Rolnik może stracić dopłaty przez działalność żony? Jak to jest z tą warunkowością społeczną?
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) na wniosek samorządu rolniczego przekazało wyjaśnienia odnośnie wątpliwości dotyczących warunkowości społecznej przy dopłatach bezpośrednich.
Wielkopolska Izba Rolnicza za pośrednictwem Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpiła do ministra rolnictwa Czesława Siekierskiego o wyjaśnienie wątpliwości w zakresie szczegółowych rozwiązań dotyczących kontroli spełnienia przez rolnika zasad warunkowości społecznej (branej pod uwagę przy dopłatach bezpośrednich).
Zabranie dopłat rolnikowi przez żonę?
W wystąpieniu tym wskazywano, że podczas prowadzonych szkoleń podawane były różne i niespójne ze sobą informacje w zakresie warunkowości społecznej.

Warunkowość społeczna w dopłatach – resort rolnictwa tłumaczy, kiedy i jakie będą kary
„Na jednych ze spotkań prelegenci twierdzili, że np. jeśli żona rolnika prowadzi swoją, pozarolniczą działalność gospodarczą, to niespełnienie w ramach tej regulacji zasad BHP będzie skutkowało karą dla jej męża – rolnika, w postaci zabrania jemu części dopłat. Z kolei podczas innych spotkań czy szkoleń informacyjnych przekazywano, że konsekwencje mogą dotyczyć tylko niespełnienia warunków BHP przez rolnika w ramach prowadzonej działalności rolniczej, i tylko w przypadku zatrudniania pracowników” – brzmiało pismo izb.
Skrajnie różne podejścia do przepisów
Zwróciły one uwagę, że są to dwa skrajne podejścia do interpretacji tych samych przepisów. Według rolniczego samorządu, działalność gospodarcza jednego z małżonków nie może być brana pod uwagę przy ocenie gospodarstwa rolnego. A rolnik nie może być karany utratą dopłat za fakt niespełniania warunków BHP przez niego w ramach innej działalności lub działalności jego żony. W związku z tym samorząd rolniczy zaapelował o przedstawienie jednej, spójnej interpretacji przepisów.

Masowe kontrole w rolnictwie? Główny inspektor pracy zabiera głos
Warunkowość społeczna – "dar" od UE
W odpowiedzi z 27 maja resort rolnictwa podkreśla, że stosowana przy dopłatach bezpośrednich warunkowość społeczna polega na uwarunkowaniu wysokości udzielanego wsparcia od przestrzegania wybranych przepisów krajowych z zakresu prawa pracy oraz zasad BHP. Do wdrożenia warunkowości społecznej zobowiązały Polskę przepisy Unii Europejskiej, z których wynika sposób wdrożenia oraz kryteria, jakie musi spełniać mechanizm warunkowości społecznej w danym kraju członkowskim. Warunkowość znalazła odzwierciedlenie w nowelizacji Ustawy o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR).
Jakie informacje od PIP dla ARiMR?
MRiRW wskazuje, że jednym z przepisów regulujących mechanizm warunkowości społecznej jest art. 105a ust. 4 Ustawy o PS WPR, który określa zakres informacji przekazywanych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) przez Państwową Inspekcję Pracy (PIP).
„W przepisie wskazano, że PIP przekazuje informacje o rolnikach, którzy zostali poddani kontroli przestrzegania wymogów warunkowości społecznej (ze wskazaniem imienia, nazwiska oraz adresu w przypadku osoby fizycznej), a także informacje o niezgodnościach z wymogami warunkowości społecznej, które zostały stwierdzone u rolnika, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli w decyzjach orzeczono o nakazach lub zakazach” – zaznacza ministerstwo.

ARiMR o składaniu wniosków o dopłaty: nie odkładajcie na ostatnią chwilę
Wyłącznie dane dotyczące rolników?
Jednocześnie w art. 2 pkt 25 Ustawy o PS WPR określono, iż rolnikiem jest osoba, której gospodarstwo jest położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (może być to osoba fizyczna, prawna lub grupa osób fizycznych lub prawnych, która prowadzi działalność rolniczą).
„Reasumując, PIP przekaże wyłącznie informacje dotyczące rolnika (ubiegającego się o przyznanie pomocy) oraz związane z prowadzoną przez niego działalnością rolniczą” – zapewnia resort rolnictwa.
Ostateczna decyzja należy do inspekcji
Ponadto zwraca uwagę, że warunkowość społeczna dotyczy rolników, którzy dotychczas podlegali kontrolom PIP, ponieważ są pracodawcami albo, nie będąc pracodawcami, są przedsiębiorcami albo innymi jednostkami organizacyjnymi.
„Ostateczna decyzja co do skontrolowania danego podmiotu należy do PIP, ponieważ ma ona prawo kontrolować podmioty (zgodnie z przepisami krajowymi), a także może przeprowadzać kontrole niezależnie od mechanizmu warunkowości społecznej” – podsumowuje MRiRW.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś