Referendum ws. Puszczy Białowieskiej? Projekt ustawy zakłada wywłaszczenia prywatnych nieruchomości
Przedstawiciele samorządów i mieszkańców regionu Puszczy Białowieskiej chcą zorganizować w gminach powiatu hajnowskiego (Podlaskie) referendum lokalne ws. sposobu zarządzania tą puszczą. W starostwie złożyli w tej sprawie powiadomienie, które przyjął starosta hajnowski.
Otwiera to formalnie drogę do przygotowania tego referendum. W komitecie inicjującym referendum są m.in. wójtowie gmin: Hajnówka, Narewka, Białowieża, Dubicze Cerkiewne, Czyże, niektórzy radni z tych gmin, przedstawicielka Stowarzyszenia Rozwoju Białowieży i Dziedzictwa Puszczy Białowieskiej, Inicjatywa Mieszkańców Regionu Puszczy Białowieskiej, kandydaci w najbliższych wyborach samorządowych.
Będzie ustalany spis wyborców
W złożonym do starostwa piśmie (opublikowanym też w mediach społecznościowych) komitet powiadomił o zamiarze przeprowadzenia referendum lokalnego ws. "stanowiska mieszkańców powiatu hajnowskiego dotyczącego sposobu zarządzania obszarem Puszczy Białowieskiej".
Hennig-Kloska: musimy wyprowadzić całkowicie gospodarkę leśną z Puszczy Białowieskiej
Starosta hajnowski Andrzej Skiepko powiedział PAP, że powiadomienie zostało formalnie przyjęte w starostwie i rusza procedura organizacji. Będzie ustalany spis wyborców, o który starostwo będzie wnioskować do Centralnego Spisu Wyborców. Dodał, że nie było dotąd w regionie takiego referendum, urzędnicy będą więc sprawdzać i konsultować procedury prawne i formalne, które regulują organizację takiego referendum. Przyznał, że sprawa pojawiła się w trwającej kampanii wyborczej do samorządów i może być wykorzystywana przez kandydujących, ale ocenił jednocześnie, że mieszkańcy od dawna wypowiadają się o Puszczy Białowieskiej i ten głos chcą zabierać.
Skiepko powiedział, że ze wstępnego kalendarza działań wynika, że starostwo ma 14 dni na powiadomienie inicjatorów referendum o liście wyborców, inicjatorzy muszą też zebrać 3,5 tys. podpisów poparcia pod inicjatywą i wtedy przedłożyć pisemny wniosek o przeprowadzenie referendum.
Referendum z ważnym zapytaniem
Z opublikowanych przez Inicjatywę Mieszkańców Regionu Puszczy Białowieskiej materiałów wynika, że w referendum miałoby być jedno pytanie: "Czy popierasz funkcjonujący od stu lat model zarządzania Puszczą Białowieską: - realizowany przez administrację Lasów Państwowych i Białowieskiego Parku Narodowego, - przy udziale samorządów i społeczności lokalnej, - w oparciu o funkcjonujące przepisy prawa o gospodarce leśnej, łowieckiej i o ochronie przyrody, z zachowaniem możliwości korzystania przez mieszkańców regionu z dobrodziejstw Puszczy Białowieskiej?".
Inicjatywa referendum pojawiła się po lutowych obradach senackiej komisji klimatu i środowiska, na której został przedstawiony projekt ustawy ws. objęcia całej Puszczy Białowieskiej formą parku narodowego. Przewodniczący tej komisji senator Stanisław Gawłowski informował wtedy, że projekt nosi nazwę: "O obiekcie Światowego Dziedzictwa UNESCO Puszcza Białowieska" i powstał we współpracy z Pracownią na Rzecz Wszystkich Istot, innymi organizacjami, naukowcami, prawnikami.
