskiej. Ten cios w polską wieś w imię interesów fiskalnych UE” – alarmuje, cytowany w komunikacie, ekspert WEI Andrzej Strojny.
„Jeżeli pakiet wejdzie w życie, Polska może stracić jeden z ostatnich stabilnych sektorów rolnych na wschodzie kraju. Upadek upraw tytoniu oznacza utratę miejsc pracy, depopulację i rozpad lokalnych społeczności” – podsumowuje think-thank.
Źródło: WEI
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
