Czym dokarmiać buraki cukrowe?
Aby uzyskać zadowalające plony buraków cukrowych, nie wystarczy pamiętać tylko o składnikach pierwszorzędowych (NPK), trzeba także zwrócić uwagę na mikroskładniki, które coraz częściej limitują produktywność pola.
Burak z plonem korzeni w wysokości 50 t/ha pobiera przeciętnie (Szewczuk, 2016): 200 kg N, 90 kg P2O5, 300 kg K2O, 80 kg MgO, 50 kg Na2O i 35 kg S, zaś z mikroelementów: 500 g B, 1500 g Mn, 750 g Zn, 150 g Cu i 15 g Mo.
Dolistne dokarmianie buraka cukrowego na Zamojszczyźnie
Obok doglebowych dawek składników z reguły korzystny wpływ na plony i jakość korzeni buraka wywiera dolistne dokarmianie dolistne. Należy dodać, że burak ze względu na brak substancji woskowatej na liściach, jak też ich znaczną powierzchnię, szczególnie dobrze wykorzystuje wnoszone w ten sposób składniki.
Z makroelementów dolistnie aplikowany jest najczęściej azot w postaci mocznika oraz magnez i siarka z siarczanem magnezu. Z mikroelementów należy zwracać szczególną uwagę na dobre zaopatrzenie roślin buraka w bor, będący najbardziej deficytowym mikroelementem w polskich glebach.
W praktyce najczęściej zaleca się przeprowadzenie dwóch, a najlepiej trzech zabiegów: pierwszy w najmłodszych fazach rozwoju buraka (6 liści właściwych), drugi 10-14 dni po pierwszym oprysku, a ostatni można połączyć z ochroną roślin buraka przeciwko chwościkowi.
Trzeba pamiętać, że rośliny mogą pobierać składniki tylko z tej części cieczy roboczej, która zatrzymała się na liściach. Oprysk w terminie, gdy burak nie rozwinął co najmniej dwóch par liści, jest mało skuteczny.
Bor pobierany jest bardzo wolno i prawie w ogóle nie przemieszcza się w roślinie. Z tego powodu pierwiastek ten musi być podawany roślinie systematycznie i na bieżąco. Dlatego powinno się wystrzegać stosowania zbyt wysokich dawek jednorazowo, gdyż jest to mało efektywne. Jednorazowa, efektywna dawka na 1 ha składnika stosowana dolistnie nie powinna przekraczać 100 g B, zaś w późniejszym okresie po 150-200 g, a więc łącznie 400-500 g w trzech opryskach.
Dokarmianie dolistne buraka cukrowego krzemem
Stosowanie zbyt dużych jednorazowych dawek, w wysokości 300-500 g B jest bezzasadne, gdyż liście buraka nie są w stanie wchłonąć, a roślina wykorzystać tak dużych dawek. Większość jednoskładnikowych dolistnych nawozów borowych zawiera 11 proc. B, co w przeliczeniu na 1 l, odpowiada 150 g B.
Deficytowym składnikiem na plantacjach buraka jest często mangan, pobierany spośród mikroelementów w największych ilościach. Występuje na ogół w dużych ilościach w glebie, jak też w oborniku i gnojowicy. Problem tkwi w jego przyswajalności. Przy pH powyżej 6,0 mangan jest już właściwie niedostępny dla korzeni roślin. Z kolei w środowisku kwaśnym, przy pH poniżej 5,5 stężenie manganu w roztworze glebowym może gwałtownie wzrosnąć i być fitotoksyczne dla korzeni. Stąd też mangan, ze względu na niską dostępność w wyższych zakresach pH gleby, jest drugim po borze mikroskładnikiem, na który należy zwrócić szczególną uwagę w nawożeniu buraka cukrowego.
Na plantacjach wysoko produkcyjnych w zabiegu warto uwzględnić inne mikroskładniki, jak cynk, miedź oraz molibden.
Nowym elementem w nawożeniu buraków cukrowych jest dokarmianie dolistne krzemem (Si). Stwierdzono, że dokarmianie dolistne krzemem pozytywnie wpływa na procesy fizjologiczne roślin, co korzystnie przekłada się na wzrost, rozwój oraz odporność na stresy biotyczne (choroby i szkodniki) i abiotyczne (temperatura, susza). Ważny jest także fakt, że stosowanie krzemu jest bezpieczne dla środowiska naturalnego.