Jest projekt ustawy ws. objęcia całej Puszczy Białowieskiej ochroną w formie parku narodowego. Samorządowcy krytyczni
Senator Gawłowski zaznaczył, że projekt jest początkiem dyskusji o ochronie unikalnych wartości Puszczy Białowieskiej, wypełnieniu zobowiązań jakie Polska ma ws. puszczy wobec UNESCO, ale też o rozwoju regionu puszczańskiego. W projekcie jest m.in. mowa o likwidacji możliwości gospodarki leśnej, o objęciu całego terenu puszczy taką ochroną, jaką przewiduje park narodowy. Obecnie Białowieski Park Narodowy ma ok. 10 tys. ha, pozostała część jest zarządzana przez Lasy Państwowe. Cała puszcza po polskiej stronie granicy ok. 60 tys. ha.
Mieszkańcy i samorządowcy pomijani
Na senackiej komisji wśród gości byli też samorządowcy z powiatu hajnowskiego, którzy podkreślali, że nikt z nimi tego projektu nie konsultował.
"Byliśmy niesamowicie zaskoczeni" - powiedział starosta Skiepko. Dodał, że samorządy wypowiadały się w ostatnich latach o przygotowywanym na zlecenie ministerstwa klimatu i środowiska za rządów Zjednoczonej Prawicy dokumencie - zintegrowanym planie zarządzania obiektem światowego dziedzictwa UNESCO Białowieża Forest. Obecne władze ministerstwa informowały wcześniej, że konsultowanie tego dokumentu potrwa jeszcze do końca 2024 r.
"Trzeba usiąść przy stole ze wszystkimi interesariuszami i punkt po punkcie (omówić - PAP) co nam nie pasuje, rozstrzygnąć, ale również muszą tam być zapisy odnośnie projektów, które muszą być zrealizowane" - powiedział Skiepko. Dodał, że powiat ma przygotowany i przyjęty plan inwestycji o łącznej wartości 3,3 mld zł. "Oczekujmy na ustawowe zapewnienie środków na realizację programu ponadlokalnej strategii rozwoju gmin powiatu hajnowskiego do 2030 r." - zaznaczył.
Wskazał np. konieczność inwestycji u mieszkańców w fotowoltaikę i pompy ciepła. Skiepko ocenia, że mieszkańcy i samorządy są w sprawach ochrony puszczy pomijani. "I to jest dla nas najgorsze" - dodał.
"Ustaliliśmy, że jednym głosem będziemy mówić o Puszczy Białowieskiej. Możemy w niektórych sprawach na przykład się sprzeczać, nie zgadzać, ale wypracowujemy jako samorządy jeden głos i to jest głos również społeczeństwa" - powiedział Skiepko.
Lasy Państwowe na drodze do certyfikacji. Powstał specjalny zespół
Projekt ustawy zakłada wywłaszczenia
Starosta dodał, że nie ma zgody na jeden z zapisów projektu ustawy, który mówi wprost o wywłaszczeniach. "Nie wyrażamy w ogóle zgody na wywłaszczanie prywatnych nieruchomości" - dodał Skiepko. W projekcie jest zapis, który mówi, że "utworzenie lub powiększenie Puszczy Białowieskiej obejmujące obszary, które stanowią nieruchomości niebędące własnością Skarbu Państwa, następuje za zgodą właściciela, a w razie braku jego zgody – w trybie wywłaszczenia określonym w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami".
Ministerstwo klimatu i środowiska poinformowało w ostatnich dniach PAP, że nie prowadzi obecnie żadnych prac, których celem miałoby być powiększenie parku narodowego na cały obszar Puszczy Białowieskiej, a trwają prace nad "konstytucją" dla tej puszczy. Ten dokument ma odpowiadać na wyzwania związane z zarządzaniem Puszczą Białowieską jako obiektem UNESCO. Zapowiedziała to w styczniu po wizycie w Białowieży minister klimatu Paulina Hennig-Kloska.
Ministerstwo wyjaśniało już wcześniej, że ta konstytucja ma dotyczyć wszystkich aspektów i ma być wypracowana z udziałem społeczeństwa. Minister klimatu deklarowała już wcześniej, że projekt miałby być przedstawiony w pierwszym półroczu 2024 r.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
