Konopie są zasadniczo rośliną dnia krótkiego. Najlepiej udają się na glebach żyznych i głębokich. W okresie intensywnego wzrostu potrzebują wysokiej temperatury i dużych ilości wody. Są dość odporne na przymrozki.
Konopie są zasadniczo rośliną dnia krótkiego. Najlepiej udają się na glebach żyznych i głębokich. W okresie intensywnego wzrostu potrzebują wysokiej temperatury i dużych ilości wody. Są dość odporne na przymrozki.
Konopie z uwagi na duży współczynnik transpiracji oraz tworzenie znacznej ilości masy, mają duże zapotrzebowanie na wodę. Szczególnie w okresie intensywnego wzrostu (czerwie–lipiec) rośliny dobrze reagują na wysokie temperatury i dużą ilość opadów. Nie znoszą jednak zbyt wysokiego poziomu wód gruntowych. Długotrwałe warunki posuchy znacznie obniżają plony słomy i nasion.
Możliwość wielostronnego wykorzystania konopi włóknistych w różnych gałęziach przemysłu powoduje wzrost zainteresowania rolników ich uprawą w Polsce. Konopie siewne (Cannabis sativa L.) są rośliną jednoroczną,...
Ze zjawisk pogodowych duże szkody mogą spowodować opady gradu oraz silne wiatry (złamania, ścięcia łodyg, splątania, wyleganie roślin). Warunki pogodowe mają dość duży wpływ na plony biomasy oraz zawartość substancji swoistych, w tym głównie kannabinoidów.
Wymagają żyznych gleb w dobrej strukturze, zasobnych w azot. Najlepiej rosną na takich glebach, jak czarnoziemy, czarne ziemie, lessy, mady, gleby pyłowe wytworzone iłów i glin, a więc na glebach typu pszenno-buraczanego. Konopie wymagają też gleb zasobnych w wapń, najlepiej o pH 6,5-7,6. Rośliny konopi wytwarzają bardzo dużą masę zieloną, z tego względu ich zapotrzebowanie na składniki pokarmowe jest bardzo wysokie. Przedplonem konopi mogą być wszystkie rośliny, również konopie są dobrym przedplonem dla innych roślin następczych w płodozmianie.
Do wysokiego plonowania konopi potrzebują zbilansowanego nawożenia, które należy ustalić uwzględniając, obok zasobności składników w glebie, także stanowisko oraz kierunek użytkowania. Przeważnie wystarczające są dawki podstawowych składników w następujących zakresach: 80-100 kg N/ha, 70-100 kg P2O5/ha i 100-160 kg K2O/ha.
Konopie są bardzo perspektywiczną rośliną uprawną ze względu na swoje właściwości. Wykorzystuje się je do produkcji leków, jako suplement diet, jest dodatkiem do kosmetyków. Włókno zaś stosuje się do produkcji kompozytów...
Pod względem rolniczym konopie silnie wpływają na inne rośliny. Wykazują właściwości retardantów hamujących rozwój niektórych chwastów. Działają również jak repelenty odstraszające owady, w tym również szkodniki, a także hamują rozwój nicieni glebowych. Badania Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich potwierdziły, że uprawa konopi sprzyja procesowi rekultywacji terenów zdegradowanych przez działalność gospodarczą człowieka.
Odmiany uprawne
Powierzchnia uprawy konopi w Polsce w ostatnich latach systematycznie się zwiększa. Według danych Głównego Inspektoratu PIORiN zwiększa się również areał plantacji nasiennych. W 2020 r. zakwalifikowano blisko 700 ha plantacji nasiennych ośmiu odmian.
W Krajowym rejestrze (KR) znajduje się obecnie 11 odmian oryginalnych. Najstarsze z nich – Białobrzeskie i Beniko, zostały zarejestrowane w ubiegłym wieku, natomiast kolejne – Tygra w 2007 r., Wielkopolskie w 2009 r., Wojko w 2011 r. i Rajan w 2014 r. W 2017 r. do KR wpisano odmiany Glyana i Henola, a w 2020 r. odmiany: Matrix, Mietko i Sofia. Krajowe odmiany należą do formy pośredniej, tj. konopi środkowoeuropejskich.
