Produkcja porzeczek staje się nieopłacalna. Polska traci pozycję lidera
W Polsce zbiera się ponad połowę porzeczki w skali całego świata. Foto_PAP/Marcin Obara
W ciągu kilku lat Polska straci światowy prymat w produkcji porzeczki przemysłowej - uważają rozmówcy PAP z branży. Ich zdaniem powodem są niskie ceny skupu owoców oferowane przez przetwórnie i brak długoterminowych kontraktów.
Zdaniem Stanisława Trzonkowskiego, jednego z największych producentów porzeczki w kraju, ceny skupu dochodzą już do 25 groszy za kilogram i nie pokrywają kosztów utrzymania plantacji.
Niskie ceny skupu owoców nie rekompensują kosztów produkcji
W piątek w Warszawie będą protestować rolnicy, sadownicy i hodowcy trzody chlewnej, którzy chcą zwrócić uwagę m.in. na zły stan polskiego rolnictwa i dramatycznie niskie ceny owoców miękkich w skupach. Tegoroczne...
- Według wyliczeń, do utrzymania opłacalności cena kilograma porzeczki w skupie powinna być na poziomie 1,85 złotego. Wiele osób kilka lat temu zainwestowało w sadzonki, przygotowanie gruntów, czasem w zakup specjalistycznego sprzętu. Teraz godzą się na warunki skupu, bo po prostu nie mają innego wyjścia - wskazał ekspert.
Jego zdaniem problemem polskiego rynku porzeczki jest jego rozdrobnienie. Zaledwie 5 proc. plantatorów gospodaruje na powierzchni większej niż 5 hektarów. Dla zdecydowanej większości sadowników uprawa porzeczki jest dodatkowym źródłem dochodu i z tego powodu godzą się na warunki dyktowane przez skupujących.
Rozwiązaniem problemu miał być obowiązek (miał w założeniu ustabilizować rynek i stworzyć przewidywalne warunki produkcji) zawierania umów skupujących z plantatorami, jednak zdaniem Trzonkowskiego w rzeczywistości jest "biurokratyczną fikcją", gdyż sadownikom przedstawia się do podpisania dokumenty sporządzone w dniu dostawy owoców.
Dramat cenowy w skupie. Sadownicy są zrozpaczeni
Ok. 2 zł za kg malin i ok. 1,5 zł/kg wiśni - to ceny, jakie dostają rolnicy za dostarczone do przetwórstwa owoce. Tegoroczne plony, choć są lepsze niż w ubiegłym roku, nie pozwolą rolnikom na uzyskanie godziwego zarobku. - Sytuacja z cenami...
Zdaniem Wiesława Błockiego, który prowadzi uprawę porzeczki na kilkuset hektarach, wbrew wypowiedziom przetwórców popyt na owoce nadal istnieje, a firmy przetwórcze wykorzystując rozdrobnienie wśród plantatorów dyktują ceny nie zapewniające opłacalności upraw, doprowadzą do załamania rynku w Polsce.
- Cykl życia plantacji to 8-10 lat. Przez pierwsze dwa lata roślina nie plonuje. Co roku około 15 proc. plantacji trzeba zastąpić nowymi nasadzeniami. W tej chwili, kiedy ceny są o około 1,7 złotego za kilogram poniżej opłacalnego poziomu, sadownicy stopniowo ograniczają uprawy. Jeszcze kilka lat takiego rabunkowego traktowania sadowników, a porzeczkę będą uprawiać tylko ci, którzy będą do tego zmuszeni i pasjonaci. Ale to nie znaczy, że w świecie zmniejszy się popyt na porzeczkę. Nasze miejsce zajmą Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini, bo z czegoś 16 tysięcy ton koncentratu oraz mrożonki, których na początku roku już chyba nie było, trzeba będzie wyprodukować - uważa plantator.
Szansę na rozwiązanie Błocki widzi w rozpoczęciu rozmów plantatorów z przetwórcami przy zaangażowaniu strony rządowej w roli mediatora.
Rolnicy nie odpuszczą. Grożą protestem, jakiego Europa jeszcze nie widziała
Rolnicy, którzy w piątek przez kilka godzin protestowali w Warszawie, zapowiadają, że jeżeli premier nie odpowie na ich petycję, będą dalej protestować - poinformował Michał Kołodziejczak, jeden z liderów protestu prezes Unii...
- Gdyby udało się wprowadzić kontraktację dla ponad połowy obszaru porzeczki i to w formie umów długoterminowych, a nie jak jest to w tej chwili, zawieranych w dniu dostawy, to być może udałoby się ucywilizować rynek i stworzyć stabilne warunki produkcji i zbliżyć ceny skupu do poziomu opłacalności, czyli między 1,5 a 2 złotych za kilogram. W przeciwnym razie u nas plantacje pójdą pod kosę, a kraje, które w tej chwili są importerem naszych owoców, zaczną same je produkować, bo tam jest popyt na mrożonki i koncentraty, więc będzie i zbyt. Z pewnością polski sadownik w nieskończoność nie będzie dotował produkcji - podkreśla.
W ocenie Błockiego, w chwili obecnej podobna sytuacja panuje w produkcji malin i wiśni, a na osiągnięcie zysków mogą liczyć jedynie producenci borówki amerykańskiej.
Polska jest światowym liderem w produkcji czarnej porzeczki. W naszym kraju zbiera się ponad połowę porzeczki w skali całego świata. Powierzchnia uprawy w 2015 r. wyniosła 36 tys. ha, w 2016 r. - 35 tys. ha w 2017 r - 30 tys. ha. Zbiory w 2015 r. wyniosły 119 tys. ton, w 2016 - 125 tys. ton, a w ubiegłym roku - 100 tys. ton.
Według danych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, produkcja czarnych porzeczek od kilku lat jest nieopłacalna. W 2015 r. średnia cena skupu wyniosła 0,55 zł/kg, w 2016 r. - 0,60 zł/kg, a w 2017 - 1,1 zł/kg. Szansę na utrzymanie się mają jedynie większe i lepiej zorganizowane plantacje, gdzie do zbioru wykorzystywane są nowoczesne kombajny.
Owoce te w 90 proc. przeznaczone są do przetwórstwa, głównie na soki i dżemy. W opinii ekspertów, wzrost konsumpcji bezpośredniej czarnych porzeczek jest mało realny wobec rosnącego popytu na inne owoce: borówki amerykańskie, maliny czy jeżyny.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
