Grunty Zasobu pozostające do rozdysponowania
Od początku działalności dawnej Agencji Nieruchomości Rolnych – obecnie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa – do końca ubiegłego roku przejęto do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa 4 mln 700 tys. ha gruntów. Obecnie w Zasobie jest 1 mln 350 tys. ha, z czego w dzierżawie jest ponad 1 mln 70 tys. ha gruntów, a do rozdysponowania pozostało ok. 170 tys. ha gruntów.
Jak wynika z danych na koniec 2022 r. w ogólnej powierzchni gruntów Zasobu WRSP pozostawało do rozdysponowania dokładnie 166,6 tys. ha. Dokonana w jednostkach terenowych szacunkowa ocena przydatności tych gruntów do różnych celów wykazała:
– ok. 73% gruntów może być sprzedana lub wydzierżawiona kontrahentom KOWR na cele związane z produkcją rolną z tym, że większość z tych gruntów jest o niskiej przydatności rolniczej i znacznym rozdrobnieniu;
– ok. 16% to grunty, które określono jako kwalifikujące się do wykorzystania w celach nierolniczych – zwłaszcza pod zalesienia i budownictwo, a także na cele rekreacji i związane z ochroną przyrody;
– dla pozostałych 11% gruntów nie zdefiniowano możliwych kierunków ewentualnego wykorzystania. Ocenia się, że znaczna ich część charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem oraz innymi niekorzystnymi cechami np. nieuregulowane stosunki wodne, zakamienione, położone na skarpach, urwiskach, między wałami przeciwpowodziowymi, itp.).
KOWR pomaga społeczności popegeerowskiej
Warto wiedzieć, że te 166,6 tys. ha to aż 371 tys. działek, a średnia powierzchnia działki nierozdysponowanej wynosi niecałe 0,5 ha (0,45 ha). Z tej liczby 80% działek posiada areał poniżej 0,5 ha. Ponadto niemal 70% gruntów nierozdysponowanych (grunty orne, łąki i pastwiska) to areał jakościowo średni i słaby, ponad 22% to grunty nie będące użytkami rolnymi, jedynie 8% to grunty dobre.
Należy również zauważyć, że działki nierozdysponowane charakteryzują się dużym rozproszeniem. Położone są na terenie ponad 2,4 tys. gmin i 26,2 tys. obrębach. Większość z nich, mimo że posiadają użytki rolne, nie są przydatne rolniczo z uwagi na opisane wyżej cechy.
Spośród ponad 371 tys. działek pozostających do rozdysponowania największy udział tj. 65,0% stanowią działki z byłego PFZ (Państwowy Fundusz Ziemi), następnie po zlikwidowanych PPGR – 25,8%. Ma to swoje konsekwencje, gdyż działki pochodzące z PFZ położone są często w znacznej odległości od pozostałych gruntów Zasobu; są to działki śródpolne i śródleśne.
Rozdysponowanie tych działek nie jest łatwe. Wymaga poniesienia dużych kosztów i znacznych nakładów pracy. I nie ma znaczenia czy chcemy sprzedać lub wydzierżawić 1 ha czy 200 ha gruntów – nakład poniesionej pracy jest identyczny. Poza tym wiele nieruchomości w Zasobie WRSP nadal posiada nieuregulowany stan geodezyjno-prawny.
Z doświadczeń jednostek terenowych KOWR wynika, że grunty oczekujące na zagospodarowanie charakteryzują się- niską lub przeciętną bonitacją gleb, dużym rozdrobnieniem i nie cieszą się zainteresowaniem rolników. Dlatego mimo organizowanych wcześniej przetargów ich zagospodarowywanie trwa nadal. Niektóre grunty były przygotowane i oferowane do sprzedaży, ale nie było na nie chętnych.
Jednak mimo to każdego roku KOWR rozdysponowuje kilkadziesiąt hektarów tych działek. Należy jeszcze wziąć pod uwagę, że po ponad 30 latach procesu rozdysponowania (sprzedaży i wydzierżawiania) najbardziej atrakcyjne rolniczo grunty zostały już zagospodarowane.
Reasumując należy stwierdzić, że gospodarowanie Zasobem WRSP to proces bardzo złożony, który odbywa się na kilkuset tysiącach działek, na terenie całego kraju, gdzie występuje duże zróżnicowanie regionalne, a każda nieruchomość to oddzielny przypadek, którym zajmuje się KOWR.
Biorąc to wszystko pod uwagę, jak również wspomniane już duże rozdrobnienie działek, ich dalekie od siebie położenie i coraz mniejszą przydatność dla celów rolniczych (jedynie 8,2% to grunt dobry) oraz przeprowadzoną w 2017 roku reformę administracyjną powołującą KOWR (znaczne cięcia liczby etatów) wyniki zagospodarowania należy uznać za dobre.
