Finanse gospodarstw - rolnicy wykorzystują środki własne i unijne, kredytów się wystrzegają
W I półroczu 2025 r. zdecydowana większość użytkowników gospodarstw rolnych w kraju (95,6 proc.) finansowała swoją działalność przede wszystkim ze środków własnych. Znaczącym wsparciem były także fundusze unijne, z których korzystało 63,6 proc. badanych. Z kolei kredyty były wykorzystywane znacznie rzadziej, skorzystało z nich 9,8 proc. uczestników badania – wylicza Główny Urząd Statystyczny (GUS).
Z jego dokumentu pn. „Koniunktura w gospodarstwach rolnych w I półroczu 2025 r.” wynika, że - biorąc pod uwagę rodzaj działalności gospodarstw rolnych - największy odsetek gospodarstw korzystających w ramach swoich finansów ze środków własnych zaobserwowano wśród tych o profilu wielokierunkowym (96,4 proc.).
Lepsza koniunktura w rolnictwie? IRG SGH: poprawa finansów, wzrost zakupów, większa skłonność do kredytów
Najrzadziej wykorzystywane były kredyty
„Z pomocy unijnej najczęściej korzystały gospodarstwa ukierunkowane na produkcję roślinną (64,4 proc.), natomiast najrzadziej - gospodarstwa zajmujące się produkcją zwierzęcą (57,5 proc.). Spośród wszystkich źródeł finansowania najrzadziej wykorzystywane były kredyty. W gospodarstwach wielokierunkowych korzystało z nich 12,4 proc. rolników, w gospodarstwach ukierunkowanych na produkcję zwierzęcą - 11,7 proc., a w gospodarstwach ukierunkowanych na produkcję roślinną - 8,2 proc.” – wskazuje GUS.
Uwzględniając powierzchnię użytków rolnych, najwyższy odsetek gospodarstw korzystających ze środków własnych w finansowaniu działalności rolniczej (97,0 proc.) odnotowano w grupie do 1 ha. Z pomocy unijnej najczęściej korzystały gospodarstwa największe, o powierzchni 100 ha i więcej (65,4 proc.). W tej samej grupie odnotowano również najwyższy odsetek gospodarstw korzystających z kredytów (32,6 proc.), natomiast najniższy - w gospodarstwach o powierzchni od 2 do 5 ha oraz od 5 do 10 ha (po 3,9 proc.).
Rolnicy planujący inwestycje przewidują wzrost
„Wśród użytkowników gospodarstw rolnych w Polsce, niezależnie od kierunku produkcji, którzy ponosili wydatki inwestycyjne w I półroczu 2025 r., odnotowano przewagę odsetka rolników wskazujących na wzrost wydatków nad tymi, którzy zaobserwowali ich spadek. W rezultacie saldo odpowiedzi na pytanie o zmiany wielkości inwestycji było dodatnie i wyniosło 46,3. Co więcej, rolnicy, którzy planują podjęcie inwestycji w II półroczu br., w zdecydowanej większości przewidują ich dalszy wzrost” – zaznaczono w dokumencie.
Na modernizację chlewni i systemy karmienia – preferencyjne kredyty dla hodowców trzody
Uwzględniając powierzchnię użytków rolnych, wśród użytkowników gospodarstw rolnych, którzy ponosili wydatki inwestycyjne w I półroczu br., największą przewagę odsetka rolników wskazujących na wzrost wydatków nad tymi, którzy zaobserwowali ich spadek, odnotowano w grupie gospodarstw o powierzchni 30-50 ha oraz 15-20 ha (saldo odpowiedzi odpowiednio 53,8 i 53,1). Natomiast wśród rolników, którzy planują podjęcie inwestycji w II półroczu br., najczęściej wzrost wydatków przewidują użytkownicy gospodarstw najmniejszych, o powierzchni do 1 ha (saldo 75,1).
Wsparcie unijne najważniejszym czynnikiem
GUS zbadał też jak co roku kwestię czynników sprzyjających i ograniczających rozwój gospodarstw rolnych. I tak, według rolników najważniejszym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi gospodarstw w I półroczu br. była możliwość korzystania ze wsparcia unijnego - wskazało ją 64,2 proc. rolników biorących udział w badaniu. Na drugim miejscu pod kątem finansów gospodarstw znalazły się korzystne ceny sprzedawanych produktów rolnych, które zostały wskazane przez 20,3 proc. respondentów jako istotny czynnik wspierający rozwój ich gospodarstw.
„Biorąc pod uwagę rodzaj działalności gospodarstw rolnych, możliwość korzystania ze wsparcia unijnego była najczęściej wskazywanym czynnikiem rozwoju przez gospodarstwa specjalizujące się w produkcji roślinnej - 68,0 proc. rolników w tej grupie uznało ją za najważniejsze źródło wsparcia. Korzystne ceny sprzedawanych produktów rolnych były z kolei najczęściej wymieniane przez użytkowników gospodarstw nastawionych na produkcję zwierzęcą (przez 37,1 proc. gospodarstw). Natomiast dostępność kredytów preferencyjnych najczęściej wskazywali rolnicy prowadzący gospodarstwa wielokierunkowe (jako istotny czynnik rozwoju wskazało ją 15,3 proc. użytkowników gospodarstw rolnych)” – wymienia GUS.
Zaliczki na poczet dopłat. Którzy rolnicy powinni je dostać jako pierwsi?
Duże koszty produkcji, ale niskie ceny zbytu
Natomiast niezależnie od rodzaju prowadzonej produkcji rolnej najczęściej wskazywanymi czynnikami ograniczającymi rozwój gospodarstw rolnych w I półroczu 2025 r. były zbyt wysokie koszty produkcji oraz zbyt niskie ceny zbytu produktów rolnych.
„Bariery te najczęściej wskazywali użytkownicy gospodarstw wielokierunkowych (odpowiednio 68,7 i 62,6 proc.) oraz gospodarstw ukierunkowanych na produkcję roślinną (odpowiednio 68,1 i 63,3 proc.). Ważnym utrudnieniem w prowadzeniu gospodarstwa były również niekorzystne warunki atmosferyczne, na które najczęściej zwracali uwagę rolnicy specjalizujący się w produkcji roślinnej (50,5 proc.) oraz rolnicy z gospodarstw wielokierunkowych (43,4 proc.)” – przekazują statystycy.
Źródło: GUS
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