Odmiany wpisane do KR, oprócz jednej, są formami jednopiennymi, włóknistymi, zawierającymi mniej niż 0,2 proc. 9THC. Konopie te dojrzewają przeważnie we wrześniu, dają wysokie i stabilne plony słomy (ok. 120-180 dt/ha) i nasion (ok. 5-10 dt/ha).
Uprawa konopi na terytorium Polski jest zabroniona. W ramach odstępstwa może być prowadzona uprawa konopi włóknistych na potrzeby przemysłu włókienniczego, chemicznego, celulozowo-papierniczego, spożywczego, kosmetycznego,...
Warto zwrócić uwagę na odmianę Henola, która jest przeznaczona przede wszystkim do uprawy na nasiona. Rośliny tej odmiany są niższe i wcześniej dojrzewają (już w sierpniu).
We wspólnotowym katalogu odmian roślin rolniczych (CCA) wpisanych jest blisko 80 odmian konopi, których większość jest zarejestrowana we Francji, Włoszech i na Węgrzech. Odmiany z CCA nie były sprawdzane w badaniach urzędowych w Polsce, dlatego ich przydatność do uprawy w naszym kraju nie jest znana. Ponadto, trudno jest uzyskać informacje o zawartości THC w tych odmianach, w związku z czym nie ma pewności, że nie przekroczy ona granicznej wartości 0,2 proc. w s.m. wiech.
W pracach hodowlanych nad nowymi odmianami zwraca się dużą uwagę na zwiększenie wydajności i poprawienie jakości surowca (włókna). Dąży się także do zwiększenia ogólnego plonu biomasy z ha. Poszukuje się również wcześnie dojrzewających odmian oleistych o dużym plonie nasion. Stałym elementem prac hodowlanych jest utrzymanie ustabilizowanej jednopienności oraz obniżanie zawartości 9THC w roślinach. Poszukuje się natomiast form o większej zawartości kannabidiolu (CBD).
Plon słomy i nasion oraz wyniki niektórych cech odmian konopi wpisanych do Krajowego rejestru odmian (doświadczenia COBORU, 2018-2019, duży deficyt opadów)
Lp.
|
Odmiany
|
Plon słomy
|
Długość słomy
|
Zawartość celulozy
|
Plon nasion
|
Masa 1000 nasion
|
Zawartość tłuszczu
|
dt z ha
|
% wzorca
|
cm
|
% s.m
|
dt z ha
|
% wzorca
|
g
|
% s.m.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wzorzec
|
109,0
|
245
|
47,7
|
9,3
|
18,8
|
31,2
|
|
przeznaczone do uprawy głównie na włókno
|
1
|
Białobrzeskie
|
98,0
|
90
|
241
|
49,1
|
9,7
|
104
|
17,8
|
32,5
|
2
|
Matrix
|
122,7
|
113
|
255
|
46,5
|
6,6
|
71
|
20,2
|
28,2
|
3
|
Mietko
|
104,0
|
95
|
252
|
48,4
|
9,0
|
97
|
18,3
|
32,4
|
4
|
Rajan
|
98,2
|
90
|
233
|
46,9
|
8,9
|
96
|
18,4
|
33,1
|
5
|
Sofia
|
122,2
|
112
|
242
|
47,8
|
7,8
|
84
|
19,3
|
29,9
|
|
przeznaczone do uprawy na nasiona
|
6
|
Henola
|
71,2
|
65
|
166
|
45,5
|
17,4
|
187
|
18,2
|
30,4
|
Wzorzec – średnia odmian badanych z przeznaczeniem do uprawy na włókno
-
Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 2-2021 - ZAPRENUMERUJ